Tο φεγγάρι είναι πολύ μεγάλο απόψε

Αγαπημένη,

"Το φεγγάρι είναι πολύ μεγάλο απόψε" - αυτή η φράση μέρες τριγυρίζει στο μυαλό μου. Είναι όμορφη φράση, δεν μπορώ να σταματήσω να τη στριφογυρνάω στα χείλη μου. Τη βρήκα σ' ένα γράμμα μέσα στα χαρτιά μου, καθώς έψαχνα υλικό για το βιβλίο που δουλεύω τώρα.

Ένα κορίτσι απ' τη Νέα Υόρκη άρχισε το γράμμα για το φίλο της στην Ισπανία μ' αυτή τη φράση -την ίδια ακριβώς νύχτα ο φίλος της σκοτώθηκε. Πέθανε πολύ γενναία κάτω απ' αυτό το πολύ μεγάλο φεγγάρι και αυτό το πολύ μεγάλο φεγγάρι φώτιζε όλο το τοπίο, ρίχνοντας μια ασημένια φλόγα σαν φάντασμα στην Ουδέτερη Ζώνη, φωτίζοντας τις σιλουέτες των σωστικών συνεργείων, και οι φασίστες άνοιξαν πυρ, τραυματίζοντας πολλούς από τους γενναίους εθελοντές που ρίσκαραν τη ζωή τους προσπαθώντας να μεταφέρουν το σώμα αυτού του αγοριού που κείτονταν νεκρό στο πεδίο της μάχης κάτω από το πολύ μεγάλο φεγγάρι που το κορίτσι του έγραφε γι' αυτό στη Νέα Υόρκη. Ένιωθε μοναξιά χωρίς αυτόν κι έτσι κοιτούσε το φεγγάρι στη Νέα Υόρκη και το φεγγάρι ήταν πολύ μεγάλο: έφτανε μέχρι την Ισπανία. Ποτέ δεν έλαβε το γράμμα της. Εγώ ήμουν αυτός που το έλαβε και το διάβασα δέκα μήνες αργότερα, λίγες μέρες αφότου τελείωσα το κεφάλαιο για τη νύχτα με το πολύ μεγάλο φεγγάρι, και δεν είχα ακούσει ποτέ μέχρι τότε γι' αυτό το κορίτσι. Ακόμα αναρωτιέμαι αν συνηθίζει να παρατηρεί το φεγγάρι και ελπίζω να είναι περήφανη για το αγόρι που πέθανε ένα θάνατο αντάξιο των αρχών και της τάξης του. Θέλω να υψώσω ένα μνημείο γι' αυτό το αγόρι, και το κορίτσι κάτω από το πολύ μεγάλο φεγγάρι, ένα μνημείο αγάπης και ταξικής πάλης και ηρωισμού και αυταπάρνησης και θυσίας που θα είναι ταυτόχρονα κι ένα μνημείο της πάλης ενάντια στο φασισμό στην Ισπανία.

Το φεγγάρι υπήρξε πολύ μεγάλο αρκετές φορές και ελπίζω η στιγμή να ζυγώνει που εδώ θα λάμπει σε μια ελεύθερη Ισπανία κι εμείς, οι δύο, θα περπατάμε χέρι με χέρι κάτω από το πολύ μεγάλο φεγγάρι και θα σκεφτόμαστε το άλλο αγόρι και το κορίτσι...

Σέινι

Σάντορ Βόρος, Μαδρίτη, 17 Δεκέμβρη 1937, Madrid 1937: Letters of the Abraham Lincoln Brigade from the Spanish Civil War, copyright 1996 by Routledge.