Μέση Ανατολή: Όχι συμμαχίες με τα ιμπεριαλιστικά τέρατα






Σε μια Μέση Ανατολή βασανισμένη από την κυριαρχία του δυτικού ιμπεριαλισμού, ο Κουρδικός λαός είναι ανάμεσα στα μεγαλύτερα θύματα. Όταν η Βρετανία και η Γαλλία διαιρούσαν σε φέτες την Οθωμανική Αυτοκρατορία πριν από περίπου ένα αιώνα, αρνήθηκαν στους Κούρδους το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης. Αντ’ αυτής, οι Κούρδοι διαμοιράστηκαν ανάμεσα σε άλλα κράτη -την Τουρκία, την Συρία, το Ιράκ και το Ιράν- που συνήθως τους καταπίεζαν.  

Αυτό συνεχίζεται και σήμερα. Το περασμένο σαββατοκύριακο, τουρκικές δυνάμεις επιτέθηκαν στο Αφρίν στην Ροζάβα, την περιοχή της Συρίας που βρίσκεται κάτω από κουρδικό έλεγχο. Το πρόβλημα όμως δεν έγκειται μόνο στην καταπίεση που αντιμετωπίζουν από τα κράτη της περιοχής. Αφορά και τις επιλογές που έχουν κάνει κατά καιρούς οι ηγέτες των Κούρδων να συμμαχήσουν με ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και συγκεκριμένα τις ΗΠΑ.

Πρόκειται για μια στρατηγική που εδώ και αρκετό καιρό εφαρμόζουν τα δύο Κουρδικά εθνικιστικά κόμματα του βορείου Ιράκ, το Κουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα (KDP) και η Πατριωτική Ένωση Κουρδιστάν (PUK). Τα δύο κόμματα εκμεταλλεύτηκαν τον Πόλεμο του Κόλπου που εξαπολύθηκε το 1991 υπό την ηγεσία των ΗΠΑ ενάντια στον Σαντάμ  Χουσεϊν για να δημιουργήσουν ένα θύλακα υπό την προστασία της αμερικάνικης αεροπορικής δύναμης. Η εισβολή των ΗΠΑ και της Βρετανίας στο Ιράκ το 2003 επέτρεψε στον κουρδικό θύλακα να εδραιωθεί. Έμοιαζε τότε με ένα νησί σχετικής ηρεμίας μέσα στο χάος που α το υπόλοιπο Ιράκ. 

Η άνοδος του ISIS, και η κατάληψη της Μοσούλης από αυτό, φάνηκε ότι προσφέρει νέες ευκαιρίες. Κουρδικές δυνάμεις εκμεταλλεύτηκαν την σύγχυση που επικρατούσε στη Βαγδάτη για να καταλάβουν αμφισβητούμενες περιοχές και κυρίως τις πετρελαιοπηγές του Κιρκούκ. Και έλαβαν τέραστια υποστήριξη από τις ΗΠΑ πολεμώντας στο πλευρό των δυνάμεων της ιρακινής κυβέρνησης στην εκστρατεία με στόχο να διώξουν το ISIS από την περιοχή.    

Το Σεπτέμβριο του 2017, και ενώ αυτή η συμμαχία υπό την ηγεσία των ΗΠΑ στένευε τον κλοιό της γύρω από τη Μοσούλη, ο πρόεδρος του Ιρακινού Κουρδιστάν και ηγέτης του KDP Μασούντ Μπαρζανί κάλεσε ένα δημοψήφισμα με αίτημα την ανεξαρτησία. Παρόλο που το κέρδισε με μια μεγάλη πλειοψηφία, υπερέβαλε στο παίξιμο αυτού του χαρτιού. 

Η ιρακινή κυβέρνηση μπόρεσε να ανακαταλάβει τη Μοσούλη, χάρη στην υποστήριξη όχι μόνο των ΗΠΑ αλλά και του Ιράν. Σιϊτικές πολιτοφυλακές που είχαν την υποστήριξη του Ιράν, έπαιξαν έναν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στην ήττα του ISIS. Toν Οκτώβρη, μετά από την πτώση της Μοσούλης, ο ιρακινός πρωθυπουργός Χαϊντάρ αλ Αμπαντί διηύθυνε κάποιες από αυτές με στόχο την ανακατάληψη των εδαφών που είχαν καταλάβει οι Κούρδοι το 2014. Τις πήραν σχεδόν αμέσως, πιθανώς λόγω και μιας συμφωνίας των ηγετών του PUK, των ανταγωνιστών του Μπαρζανί, με το Ιράν.   

Σήμερα, μπορεί να βρισκόμαστε μπροστά σε μια επανάληψη του τι συνέβη στο Ιράκ, στη Συρία. Η Ροζάβα είχε κερδηθεί από το Κουρδικό YPG (Μονάδες Προστασίας του Λαού) όταν το καθεστώς του Μπασάρ Αλ Άσαντ πολεμώντας για την επιβίωσή του το 2011 την εγκατέλειψε. Το YPG έχει στενές σχέσεις με το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα (PKK) το οποίο εδώ και δεκαετίες βρίσκεται σε πόλεμο με το Τουρκικό κράτος.  

Εκστρατεία

Όπως και στην περίπτωση του Ιράκ, η Ουάσιγκτον αγκιστρώθηκε σαν σύμμαχος πάνω στο YPG. Yπό την ηγεσία των Κούρδων, οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), υποστηριζόμενες από 2.000 αμερικάνους στρατιώτες έπαιξαν ένα σημαντικό ρόλο στην εκστρατεία που τελικά έδιωξε το ISIS από την πρωτεύουσά του στη Ράκκα. Τώρα ελέγχουν το 25% της Συρίας.  

Το πρόβλημα για τις ΗΠΑ είναι ότι η ήττα του ISIS έχει οδηγήσει στην ενδυνάμωση του Ιράν που έχει υποστηρίξει και τον Άσαντ στη Συρία και τον Αλ Αμπαντί στο Ιράκ. Έτσι, την τελευταία βδομάδα η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε ότι θα διατηρήσει στρατεύματα στη Συρία. Ο προσχηματικός σκοπός είναι ότι θα εκπαιδεύσει τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις σε μια ισχυρή πολιτοφυλακή 30.000 στρατιωτών στην βορειοανατολική Συρία.    

Στην πραγματικότητα αυτή η κίνηση στοχεύει στο Ιράν εναντίον του οποίου ο Ντόναλντ Τραμπ υιοθετεί μια αυξανόμενα επιθετική στάση. Αλλά στο πολύπλοκο και πολυδιάστατο παιχνίδι σκακιού της Μέσης Ανατολής αυτή η κίνηση έρχεται αναπόφευκτα σε σύγκρουση με την Τουρκία. Η κυβέρνηση του Ερντογάν έχει κλιμακώσει τον πόλεμο ενάντια στο PKK τα τελευταία δύο χρόνια και δεν θέλει να δει τον αντίπαλό της να δυναμώνει στη Συρία.  

Ο άλλος παράγοντας στην εξίσωση είναι η Ρωσία, που επενέβη αποφασιστικά τον Σεπτέμβρη του 2016 για να γείρει η πλάστιγγα του εμφυλίου πολέμου προς όφελος του Άσαντ. Η Ρωσία έχει επίσης υποστηρίξει το YPG. Αλλά, μετά από διαπραγματεύσεις που έγιναν στην Μόσχα την περασμένη βδομάδα, η ρωσική στρατιωτική αστυνομία που έδρευε στο Αφρίν αποσύρθηκε. Ουσιαστικά ο Πούτιν έδωσε στον Ερντογάν το πράσινο φως να επιτεθεί -και αυτός το έκανε. 

Οι ΗΠΑ παρακολούθησαν ενώ οι Κούρδοι που βρίσκονταν κάτω από τη φτερούγα τους, εξευτελίζονταν στο Ιράκ. Θα κάνουν το ίδιο και στη Συρία; Όποια και αν είναι η απάντηση σε αυτήν την ερώτηση, είναι ο Κουρδικός λαός εκείνος που θα υποφέρει. Ας ελπίσουμε ότι οι πολιτικοί του ηγέτες θα διδαχθούν ότι δεν υπάρχει κέρδος από τις συμμαχίες με ιμπεριαλιστικά τέρατα σαν τον Τραμπ και τον Πούτιν. 

Σχόλια