 |
| Ο Τζεφ Μπέζος κολυμπάει σε πακτωλούς χρημάτων κερδισμένων με τον ιδρώτα των άλλων |
Οι δισεκατομμυριούχοι του πλανήτη έγιναν πλουσιότεροι κατά 7,8 τρις με φορολογικές απάτες, με κληρονομημένο πλούτο και με τη σκληρή δουλειά των άλλων.
Για να ξοδέψει κανείς ένα δισεκατομμύριο πρέπει να σπαταλά 900 ευρώ τη μέρα για 2.740 χρόνια.
Όμως αυτό δεν είναι αρκετό για τους υπερπλούσιους. Η περιουσία τους αυξήθηκε κατά περίπου 28% από τον Απρίλιο ως τον Ιούνιο, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της ελβετικής τράπεζας UBS.
Το αφεντικό της Tesla, ο Ίλον Μασκ, είδε την περιουσία του να τετραπλασιάζεται από τις αρχές του 2020. Τώρα κάθεται πάνω σε ένα "βουνό" 80 δισεκατομμυρίων. Και τον Αύγουστο, το αφεντικό της Amazon, ο Τζεφ Μπέζος, έγινε ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου με 200 δις περιουσία.
Οι υπερασπιστές του συστήματος υποστηρίζουν ότι τα κέρδη είναι "ανταμοιβή" για τα ρίσκα που παίρνουν οι καπιταλιστές. Άμα τα αφεντικά κάνουν μια "έξυπνη" επένδυση, προχωράει ο συλλογισμός, το κέρδος έρχεται σαν επιβράβευση.
Ο διευθυντής της UBS Τζόζεφ Στάντλερ δήλωσε ότι οι δισεκατομμυριούχοι "τα πήγαν πολύ καλά" κατά τη διάρκεια της κρίσης του κορονοϊού λόγω της "ριψοκίνδυνης διάθεσης" που επέδειξαν. Από την άλλη, οι επικριτές του καπιταλισμού της ελεύθερης αγοράς λένε ότι οι δισεκατομμυριούχοι δείχνουν τη χρεοκοπία του συστήματος. Για παράδειγμα, ο Λιουκ Χίλντγιαρντ, του Βρετανικού think tank High Pay Centre, υποστηρίζει ότι το να αυξάνονται ακόμα περισσότερο τα κέρδη των μεγαλοκαπιταλιστών είναι σημάδι ότι "ο καπιταλισμός δε λειτουργεί όπως θα έπρεπε".
Και οι δυο κάνουν λάθος. Τα κέρδη δεν είναι ανταμοιβή για το ρίσκο. Ούτε οι δισεκατομμυριούχοι είναι κάποια δυσάρεστα συμπτώματα ενός "αχαλίνωτου" καπιταλισμού. Είναι προϊόν του ίδιου του καπιταλισμού -ενός συστήματος που βασίζεται στα κέρδη από την εκμετάλλευση των εργαζόμενων.
Αυτό που έγινε σαφές κατά τη διάρκεια της πανδημίας και των λοκντάουν, είναι ότι δεν είναι η "ριψοκίνδυνη διάθεση" των δισεκατομμυριούχων που δημιουργεί τον πλούτο, αλλά η δουλειά των εργατών.
Και αυτός είναι ο λόγος που η δεξιά και τ' αφεντικά βιάζονται να επιστρέψουν οι εργάτες στη δουλειά πριν εξασφαλίσουν ένα ασφαλές περιβάλλον για την επανεισροή των κερδών στην παραγωγική διαδικασία.
Κι ενώ η εργατική δύναμη είναι η πηγή του κέρδους, οι εργάτες παίρνουν πίσω μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό του πλούτου που παράγουν μέσω του μισθού τους. Αυτό το κενό είναι αυτό που αποκαλούν οι Μαρξιστές "υπεραξία" -που είναι η βάση για τα κέρδη των καπιταλιστών.
Ακόμα κι αν κάποιοι εργάτες δεν παράγουν άμεσα κέρδη, η συμβολή τους είναι ζωτικής σημασίας για τη συντήρηση του συστήματος που εξασφαλίζει τα κέρδη των καπιταλιστών. Χωρίς τους εργαζόμενους στην υγεία και την εκπαίδευση, για παράδειγμα, δεν θα ήταν το ίδιο εύκολο για τον καπιταλισμό να έχει στη διάθεσή του μια υγιή και ειδικευμένη εργατική τάξη.
Τεχνολογία
Τ' αφεντικά είναι αναμφίβολα άπληστα, αλλά δεν είναι αυτός ο λόγος που εκμεταλλεύονται τους εργάτες. Ο ανταγωνισμός τούς αναγκάζει να επενδύουν σε νέες τεχνολογίες και να "στύβουν" ακόμα περισσότερο τους εργάτες για να αρπάξουν ακόμα μεγαλύτερο μερίδιο κερδών από τους ανταγωνιστές τους.
Αν τα αφεντικά δεν προσπαθούσαν να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους με κάθε τρόπο, οι επιχειρήσεις τους θα πετάγονταν έξω από τη λειτουργία της αγοράς.
Μερικές φορές οι καπιταλιστές μπορεί να δανείζονται λεφτά για να επενδύσουν από τράπεζες ή να τα "παίζουν" στο χρηματιστήριο. Άλλοι έχουν κληρονομήσει περιουσίες ή τα έχουν αρπάξει από ενοικιάσεις.
Αλλά κι αυτός ο πλούτος επίσης βασίζεται στην αξία που παράγεται από τους εργάτες στη διαδικασία της παραγωγής.
Αυτό το σύστημα της συσσώρευσης κεφαλαίου δημιουργεί εξωφρενικά πλούτη δίπλα στην πιο ακραία φτώχεια.
Οι δισεκατομμυριούχοι δεν θα έπρεπε να υπάρχουν και ο πλούτος τους θα έπρεπε να χρησιμοποιείται για να καλύψει τις ανάγκες της τεράστιας πλειοψηφίας της κοινωνίας.
Οι δισεκατομμυριούχοι θα έπρεπε να φορολογούνται, να καταργηθούν όλα τα κληρονομικά δικαιώματα για τους υπερπλούσιους, και να παλέψουμε ώστε οι εργάτες να παίρνουν μεγαλύτερο μερίδιο με αυξήσεις στους μισθούς.
Αλλά για να απαλλαχθούμε μια και καλή από τους δισεκατομμυριούχους χρειάζεται να καταργήσουμε το σύστημα που βασίζεται στα κέρδη των λίγων και να το αντικαταστήσουμε με ένα σοσιαλιστικό σύστημα που να βασίζεται στις ανάγκες όλης της ανθρωπότητας.
Μέθοδος πρώτη: φοροδιαφυγή
Για να γίνεις τόσο πλούσιος όσο ο Τζεφ Μπέζος της Άμαζον πρέπει να φοροδιαφεύγεις.
Το 2020 η Amazon απέδωσε φόρους στις ΗΠΑ για πρώτη φορά μετά από τρία χρόνια. Η διψασμένη για κέρδη βιομηχανία του Μπέζος πλήρωσε, κατά δήλωσή της, 162 εκατομμύρια για κέρδη 13,3 δις.
Μιλάμε δηλαδή για συντελεστή φορολογίας 1,2%. Αλλά επίσημα ο συντελεστής φορολογίας στις ΗΠΑ είναι 21% (τον μείωσε ο Τραμπ από 35%).
Το 2018 και το 2017 η Amazon δεν πλήρωσε τίποτα για κέρδη 11,2 δις και 5,6 δις αντίστοιχα. Και για το 2019 πλήρωσε 3% φόρο στη Βρετανία -παρά το γεγονός ότι σημείωσε 33% αύξηση κερδών το προηγούμενο έτος.
Οι καπιταλιστές φοροδιαφεύγουν γιατί το σύστημα φτιάχτηκε για να τους επιτρέπει.
Ο Γοούρεν Μπάφετ, ο 7ος πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο πλήρωσε μόνο 19% φόρο εισοδήματος το 2006. Οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις του όμως πληρώνουν 33%. Για να δικαιολογηθεί είπε: "Είναι ένας ταξικός πόλεμος, αλλά είναι η τάξη μου, η τάξη των πλούσιων, που διεξάγει τον πόλεμο, και απ' αυτό τον πόλεμο, και νικάμε".
Ο Covid-19 επέτρεψε τους φοροφυγάδες να επωφεληθούν από τα πακέτα βοήθειας. Πάνω από 16 από τα 30 δις του πακέτου οικονομικής στήριξης της κυβέρνησης πήγαν κατευθείαν στις τσέπες των δισεκατομμυριούχων επιχειρηματιών.
Ο Τζέιμς Ράντκλιφ, ιδιοκτήτης της χημικής βιομηχανίας Ineos ήταν ο μεγαλύτερος κερδισμένος αυτής της υπόθεσης. Τα καθαρά κέρδη του αυξήθηκαν από 8,75 δις σε 13,83 δις μέσα στους τρεις μήνες του λοκντάουν. Το 2010 ο Ράντκλιφ μετέφερε τα γραφεία των επιχειρήσεών του από το Χάμσαϊρ στην Ελβετία γλιτώνοντας φόρους 100 εκατομμυρίων λιρών το χρόνο.
Το αφεντικό της Virgin Atlantic Ρίτσαρντ Μπράνσον είχε καθαρά κέρδη 3,34 δις αισθητά αυξημένα σε σχέση με τα 2,7 δις πριν την πανδημία. Παρότι ισχυρίζεται το αντίθετο, η Virgin Atlantic δεν έχει πληρώσει φόρους επί των κερδών της τουλάχιστον τα τελευταία δύο χρόνια. Το 2018 είχαν έκπτωση φόρου λόγω "ζημιών".
Μέθοδος δεύτερη: ξεζούμισμα των εργατών για περισσότερα κέρδη
Για να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους, τα αφεντικά προσπαθούν να ξεζουμίσουν τους εργάτες με χαμηλότερους μισθούς, περισσότερες ώρες δουλειάς, μεγαλύτερη επιτήρηση κατά τη διάρκεια της εργασίας.
Μια πρώην εργαζόμενη στις αποθήκες της Amazon, η Έμιλι Γκιουντεζμπέργκερ, έγραψε ότι τους μεταχειρίζονταν σαν "ρομπότ".
"Η τεχνολογία έδωσε τη δυνατότητα στους εργοδότες να επιβάλλουν ρυθμούς εργασίας που δεν αφήνουν περιθώρια για ανεπάρκειες εξαφανίζοντας κάθε ίχνος ανάπαυλας κατά τη διάρκεια της εργάσιμης μέρας".
"Το πιστόλι σάρωσης με το οποίο εργαζόμουν ήταν ταυτόχρονα ο ψηφιακός μου διευθυντής. Όλες οι κινήσεις μου καταγράφονταν και χρονομετρούνταν".
"Όταν τελείωνα μια δουλειά, το πιστόλι σάρωσης όχι απλά μου έβρισκε μια καινούργια, αλλά ξεκινούσε από το πρώτο δευτερόλεπτο την αντίστροφη μέτρηση του χρόνου που μου έδινε για να ολοκληρωθεί".
Το 2011 έγινε γνωστό ότι οι εργάτες στις αποθήκες της Amazon στην Πενσυλβάνια υποχρεώνονταν να εργάζονται στους 38 βαθμούς.
Οι εργάτες μπορεί επίσης να περπατούν μέχρι 25 χιλιόμετρα κατά τη διάρκειά της βάρδιάς τους και να δέχονται επίπληξη αν μένουν πίσω.
Η Amazon χρησιμοποιούσε μεθόδους παρακολούθησης ώστε να αποτρέπει τους εργάτες από το συνδικαλισμό και την πάλη για βελτίωση των συνθηκών. Μια διαμαρτυρία σε μια αποθήκη στη Νέα Υόρκη οδήγησε τον οργανωτή της σε απόλυση. Άλλοι δύο εργαζόμενοι στην Amazon εκδιώχθηκαν επειδή διακινούσαν ένα ψήφισμα για τους υγειονομικούς κινδύνους του Covid-19.
Η εταιρεία αξίας πολλών δισεκατομμυρίων έχει κακή φήμη για την κακομεταχείριση των εργαζομένων της.
Στη Βρετανία το κατάστημα αθλητικών ειδών Sports Direct του δισεκατομμυριούχου Μάικ Άσλεϊ βρέθηκε κατ' εξακολούθηση στο στόχαστρο για τις εργασιακές συνθήκες. Το 2016 χιλιάδες εργαζόμενοι στο Sport Direct είχαν να λαμβάνουν χρωστούμενα 1,1 εκατομμύριο ευρώ, αφού η επιχείρηση παραδέχθηκε ότι τους πλήρωνε λιγότερο από τον κατώτατο μισθό.
Η ανισότητα απορρέει από το σύστημα της εκμετάλλευσης.
Το 2018 ο διευθύνων σύμβουλος της Wallmart Νταγκ Μακ Μίλον άρπαξε 1.188 φορές περισσότερα από τη μέση αμοιβή ενός εργάτη που είναι 11 ευρώ την ώρα. Αυτό το χαμηλό ωρομίσθιο είναι και πάλι διπλάσιο από το μέσο ωρομίσθιο στις ΗΠΑ.
Η εταιρεία ρουχισμού Boohoo συνέχισε να λειτουργεί τα εργοστάσιά της στο Λέστερ σε συνθήκες που θύμιζαν κάτεργα, με αποτέλεσμα την εμφάνιση πολλών κρουσμάτων με Covid-19 μεταξύ των εργατών, που δούλευαν με ωρομίσθιο 3,5 ευρώ την ώρα, πολύ κάτω του μέσου ωρομισθίου.
Οπότε προφανώς και δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ο ιδιοκτήτης της Boohoo Μαχμούντ Καμάνι είναι δισεκατομμυριούχος. Και ούτε πρόκειται για κάποια ακραία παραδείγματα άπληστων καπιταλιστών.
Όλα τα αφεντικά εκμεταλλεύονται τους εργάτες -είτε πληρώνουν τον κατώτατο μισθό είτε όχι.
Μέθοδος τρίτη: με τη βοήθεια του μπαμπά και της μαμάς
Αν υπήρξες αρκετά τυχερός ώστε να είσαι γόνος πλούσιας οικογένειας, τότε οι πιθανότητες να γίνεις δισεκατομμυριούχος είναι σημαντικά αυξημένες.
Τα λεφτά της οικογένειας μπορεί να είναι μια σημαντική βοήθεια για τους μελλοντικούς δισεκατομμυριούχους για το άνοιγμα μιας νέας επιχείρησης.
Ο δισεκατομμυριούχος Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ πήρε ένα "πολύ μικρό δάνειο" 1 εκατομμυρίου -σύμφωνα με τα λεγόμενά του- απ' τον πατέρα του για να ανοίξει την επιχείρησή του -ή 60,7 εκατομμυρίων σύμφωνα με τη New York Times.
Η "αυτοδημιούργητη" δισεκατομμυριούχος Κάιλι Τζένερ λανσάρισε τη φίρμα καλλυντικών της χρησιμοποιώντας τη φήμη της οικογενείας της.
Ο Μπερνάρ Αρνό είναι ο έκτος πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου με περιουσία περίπου 80 δισεκατομμύρια. Ξεκίνησε από την τεχνική εταιρεία του πατέρα του Ferret‑Savinel. Αυτή έγινε το οικονομικό εφαλτήριο για να αγοράσει μια εταιρεία πολυτελών προϊόντων, τους οίκους μόδας Louis Vuitton και Christian Dior και το πολυκατάστημα Le Bon Marche.
Η πλουσιότερη γυναίκα του κόσμου Φρανσουάζ Μπέτενκορτ Μέγιερς έκανε περιουσία όντας η μοναδική κληρονόμος της μητέρας της που ήταν μεγαλομέτοχος της L' Oreal.
Οι Γουόλτονς -η οικογένεια που κατέχει τα Wallmart- κατέχουν από κοινού περιουσία αξίας πάνω από 200 δισεκατομμυρίων. Ο Ρομπ, ο Τζιμ και η Άλις, παιδιά του ιδρυτή της Wallmart Σαμ Γουόλτον, βρίσκονται σταθερά στους 20 πρώτους της λίστας Forbes με τους 400 πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου από το 2001. Τα λεφτά που τους χαρίστηκαν είναι προϊόν των ίδιων εκμεταλλευτικών μεθόδων.
Το ότι η κληρονομιά είναι ο πιο σύντομος δρόμος για να γίνεις δισεκατομμυριούχος, δε σημαίνει ότι οι δισεκατομμυριούχοι που δεν είχαν αυτό το προνόμιο, κέρδισαν τα λεφτά "με την αξία τους". Δεν υπάρχει "αυτοδημιούργητος" καπιταλιστής - οι περιουσίες όλων χτίστηκαν πάνω στις πλάτες των εργατών.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου