«Όταν οι πρώτες αναφορές για τις σοβαρές αναταραχές στην Καταλονία έφταναν στη Μαδρίτη, ο άγγλος πρέσβης έγραφε ότι δεν έβλεπε «τίποτε σε αυτήν την υπόθεση που θα είναι δύσκολο να διευθετηθεί».
Αυτά τα λόγια δεν γράφτηκαν τον Οκτώβρη του 2017 αλλά το Μάιο του 1640 και μπορεί να τα βρει κανείς στο βιβλίο του J H Elliott «Η εξέγερση των Καταλανών» - η ιστορία μας εξέγερσης τόσο μεγάλης που πήρε σχεδόν είκοσι χρόνια στην Ισπανική εξουσία να αποκαταστήσει την τάξη στην Καταλωνία.
Ένας πόλεμος δεν είναι επαπειλούμενος σήμερα στην Καταλωνία – παρόλο που ο Ισπανός πρέσβης στην Βρετανία, δήλωσε την περασμένη Κυριακή ότι αν η καταλανική κυβέρνηση αντισταθεί στην απόφαση του Ραχόι να την καταργήσει, αυτό τους καθιστά αμέσως «στασιαστές». Ενώ ο Ραχόι δήλωσε: «Θα εργαστούμε ώστε όλοι οι Καταλανοί να αισθάνονται ενωμένοι και να συμμετέχουν σε αυτό το κοινό πρότζεκτ που στην Ευρώπη και στον κόσμο έχει μείνει γνωστό για αιώνες ως Ισπανία».
Η αλήθεια είναι ότι η Ισπανία είναι «για αιώνες» μια αυτοκρατορία που είχε σαν βάση της το Βασίλειο της Καστίλης και εξουσίαζε υπηκόους λαούς και στην Αμερική αλλά και στην ίδια την Ιβηρική χερσόνησο. Η Πορτογαλία επίσης είχε εξεγερθεί ενάντια στην εξουσία των Ισπανών το 1640, με επιτυχία. Η Καταλονία είχε συμβιβαστεί με τη Μαδρίτη με τη διατήρηση της αυτονομίας της, όμως αυτή χάθηκε όταν την εξουσία πήρε η δυναστεία των Βουρβόνων στις αρχές του 18ου αιώνα.
Όταν τα τελευταία υπολείμματα των κατακτήσεων της Ισπανίας τα κατέλαβαν οι ΗΠΑ στο τέλος του 19ου αιώνα, η μοναρχία μπήκε σε κρίση και τα έθνη που υπέκειντο στην ισπανική εξουσία ξεσηκώθηκαν. Τον Οκτώβρη του 1934, ο Καταλανός πρόεδρος Lluís Companys, κήρυξε την ανεξαρτησία της Καταλονίας.
Καταδικάστηκε σε 30 χρόνια
φυλάκισης και αργότερα εκτελέστηκε από την δικτατορία του Φράνκο, μετά
την επικράτησή του στον εμφύλιο πόλεμο του 1936-39.
Σε περίπτωση που αυτά σας φαίνονται αρχαία ιστορία, πριν από μερικές βδομάδες, ο εκπρόσωπος τύπου του Λαϊκού Κόμματος (PP) προειδοποίησε τον Καταλανό πρόεδρο Πουτζντεμόν ότι θα έχει την τύχη του Companys. Το ΡΡ είναι ο πολιτικός διάδοχος του καθεστώτος του Φράνκο, και όπως εκείνος καθώς και ο νέος Βουρβόνος βασιλιάς Φίλιππος ο 6ος, υπερασπίζεται την παλιά παράδοση της Καστίλης σαν κέντρο της εξουσίας.
Η Ισπανία είναι ένα από τα αρκετά κράτη που αποτελούν υπολείμματα παλαιών πολυεθνικών αυτοκρατοριών και τώρα μασκαρεύονται σαν αμιγώς εθνικά κράτη. Η Βρετανία είναι το πιο σημαντικό άλλο παράδειγμα στην Δυτική Ευρώπη. Τα ίδια ισχύουν, σε κατά τα άλλα διαφορετικές συνθήκες, στη Ρωσία και στην Κίνα.
Σε περίπτωση που αυτά σας φαίνονται αρχαία ιστορία, πριν από μερικές βδομάδες, ο εκπρόσωπος τύπου του Λαϊκού Κόμματος (PP) προειδοποίησε τον Καταλανό πρόεδρο Πουτζντεμόν ότι θα έχει την τύχη του Companys. Το ΡΡ είναι ο πολιτικός διάδοχος του καθεστώτος του Φράνκο, και όπως εκείνος καθώς και ο νέος Βουρβόνος βασιλιάς Φίλιππος ο 6ος, υπερασπίζεται την παλιά παράδοση της Καστίλης σαν κέντρο της εξουσίας.
Η Ισπανία είναι ένα από τα αρκετά κράτη που αποτελούν υπολείμματα παλαιών πολυεθνικών αυτοκρατοριών και τώρα μασκαρεύονται σαν αμιγώς εθνικά κράτη. Η Βρετανία είναι το πιο σημαντικό άλλο παράδειγμα στην Δυτική Ευρώπη. Τα ίδια ισχύουν, σε κατά τα άλλα διαφορετικές συνθήκες, στη Ρωσία και στην Κίνα.
Αυτό που μπορούμε να δούμε είναι ότι η οικονομική κρίση που
ξεκίνησε το 2007-08 έχει διευρύνει τα ρήγματα μέσα και στο Βρετανικό και
στο Ισπανικό κράτος. Τα κινήματα για ανεξαρτησία στην Σκωτία και στην
Καταλονία τροφοδοτήθηκαν από την εμπειρία της λιτότητας που επιβλήθηκε
από δεξιές κυβερνήσεις στο Λονδίνο και στη Μαδρίτη αντίστοιχα.
Το πώς αυτές οι κυβερνήσεις απάντησαν σε αυτά τα κινήματα βέβαια διαφέρει. Ο συντηρητικός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον αποδέχτηκε ένα δημοψήφισμα για την σκωτική ανεξαρτησία, το οποίο και κέρδισε- με πολύ μικρότερη πλειοψηφία από όση περίμενε- τον Σεπτέμβρη του 2014.
Αλλά εκείνος μπορούσε να στηριχτεί στην προφύλαξη που του παρείχε το Εργατικό Κόμμα, που παραδοσιακά ήταν κυρίαρχο στη Σκωτία. Το Εργατικό Κόμμα θυσίασε τον εαυτό του στη Σκωτία προκειμένου να διαφυλάξει την Ένωση. Το Σκωτικό Εθνικό Κόμμα μάζεψε με τη σέσουλα τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους των Εργατικών, ενώ οι Συντηρητικοί μπόρεσαν έτσι να επανέλθουν ως οι περισσότερο πιστοί υπερασπιστές της Ένωσης – αν και το σύνδρομο Κόρμπιν αρχίζει τώρα να γίνεται αισθητό και στο βορρά.
Παρόλο που οι δημοσκοπήσεις τείνουν να υποστηρίζουν ότι η ανεξαρτησία δεν έχει την πλειοψηφία στην Καταλονία, ο Ραχόι αρνήθηκε να ρισκάρει και να κερδίσει το δημοψήφισμα στην Καταλονία. Έτσι το κίνημα για την ανεξαρτησία της Καταλονίας τον αψήφησε και το πραγματοποίησε.
Η άρνηση του Ραχόι να διαπραγματευτεί στα σοβαρά υποδεικνύει την ιδεολογική δύναμη που έχει η παράδοση της Καστίλης σαν κέντρο της εξουσίας –χωρίς αμφιβολία χάρη στον παλιό φρανκισμό- μέσα στο Λαϊκό Κόμμα. Η σκληρή του γραμμή υποστηρίχτηκε από τη Μέρκελ, το Μακρόν και άλλους.
Όπως συμπεραίνει ο Γκάρντιαν λάθρα στην ανάλυσή του: «Με δεδομένο ότι πολύ λίγοι αποσχιστικοί είναι διατεθειμένοι να βγουν από την ΕΕ, αυτό αποτελεί ένα αποφασιστικό χτύπημα».
Αλλά αν η αυξανόμενη καταστολή της Μαδρίτης τροφοδοτήσει μεγαλύτερη λαϊκή ανυπακοή και μαζική κινητοποίηση στην Καταλωνία, τότε μπορεί να είναι η ΕΕ (και οι διάδοχοι του Φράνκο που υποστηρίζει), αυτοί που θα καταλήξουν να πληρώνουν το μεγαλύτερο τίμημα.
Το πώς αυτές οι κυβερνήσεις απάντησαν σε αυτά τα κινήματα βέβαια διαφέρει. Ο συντηρητικός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον αποδέχτηκε ένα δημοψήφισμα για την σκωτική ανεξαρτησία, το οποίο και κέρδισε- με πολύ μικρότερη πλειοψηφία από όση περίμενε- τον Σεπτέμβρη του 2014.
Αλλά εκείνος μπορούσε να στηριχτεί στην προφύλαξη που του παρείχε το Εργατικό Κόμμα, που παραδοσιακά ήταν κυρίαρχο στη Σκωτία. Το Εργατικό Κόμμα θυσίασε τον εαυτό του στη Σκωτία προκειμένου να διαφυλάξει την Ένωση. Το Σκωτικό Εθνικό Κόμμα μάζεψε με τη σέσουλα τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους των Εργατικών, ενώ οι Συντηρητικοί μπόρεσαν έτσι να επανέλθουν ως οι περισσότερο πιστοί υπερασπιστές της Ένωσης – αν και το σύνδρομο Κόρμπιν αρχίζει τώρα να γίνεται αισθητό και στο βορρά.
Παρόλο που οι δημοσκοπήσεις τείνουν να υποστηρίζουν ότι η ανεξαρτησία δεν έχει την πλειοψηφία στην Καταλονία, ο Ραχόι αρνήθηκε να ρισκάρει και να κερδίσει το δημοψήφισμα στην Καταλονία. Έτσι το κίνημα για την ανεξαρτησία της Καταλονίας τον αψήφησε και το πραγματοποίησε.
Η άρνηση του Ραχόι να διαπραγματευτεί στα σοβαρά υποδεικνύει την ιδεολογική δύναμη που έχει η παράδοση της Καστίλης σαν κέντρο της εξουσίας –χωρίς αμφιβολία χάρη στον παλιό φρανκισμό- μέσα στο Λαϊκό Κόμμα. Η σκληρή του γραμμή υποστηρίχτηκε από τη Μέρκελ, το Μακρόν και άλλους.
Όπως συμπεραίνει ο Γκάρντιαν λάθρα στην ανάλυσή του: «Με δεδομένο ότι πολύ λίγοι αποσχιστικοί είναι διατεθειμένοι να βγουν από την ΕΕ, αυτό αποτελεί ένα αποφασιστικό χτύπημα».
Αλλά αν η αυξανόμενη καταστολή της Μαδρίτης τροφοδοτήσει μεγαλύτερη λαϊκή ανυπακοή και μαζική κινητοποίηση στην Καταλωνία, τότε μπορεί να είναι η ΕΕ (και οι διάδοχοι του Φράνκο που υποστηρίζει), αυτοί που θα καταλήξουν να πληρώνουν το μεγαλύτερο τίμημα.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου