Στις 13 Απρίλη του 1919 το Μόναχο, η πρωτεύουσα της Βαυαρίας, περνούσε στον έλεγχο των εργατικών συμβουλίων. Η “δεύτερη σοβιετική δημοκρατία” της Βαυαρίας, όπως έμεινε γνωστό αυτό το επεισόδιο της Γερμανικής Επανάστασης, είχε μια σύντομη ζωή και ένα τραγικό τέλος. Και τα δυο είναι άμεσα δεμένα με τη μορφή του Ευγένιου Λεβινέ, του ηγέτη της.
Ο Λεβινέ γεννήθηκε το 1883 στην Πετρούπολη και όταν ήταν τριών ετών η οικογένειά του μετανάστευσε στην Γερμανία για να γλυτώσει τα αντισημιτικά πογκρόμ του τσαρικού καθεστώτος. Όλα έδειχναν ότι ο νεαρός Λεβινέ θα είχε μια άνετη ζωή: γράφτηκε στο πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης για να σπουδάσει νομικά. Αλλά δεν επέλεξε αυτό το δρόμο. Το 1905 γύρισε στην επαναστατημένη Ρωσία, συνελήφθη και εξορίστηκε στη Σιβηρία. Κατάφερε να αποδράσει και μετά από κάμποσες περιπέτειες να επιστρέψει στην Γερμανία.
Η πρώτη του πολιτική ένταξη ήταν στο κόμμα των εσέρων (σοσιαλεπαναστάτες). Ενα κόμμα που δήλωνε ότι ο σοσιαλισμός θα έρθει στη Ρωσία μέσα από τη δράση των αγροτών και η “μαχητική οργάνωσή” του δολοφονούσε μισητούς αξιωματούχους του τσαρικού κράτους. Όμως, στη Γερμανία ο Λεβινέ έγινε νωρίς μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος.
Όταν ξέσπασε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος η ηγεσία αυτού του κόμματος πρόδωσε όλες τις διεθνιστικές διακηρύξεις της για να στηρίξει την άρχουσα τάξη. Αρχικά οι φωνές που υψώθηκαν ενάντια σε αυτή την προδοσία ήταν λιγοστές. Ο Καρλ Λίμπκνεχκτ καταψήφισε τις πολεμικές πιστώσεις στο γερμανικό κοινοβούλιο, σπάζοντας την πειθαρχία της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος. Μαζί με τη Ρόζα Λούξεμπουργκ, την Κλάρα Τσέτκιν κι άλλους επαναστάτες και επαναστάτριες συγκρότησαν την Ένωση Σπάρτακος που την Πρωτοχρονιά του 1919 -και ενώ είχε ξεσπάσει η Γερμανική Επανάσταση- θα ίδρυε το Κομμουνιστικό Κόμμα της Γερμανίας (KPD).
Σπάρτακος
Ο Λεβινέ ήταν από τους πρώτους που εντάχτηκαν στο Σπάρτακο και σύντομα έγινε ένα από τα ηγετικά του στελέχη. Βρεθηκε στη βιομηχανική περιοχή του Ρουρ να οργανώνει τους πρώτους πυρήνες της οργάνωσης κερδίζοντας ακόμα και τα πιο εχθρικά ακροατήρια όταν μιλούσε. Αλλά αναλάμβανε κι άλλες, ακόμα πιο εμπιστευτικές δουλειές. Όταν τα σοβιέτ πήραν την εξουσία στην Ρωσία τον Οκτώβρη του 1917 η ρώσικη πρεσβεία στο Βερολίνο έγινε στήριγμα στη δουλειά του Σπάρτακου και όλης της αντιπολεμικής αριστεράς. Ο Λεβινέ, που τα ρωσικά ήταν η μητρική του γλώσσα, έγινε διερμηνέας και υπεύθυνος του γραφείου τύπου.
Το Νοέμβρη του 1918 οι φαντάροι και οι εργάτες ανέτρεψαν τον Κάιζερ και σταμάτησαν τον πόλεμο. Η Γερμανική Επανάσταση είχε αρχίσει και τα εργατικά συμβούλια είχαν τη δύναμη να βαδισουν στο δρόμο που είχε ανοίξει η εργατική τάξη στην Ρωσία. Όμως, το επαναστατικό κόμμα ήταν πολύ αδύναμο και αριθμητικά και πολιτικά για να καθορίσει την έκβαση της αναμέτρησης. Παρασύρθηκε σε μια πρόωρη σύγκρουση στο Βερολίνο, τις “μέρες του Σπάρτακου”, το Γενάρη του 1919. Η Λούξεμπουργκ κι ο Λίμπκνεχκτ δολοφονήθηκαν.
Ο Λεβινέ εξουσιοδοτήθηκε από την κεντρική επιτροπή του κόμματος να πάει στη Μόσχα μαζί με έναν άλλο βετεράνο του Σπάρτακου, τον Χιούγκο Εμπερλάιν. Ήταν ο “Άλμπρεχτ” που συμμετείχε στο ιδρυτικό συνέδριο της Κομιντέρν το Μάρτη του 1919. Ο Λεβινέ δεν κατάφερε να φτάσει στη Μόσχα.
Η επόμενη αποστολή του ήταν στη Βαυαρία, για να ανασυγκροτήσει το κόμμα οργανωτικά και πολιτικά. Το πρώτο που έκανε ήταν να αντιταχθεί στους ρεφορμιστές που φλυαρούσαν για τη “σοβιετική δημοκρατία” και τα “συμβούλια” ενώ στην πραγματικότητα έσκαβαν το λάκκο της επανάστασης. Δήλωσε σε μια σύσκεψη:
Μια Σοβιετική Δημοκρατία δεν ανακηρύσσεται σε ένα τραπέζι συνεδριάσεων. Εγκαθιδρύεται από το νικηφόρο αγώνα του προλεταριάτου. Το προλεταριάτο του Μονάχου δεν έχει ακόμα μπει στον αγώνα για την εξουσία.
Μετά το πέρασμα της πρώτης μέθης, οι Σοσιαλδημοκράτες θα αδράξουν το πρώτο πρόσχημα που θα βρουν για να αποχωρήσουν, προδίδοντας τους εργάτες. Οι Ανεξάρτητοι θα συνεργαστούν στην αρχή, μετά θα διστάσουν, ύστερα θα ταλαντευτούν και κατόπιν θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις με τον εχθρό, καταλήγοντας άθελά τους να γίνουν προδότες. Και εμείς οι Κομμουνιστές θα πληρώσουμε με αίμα για το εγχείρημά σας.Όμως, στις 13 Απρίλη η δεξιά έκανε μια απόπειρα πραξικοπήματος. Κι ο Λεβινέ με τους συντρόφους του βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της απόκρουσής της. Οι εργάτες κι οι φαντάροι ζητούσαν από τους κομμουνιστές στις συνελεύσεις να γίνουν το κέντρο μιας πραγματικά επαναστατικής εξουσίας. Έτσι γεννήθηκε η “δεύτερη” ή πραγματική Σοβιετική Δημοκρατία.
Εργατικά συμβούλια
Στηρίχτηκε σε νέο-εκλεγμένα εργατικά συμβούλια στα εργοστάσια. Αυτό της επέτρεψε να εφαρμόσει με ευκολία τις αποφάσεις της. Διέταξε τον εξοπλισμό των εργατών: μοιράστηκαν 10.000 με 20.000 τουφέκια. Διέταξε τον αφοπλισμό των αστών κι όπως γράφει η βιογραφία του Λεβινέ: «Το Υπουργείο Πολέμου το πολιορκούσαν κυριολεκτικά πλήθη ανθρώπων που έρχονταν κατά κύματα. Έρχονταν να παραδώσουν τα όπλα τους… Βιάζονταν να ξεφορτωθούν αυτά τα αντικείμενα που κρατούσαν καλυμμένα με τα παλτά τους. ‘Αυτό είναι η ψήφος εμπιστοσύνης των αστών στη νέα κυβέρνηση’, σχολίασε ο Λεβινέ».
Ένοπλες περίπολοι εργατών άρχισαν έρευνες στα σπίτια των αστών για να βρουν κρυμμένα τρόφιμα και να τα μοιράσουν στον πεινασμένο πληθυσμό, να κατάσχουν αυτοκίνητα (εκείνη την εποχή μια πολυτέλεια των ανώτερων τάξεων) και να εγκαθιστούν τους αντιπροσώπους τους στις τράπεζες για να ελέγχουν τις δοσοληψίες τους. Εκλεγμένες εργατικές επιτροπές ασκούσαν άγρυπνο έλεγχο στα εργοστάσια.
Όμως, το Μόναχο παρέμεινε μια πολιορκημένη πόλη. Στα τέλη Απρίλη, με το κλοιό να σφίγγει και την πείνα να θερίζει, άρχισε να επικρατεί η αποθάρρυνση και οι ταλαντεύσεις. Αυτή τη στιγμή διάλεξε η κυβέρνηση του Βερολίνου -στην οποία δέσποζε η σοσιαλδημοκρατία- για να στείλει τα αντιδραστικά Freikorps στη Βαυαρία να στηρίξουν τη “νόμιμη” κυβέρνηση που είχε καταφύγει στη Νυρεμβέργη. Η προέλασή τους ήταν ένα όργιο βίας και μαζικών εκτελέσεων με ή χωρίς αποφάσεις στρατοδικείων. O βαυαρικός “κόκκινος στρατός” αντέταξε μια πεισματική άμυνα, αλλά στις πρώτες μέρες του Μάη όλα είχαν τελειώσει.
O Λεβινέ συνελήφθη στις 12 Μάη. Η κυβέρνηση τον πέρασε από δίκη. Όμως ακόμα κι αυτό γύρισε ενάντια στους Σοσιαλδημοκράτες. Γιατί, παρόλο που ο Λεβινέ τελικά εκτελέστηκε, πρώτα έβγαλε μια καταπληκτική ομιλία με την οποία εξήγησε τις πράξεις του, μια ομιλία που θα πρέπει να έπεισε πολλούς γερμανούς εργάτες να σπάσουν μια και καλή από τη Σοσιαλδημοκρατία. Εκτελέστηκε στις 5 Ιούλη και τα τελευταία λόγια του μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα ήταν: Ζήτω η παγκόσμια επανάσταση!
Διαβάστε επίσης:
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου