Ο χαρακτήρας ολόκληρης της εργατικής τάξης κατά την περίοδο της Β΄ Διεθνούς αντανακλάται στην ιστορία και τη μοίρα της Πρωτομαγιάτικης αργίας.
Η Πρωτομαγιά καθιερώθηκε σαν αργία από το Διεθνές Σοσιαλιστικό Συνέδριο του Παρισιού το 1889. Ο λόγος που ορίστηκε ως τέτοια ήταν, μέσα από τις ταυτόχρονες διαδηλώσεις των εργατών όλων των χωρών εκείνη τη μέρα, να προετοιμαστεί το έδαφος για να συγκεντρωθούν σε μία και μόνη διεθνή προλεταριακή οργάνωση επαναστατικής δράσης που να έχει ένα παγκόσμιο κέντρο και έναν παγκόσμιο πολιτικό προσανατολισμό.
Το Συνέδριο του Παρισιού, που πήρε την παραπάνω απόφαση, βάδιζε πάνω στο δρόμο που είχε χαράξει η Διεθνής Λίγκα των Κομμουνιστών και η Α΄ Διεθνής. Το να υιοθετήσει η Β΄ Διεθνής τα πρότυπα των δύο αυτών οργανώσεων ήταν αδύνατο εξαρχής. Στην πορεία των 14 χρόνων που είχαν περάσει από τις μέρες της Α΄ Διεθνούς είχαν αναπτυχθεί σε κάθε χώρα ταξικές οργανώσεις του προλεταριάτου που δρούσαν εντελώς ανεξάρτητα στην επικράτειά τους και δεν υπόκεινταν σε καμιά διεθνή ενοποίηση στη βάση των αρχών του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού.
Ο γιορτασμός της Πρωτομαγιάς θα λειτουργούσε προπαρασκευαστικά για μια τέτοια ενοποίηση και γι' αυτό μπήκε το αίτημα για το οχτάωρο σαν σύνθημά της, γιατί ήταν προσαρμοσμένο στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων και πολύ διαδεδομένο στις πλατιές μάζες των εργατών όλων των χωρών.
Το πραγματικό καθήκον που είχε ανατεθεί στην αργία της 1ης Μάη ήταν η διευκόλυνση της διαδικασίας του μετασχηματισμού της εργατικής τάξης σαν οικονομική κατηγορία σε εργατική τάξη με την κοινωνιολογική έννοια της λέξης, σε μια τάξη, με συνείδηση των συμφερόντων της στην ολότητά τους, που να παλεύει για την εγκαθίδρυση της δικτατορίας της και της σοσιαλιστικής επανάστασης.
Απ' αυτή την άποψη οι διαδηλώσεις σε υποστήριξη της σοσιαλιστικής επανάστασης ήταν πιο ταιριαστές στην Πρωτομαγιά. Και τα επαναστατικά στοιχεία του συνεδρίου πέτυχαν αυτό ακριβώς. Αλλά στο στάδιο ανάπτυξης απ' το οποίο διέρχονταν τότε η εργατική τάξη η πλειοψηφία θεωρούσε ότι το αίτημα για το οχτάωρο παρείχε μια καλύτερη απάντηση προς την κατεύθυνση της υλοποίησης αυτού του καθήκοντος. Σε κάθε περίπτωση ήταν ένα σύνθημα ικανό να ενώσει τους εργάτες όλων των χωρών.
Ακριβώς τέτοιο ρόλο έπαιζε και το σύνθημα της παγκόσμιας ειρήνης που μπήκε αργότερα.
Αλλά το συνέδριο έκανε πρότεινε και οι αντικειμενικές συνθήκες ανάπτυξης του εργατικού κινήματος επιτάσσανε.
Η Πρωτομαγιά σταδιακά μετατράπηκε από μέσο πάλης του παγκόσμιου προλεταριάτου σε μέσο αγώνα των εργατών της κάθε ξεχωριστής χώρας για τα τοπικά τους συμφέροντα. Και αυτό έγινε δυνατό βάζοντας μπροστά το τρίτο σύνθημα -το καθολικό δικαίωμα ψήφου.
Στην πλειοψηφία των κρατών η 1η Μάη γιορτάζονταν είτε το απόγευμα μετά το τέλος της δουλειάς ή αλλού την πρώτη Κυριακή που ακολουθούσε. Σ' αυτά τα μέρη όπου οι εργάτες τη γιορτάζανε με σταμάτημα της δουλειάς, όπως στο Βέλγιο και την Αυστρία έβαζε σαν σκοπό την υλοποίηση τοπικών καθηκόντων και όχι να πυκνώσει τις γραμμές των εργατών όλων των χωρών σε μία παγκόσμια εργατική τάξη. Δίπλα δίπλα με τις προοδευτικές συνέπειες (ότι έφερνε κοντά τους εργάτες μιας συγκεκριμένης χώρας) είχε επομένως μια αρνητική συντηρητική πλευρά -συνέδεε τους εργάτες πολύ σφιχτά με τη μοίρα ενός συγκεκριμένου κράτους και μ' αυτό τον τρόπο προετοίμαζε το έδαφος για την ανάπτυξη του σοσιαλπατριωτισμού.
Το καθήκον που είχε μπει στην ημερήσια διάταξη από το Συνέδριο του Παρισιού δεν είχε γίνει πραγματικότητα. Ο σχηματισμός μιας Διεθνούς ως οργάνωση της διεθνούς επαναστατικής προλεταριακής δράσης, με ένα κέντρο και με έναν πολιτικό προσανατολισμό, δεν είχε επιτευχθεί. Η Β΄ Διεθνής ήταν απλά μια αδύναμη ένωση εργατικών κομμάτων που ήταν ανεξάρτητες μεταξύ τους στη δράση.
Η Πρωτομαγιά μετατράπηκε στο αντίθετό της και με τον πόλεμο έπαψε να υπάρχει.
Αυτές ήταν οι συνέπειες της αδιάλλακτης λογικής της διαλεκτικής διαδικασίας ανάπτυξης του εργατικού κινήματος.
Πού βρίσκεται η αιτία αυτού του φαινομένου; Ποια είναι τα εχέγγυα για να μην επαναληφθεί; Ποιο δίδαγμα για το μέλλον αντλούμε απ' αυτό; Φυσικά η βασική αιτία της αποτυχίας της Πρωτομαγιάτικης αργίας βρισκότανε στο χαρακτήρα της δοσμένης περιόδου της καπιταλιστικής ανάπτυξης, στη διαδικασία του βαθέματός της σε κάθε ξεχωριστή χώρα και της πάλης που επηρεάζονταν απ' αυτή τη διαδικασία για τον εκδημοκρατισμό του κρατικού συστήματος και για την προσαρμογή του τελευταίου στις ανάγκες της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Αλλά ακόμη και στην ανάπτυξη του καπιταλισμού ή οποιουδήποτε άλλου συστήματος υπάρχουν τάσεις δύο ειδών -συντηρητικές και επαναστατικές.
Με την εργατική τάξη, που είναι ο ενεργητικός συμμέτοχος της ιστορικής διαδικασίας, η πρωτοπορία της, τα εργατικά κόμματα, είναι προορισμένα να προχωράνε πέρα απ' αυτή τη διαδικασία και να αντιπαραθέτουν την επαναστατική της τάση στη συντηρητική ροπή σε κάθε στάδιο του εργατικού κινήματος και να βάζουν μπροστά και να υπερασπίζονται τα συνολικά συμφέροντα του όλου προλεταριάτου σαν σύνολο ανεξάρτητα από την εθνικότητα. Αυτό ακριβώς είναι το καθήκον που τα σοσιαλιστικά κόμματα κατά τη διάρκεια της περιόδου της Β΄ Διεθνούς δεν εκπλήρωσαν και αυτό είχε μια άμεση επίδραση στη μοίρα της Πρωτομαγιάτικης αργίας.
Κάτω από την επίδραση των αφεντικών του κόμματος που συνίστατο από διανοούμενους και εργατική γραφειοκρατία, τα σοσιαλιστικά κόμματα στην περίοδο που περιγράφουμε εστίασαν την προσοχή τους στην πολύ χρήσιμη κοινοβουλευτική δραστηριότητα που ήταν στην ουσία της εθνικού και όχι διεθνούς ή ταξικού χαρακτήρα. Οι οργανώσεις των εργατών έβλεπαν τη δραστηριότητά τους όχι σαν μέσο ταξικής πάλης αλλά σαν αυτοσκοπό. Αρκεί να θυμηθούμε πώς οι ηγέτες της σοσιαλδημοκρατίας δικαιολογούσαν τη μεταφορά της Πρωτομαγιάς την προσεχή Κυριακή. Έλεγαν ότι δεν μπορούσαν να θέσουν μια υποδειγματική κομματική οργάνωση, κοινοβουλευτική δραστηριότητα και ένα πλήθος πλούσιων συνδικάτων σε κίνδυνο απλά για χάρη μιας διαδήλωσης.
Η παρούσα εποχή έχει τον ακριβώς αντίθετο χαρακτήρα. Ανοιγμένη απ' το Πόλεμο, και κυρίως από τη Ρώσικη Επανάσταση, αποκαλύπτεται σαν η εποχή της άμεσης πάλης του προλεταριάτου για την εξουσία σε παγκόσμια κλίμακα.
Ο χαρακτήρας της είναι ευνοϊκός ώστε να εκπληρώσει το ρόλο που τα επαναστατικά στοιχεία του Συνέδριου του Παρισιού τής είχαν αναθέσει. Είναι επιφορτισμένη με το καθήκον της διευκόλυνσης του σχηματισμού της Τρίτης Επαναστατικής Διεθνούς και την εξυπηρέτηση του σκοπού της κινητοποίησης των προλεταριακών δυνάμεων για την παγκόσμια σοσιαλιστική επανάσταση.
Αλλά για να συνδράμει στην εκπλήρωση αυτού του τεράστιου ρόλου τα διδάγματα του παρελθόντος και οι απαιτήσεις της παρούσας εποχής υπαγορεύουν στους σοσιαλιστές όλων των χωρών:
1. τη ριζική αλλαγή της πολιτικής τους,
2. την προώθηση των κατάλληλων συνθημάτων για την Πρωτομαγιά.Στην πρώτη περίπτωση τα ακόλουθα βήματα είναι απαραίτητα:
1. συγκέντρωση των προσπαθειών στο σχηματισμό της Τρίτης Επαναστατικής Διεθνούς,
2. υποταγή των συμφερόντων κάθε χώρας στα γενικά συμφέροντα του διεθνούς προλεταριακού κινήματος και υποταγή της κοινοβουλευτικής δραστηριότητας στα συμφέροντα της πάλης των προλεταριακών μαζών.Τα βασικά συνθήματα της 1ης Μάη στην παρούσα εποχή θα έπρεπε να είναι:
1. Η Τρίτη Διεθνής.
2. Η Δικτατορία του Προλεταριάτου.
3. Η Παγκόσμια Σοβιετική Δημοκρατία.
4. Η Σοσιαλιστική Επανάσταση.
Izvestia VTsIK, No.87 (351), May 1, 1918
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου