2019, χρονιά αμφισβήτησης της κανονικότητας

Κοιτώντας πίσω στο 2019 μπορούμε να βρούμε παραδείγματα φανταστικής γενναιότητας και αντίστασης στη βάρβαρη κρατική καταστολή, αλλά και προσπάθειες της δεξιάς να κερδίσει έδαφος. Η Σάλι Κάμπελ αναλύει σε ποιο σημείο βρισκόμαστε και τι μας επιφυλάσσει το νέο έτος.

Το χρόνο που μας πέρασε ένα σύνθημα εμφανίστηκε στους τοίχους του Χονγκ Κονγκ και της Χιλής: "Δεν πρόκειται να επιστρέψουμε στην κανονικότητα, γιατί η κανονικότητα είναι το πρόβλημα".

Σαν σύνθημα, εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο το αδιέξοδο της συγκυρίας στην οποία βρισκόμαστε. Την τελευταία δεκαετία, η "κανονικότητα" σήμανε τη φτωχοποίηση εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον πλανήτη, καθώς η εργατική τάξη και οι φτωχοί υποχρεώθηκαν να πληρώσουν το τίμημα της τελευταίας οικονομικής κρίσης.

Δίπλα στην εντατικοποίηση των πολιτικών της λιτότητας σε πολλά μέρη του κόσμου, έκανε την εμφάνισή της μια γενικευμένη πολιτική αστάθεια και αποσάθρωση των παλιών πολιτικών κατεστημένων, που οδήγησε σε απροσδόκητα γεγονότα.

Μια από τις εκφράσεις αυτής της εξέλιξης είναι το κύμα εξεγέρσεων που ξέσπασε σε διάφορα σημεία του κόσμου. Αυτή η χρονιά σημαδεύτηκε από ξεσηκωμούς στο Σουδάν και την Αλγερία, μαζικά κινήματα της νεολαίας στο Χονγκ Κονγκ και στη Χιλή, διαδηλώσεις εκατομμυρίων ανθρώπων στη Γουινέα και στην Καταλονία, για να αναφέρουμε μόνο μερικά παραδείγματα. Στη Γαλλία, τα Κίτρινα Γιλέκα ακόμα διαδηλώνουν μετά από μια χρονιά αντίστασης στις προσπάθειες του προέδρου Μακρόν να αυξήσει το φόρο καυσίμων και να μειώσει τις συντάξεις.

Και η κλιματική κρίση έγινε επιτέλους κεντρικό ζήτημα, με ένα μαθητικό κίνημα που εμπνεύστηκε από την Γκρέτα Τούνμπεργκ και συγκροτήθηκε στο κοινωνικοπολιτικό κίνημα Extinction Rebellion, που οργάνωσε κάποιες από τις πιο εντυπωσιακές διαδηλώσεις στη Βρετανία -με πρώτη και καλύτερη την κλιματική απεργία της 20 Σεπτέμβρη με δεκάδες χιλιάδες μαθητές και εργάτες  να διαδηλώνουν ταυτόχρονα σε όλες τις πόλεις της χώρας.

Όμως δεν ήταν όλες οι εξελίξεις προς τη θετική κατεύθυνση. Στο Ισπανικό Κράτος, η "επίσημη" αριστερά είδε τις δυνάμεις της να μειώνονται, ενώ το ακροδεξιό κόμμα Vox ανέβηκε.

Ελπίδες που διαψεύστηκαν

Οι ελπίδες που ενσάρκωναν πολιτικοί ηγέτες όπως ο Έβο Μοράλες, ως κομμάτι του "Ροζ Κύματος" που σάρωσε τη Λατινική Αμερική πριν από 15 χρόνια, ποτέ δεν πήραν σάρκα και οστά, πράγμα που τους έκανε ευάλωτους στη νέα αντεπίθεση της δεξιάς.

Και, φυσικά, ζούμε ακόμα στον κόσμο του Τράμπ, και του "Βρετανού Τραμπ", του Μπόρις Τζόνσον, που αύξησε την πλειοψηφία του στο Κοινοβούλιο.

Κοιτάζοντας πίσω στο 2019, βλέπουμε πολύ καθαρά τις δύο πλευρές της πολιτικής σήμερα. Αυτούς που πρόθυμα στηρίζουν και αντιπροσωπεύουν τα συμφέροντα των τραπεζών και των δισεκατομυριούχων, όπως ο Τζόνσον, ο Τραμπ, ο Μπολσονάρο, η Ζανίν Ανιές στη Βολιβία. Κι αυτούς που αντιπροσωπεύουν τους πόθους για μια εναλλακτική, σαν την Γκέτα Τούνμπεργκ, τους ακτιβιστές για το κλίμα, τους απεργούς στα πανεπιστήμια, τους επαναστάτες στο Σουδάν, την Αλγερία και το Λίβανο, τους εξεγερμένους της Χιλής, τον κόσμο που αντιστέκεται στο πραξικόπημα στη Βολιβία.

Όμως, αν το καλοσκεφτούμε ποιος κρατάει στα χέρια του τις τύχες του κόσμου, δεν είναι στην πραγματικότητα οι εκλεγμένοι πολιτικοί -ούτε ακόμα και οι πραξικοπηματίες, όπως η Ανιές- είναι οι μη εκλεγμένοι δισεκατομμυριούχοι που έχουν στην κατοχή τους και διευθύνουν τις τόσο κεντρικής σημασίας για τη λειτουργία του παγκόσμιου καπιταλισμού επιχειρήσεις, ώστε οι κυβερνήσεις είναι υποχρεωμένες να υπηρετούν τα συμφέροντά τους. Αυτό εξηγεί και την κλιματική επείγουσα ανάγκη και την ανατροπή του Μοράλες (τρεις βδομάδες μετά την επανεκλογή του) και το αδιέξοδο του Brexit, αλλά και την αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση που δεν κατάφερε ούτε στο ελάχιστο να αμφισβητήσει τις πολιτικές της λιτότητας και του ρατσισμού της ΕΕ. Και σημαίνει ότι μέσα από εκλογές δεν πρόκειται ποτέ να λυθούν τα προβλήματα των εργατών.

Γι' αυτό, μπαίνοντας στη δεκαετία του 2020, όσο πιο καλά οργανωμένοι είμαστε, όσο καλύτερα δίκτυα ακτιβιστών καταφέρουμε να στήσουμε, όσο πιο πολλές απεργίες οργανώσουμε, τόσο καλύτερα προετοιμασμένοι θα είμαστε για τους αγώνες που έρχονται.


Βασισμένο σε κείμενο της Σούζαν Κάμπελ που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Socialist Review, Δεκέμβριος 2019.    

Σχόλια