Ήταν
οχτώ και τέταρτο το πρωί της 6ης Αυγούστου
του 1945 όταν ένα αμερικάνικο αεροσκάφος
άφησε την πρώτη ατομική βόμβα της
ιστορίας να πέσει πάνω από κατοικημένη
περιοχή, στη Χιροσίμα της Ιαπωνίας. Ήταν
η ώρα που ο κόσμος πήγαινε στις δουλειές
του. Δευτέρα, η βδομάδα ξεκινούσε. Οι
δρόμοι ήταν γεμάτοι φοιτητές και μαθητές.
Άλλοι πήγαιναν για μάθημα, άλλοι για
δουλειά.
Η
γενική επιστράτευση στην Ιαπωνία είχε
σημάνει ότι κανένα ζευγάρι εργατικά
χέρια δεν περίσσευε. Κορίτσια 13-14 χρονών
οδηγούσαν τα τραμ της πόλης. Οι μαρτυρίες
λένε πως στα πρόσωπα των ανθρώπων υπήρχε
ελπίδα. Ο πόλεμος, που για την Ιαπωνία
είχε ξεκινήσει από το 1937, φαινόταν να
τελείωνε. Τρεις μήνες νωρίτερα ο πόλεμος
είχε τελειώσει στην Ευρώπη. Τον Ιούλη,
οι τρεις ηγέτες των νικηφόρων συμμάχων,
Τρούμαν, Τσόρτσιλ, Στάλιν, συναντήθηκαν
στο Πότσδαμ, λίγο έξω απ' το Βερολίνο,
για να συνεχίσουν τη συζήτηση περί
μοιρασιάς της λείας. Οι κάτοικοι της
Χιροσίμα ένιωθαν σχετικά τυχεροί. Παρότι
στρατιωτικό κέντρο, η Χιροσίμα είχε
αποφύγει τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς.
Κάποιοι απέδιδαν αυτό το “προνόμιο”
στο ότι οι Αμερικάνοι είχαν διαλέξει
τη Χιροσίμα ως έδρα της κατοχικής τους
διοίκησης όταν θα συνθηκολογούσε η
Ιαπωνία.
Κόλαση
Όλες
αυτές οι σκέψεις και οι ελπίδες
μετατράπηκαν σε μια κόλαση μέσα σε
μερικές στιγμές, όταν η βόμβα εξερράγη
600 μέτρα πάνω από ένα νοσοκομείο. Πολλοί
μετατράπηκαν αυτόματα σε κάρβουνο,
ολόκληρη η πόλη άρχισε να φλέγεται. Οι
επιζήσαντες δεν ήξεραν τι συμβαίνει.
Χιλιάδες είδαν τα ρούχα τους να καίγονται
πάνω στη σάρκα τους, τα μαλλιά τους να
εξαφανίζονται. Η ακτινοβολία είχε
εξαφανίσει το δέρμα και έδινε την αίσθηση
ότι το σώμα βράζει από μέσα προς τα έξω.
Ανάμεσα σε κλάματα, κραυγές, πυρκαγιές,
άνθρωποι περπατούσαν με τα χέρια
τεντωμένα μπροστά, ήταν αυτό που τους
ανακούφιζε κάπως τα εγκαύματα. 90% του
προσωπικού στα νοσοκομεία είχε σκοτωθεί
ή τραυματιστεί, κι αυτοί που απέμειναν
δεν είχαν ιδέα τι ήταν αυτό που
αντιμετώπιζαν.
Στις
λίγες φωτογραφίες που υπάρχουν από
εκείνες τις στιγμές, πολλοί φαίνονται
να έχουν μαύρα πρόσωπα. Όταν τελείωσε
το λάδι για τα εγκαύματα, ο κόσμος αρχίζει
να χρησιμοποιεί μηχανόλαδο. Τις επόμενες
δυο τρεις μέρες, γυναίκες στους τελευταίους
μήνες της εγκυμοσύνης γεννούσαν νεκρά
παιδιά μέσα στα ερείπια. Και το πρωί της
9ης Αυγούστου, μια ακόμη ατομική βόμβα,
με πλουτώνιο αντί για ουράνιο αυτή τη
φορά, επαναλαμβάνει το έγκλημα στην
πόλη Ναγκασάκι. Οι νεκροί απ’ τις δυο
βόμβες υπολογίζονται σε 150 με 250 χιλιάδες.
Αυτά
ήταν τα κατορθώματα του “υπερόπλου”
που λίγες βδομάδες νωρίτερα είχε
ανακοινώσει ο Αμερικανός Πρόεδρος
Τρούμαν στον Στάλιν και τον Τσόρτσιλ,
στο Πότσδαμ. Στις 21 Ιούλη ο Τρούμαν έδωσε
το 'ΟΚ' για τις βόμβες. Ο ίδιος πρόσφατα
είχε μάθει την ύπαρξή τους. Είχε αναλάβει
την προεδρία τον Απρίλη, με το θάνατο
του Ρούσβελτ, όντας αντιπρόεδρος. Όμως
το “σχέδιο Μανχάταν” που σχεδίαζε την
ατομική βόμβα από το 1942 ήταν γνωστό μόνο
σε λίγους. Οι συμβουλές της στενής
επιτροπής που κατάφερε να δοκιμάσει
την πρώτη βόμβα στην έρημο του Νέου
Μεξικού στις 16 Ιούλη ήταν η βόμβα να
πέσει σε ένα στρατιωτικό στόχο, όπου να
υπάρχουν πολλές συγκεντρωμένες εργατικές
κατοικίες σε κοντινή απόσταση. Όλοι
ήξεραν πως δεν επρόκειτο για μια βόμβα
που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μάχη.
Ήταν μια βόμβα για να κάνει επίδειξη
δύναμης, να σπείρει τον πανικό και να
δείξει ότι οι κάτοχοί της είναι ικανοί
για τα πάντα.
Τα
πρώτα χρόνια μετά τη λήξη του πολέμου,
το έγκλημα της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι
προσπάθησαν να το θάψουν με το επιχείρημα
ότι ήταν μια αναγκαία κίνηση για τη
συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας. Υποτίθεται
ότι χωρίς τις ατομικές βόμβες, η Ιαπωνία
θα παρέμενε αμετακίνητη και έτσι ο
αμερικάνικος στρατός θα αναγκαζόταν
να κάνει απόβαση για να καταλάβει τα
αμερικάνικα νησιά, κάτι που θα κόστιζε
πολλές περισσότερες ζωές. Το έγκλημα
παρέμεινε κουκουλωμένο και με άλλους
τρόπους. Από τη μια, το θάμπωνε η γενική
ευφορία που έφερε το τέλος του Β’
Παγκόσμιου Πόλεμου. Το 15αύγουστο του
‘45 η Ιαπωνία παραδόθηκε και στις αρχές
Σεπτέμβρη υπέγραψε και επίσημα τη
συνθηκολόγηση.
Η
διάσταση του ναζιστικού Ολοκαυτώματος
μόλις τότε άρχισε να γίνεται κατανοητή.
Τα εγκλήματα του ιαπωνικού στρατού στην
Άπω Ανατολή ήταν εξίσου άγρια. Μέσα σε
αυτό τον ανταγωνισμό βαρβαροτήτων,
υποτίθεται ότι είχε κερδίσει το στρατόπεδο
των “καλών”. Από την άλλη, το έγκλημα
στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι είχε να
αντιμετωπίσει το καθεστώς λογοκρισίας
που επέβαλε η αμερικάνικη κατοχή στην
Ιαπωνία. Ο αμερικάνικος στρατός
συγκέντρωσε όλα τα στοιχεία για τα
θύματα στις χτυπημένες πόλεις, όχι μόνο
με στόχο να κρύψει την αλήθεια αλλά και
για να συνεχίσει την “επιστημονική
έρευνα” για τα πυρηνικά.
Ωστόσο,
η αλήθεια δεν άργησε να βγει στο φως. Οι
βόμβες ελάχιστα είχαν να κάνουν με το
τέλος του πολέμου. Το ιαπωνικό καθεστώς
δεν λύγισε λόγω της φρίκης που προκάλεσαν
οι βόμβες στους απλούς ανθρώπους. Δεν
είχε διστάσει να θυσιάσει ήδη χιλιάδες
και χιλιάδες Ιάπωνες στον πόλεμο. Οι
αμερικάνικες μυστικές υπηρεσίες ήξεραν
ότι οι Ιάπωνες έψαχναν τρόπο να
συνθηκολογήσουν. Το ζήτημα ήταν οι όροι,
και πιο συγκεκριμένα το μέλλον του
Αυτοκράτορα Χιροχίτο. Σύγχρονες ιστορικές
έρευνες μάλιστα υποστηρίζουν ότι η
απόφαση για την παράδοση της Ιαπωνίας
δεν επιταχύνθηκε τόσο από τις βόμβες,
όσο από την απόφαση του Στάλιν να κηρύξει
τον πόλεμο στο ιαπωνικό προτεκτοράτο
της Μαντζουρίας. Η Ιαπωνία και η ΕΣΣΔ
του Στάλιν είχαν σύμφωνο μη-επίθεσης
από το ‘41. Βόλευε και τους δύο, ώστε να
επικεντρώσουν τις δυνάμεις τους αλλού.
Όμως, η συμφωνία της Γιάλτας, το Φλεβάρη
του ‘45, δέσμευε τον Στάλιν απέναντι
στους συμμάχους του να επιτεθεί κατά
της Ιαπωνίας εντός τριμήνου από το τέλος
του πολέμου στην Ευρώπη. Το τρίμηνο
έληξε στις 9 Αυγούστου, όταν οι Ρώσοι
μπήκαν στη Μαντζουρία. Ο Τρούμαν, ήδη
πριν δώσει εντολή για τις βόμβες, έγραφε
στο ημερολόγιό του “πιστεύω ότι οι
Ιάπωνες θα κάνουν πίσω προτού εισβάλει
η Ρωσία”.
Υπερδυνάμεις
Οι
ατομικές βόμβες είχαν να κάνουν με την
επόμενη μέρα του πολέμου και όχι με τον
ίδιο τον πόλεμο. Οι παλιοί αποικιοκράτες,
Άγγλοι, Γάλλοι, Ολλανδοί, Πορτογάλοι θα
αναγκαστούν μέσα στα επόμενα χρόνια να
αφήσουν τις κτήσεις τους. Από τον
Ατλαντικό ως τον Ειρηνικό ξεπρόβαλλαν
πλέον δύο υπερδυνάμεις. Ο ίδιος ο πόλεμος
είχε γίνει το εργαλείο με το οποίο η
αμερικάνικη άρχουσα τάξη αναδείχθηκε
σε κυρίαρχη σε αυτό που θα ονομαστεί
Δυτικό μπλοκ.
Ο
καπιταλισμός είχε λειτουργήσει με
ξέφρενο τρόπο εκείνη την εξαετία. Η
επιστήμη και οι παραγωγικές τεχνικές
έκαναν άλματα. Μια υπερκινητοποίηση
ανθρώπινων και υλικών πόρων σε παγκόσμιο
επίπεδο είχε παράγει έναν όγκο εξοπλισμού
που δεν είχε ούτε καν φανταστεί ποτέ η
ανθρωπότητα. Το σχέδιο Μανχάταν ήταν
το αποκορύφωμα αυτής της παράνοιας. 130
χιλιάδες άνθρωποι έφτασαν να δουλεύουν
σε αυτό το μυστικό πρόγραμμα, για να
καταφέρουν τελικά να φτιάξουν μια μηχανή
που σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους
από οποιαδήποτε άλλη.
Όλη
αυτή η “δημιουργικότητα” τις επόμενες
δεκαετίες θα διοχετευτεί στον “ειρηνικό”
οικονομικό ανταγωνισμό, με τις ΗΠΑ να
έχουν το πάνω χέρι. Επέκταση αυτού του
“ειρηνικού” ανταγωνισμού ήταν ο Ψυχρός
Πόλεμος, με τα δύο στρατόπεδα να
συσσωρεύουν όπλα και ισχύ ώστε να
εξασφαλίζουν το καθένα τον έλεγχο στις
σφαίρες επιρροής τους. Μέσα σε λίγα
χρόνια, οι ΗΠΑ δεν θα είναι οι μόνες που
διαθέτουν την ατομική βόμβα. Το 1949, πολύ
γρήγορα, ακολουθεί και η ΕΣΣΔ, ενώ έπονται
και άλλες χώρες. Η συσσώρευση πυρηνικών
όπλων έφτασε σε επίπεδα που μπορεί να
καταστρέψει όχι μία και δύο πόλεις αλλά
ολόκληρο τον πλανήτη. Η Χιροσίμα και το
Ναγκασάκι είναι ένα σύμβολο του σύγχρονου
καπιταλισμού, που μπορεί να κάνει άλματα
μόνο πατώντας πάνω σε πτώματα.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου