Racism and Islamophobia
From Irish Marxist Review 10
Σκοπός αυτού του άρθρου είναι να επιχειρηματολογήσει: α) ότι η Ισλαμοφοβία είναι πέρα από κάθε αμφιβολία μία μορφή ρατσισμού, β) ότι η αντίθεσή μας στην Ισλαμοφοβία δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να αδυνατίζει ή να αμβλύνεται εξαιτίας των Ισλαμικών πεποιθήσεων ή της συμπεριφοράς των κρατών στο Μουσουλμανικό κόσμο, γ) ότι το να κριτικάρει κανείς ξεχωριστά το Ισλάμ ως δήθεν ιδιαίτερα αντιδραστικό σε σχέση με τις άλλες θρησκείες είναι λάθος και συνιστά από μόνο του μια εκδήλωση της Ισλαμοφοβίας, δ) ότι η διαύγεια της αριστεράς και των δηλωμένων αντιρατσιστών σ' αυτά τα ζητήματα είναι ζωτικής σημασίας γιατί η Ισλαμοφοβία είναι μια από τις πιο σημαντικές μορφές ρατσισμού στον κόσμο σήμερα και ένα από τα βασικά ιδεολογικά όπλα του διαίρει και βασίλευε διεθνώς τόσο για τις δυνάμεις του φασισμού και της άκρας δεξιάς όσο και για τις ιμπεριαλιστικές άρχουσες τάξεις στο σύνολό τους.
Η Ισλαμοφοβία είναι Ρατσιστική
Το επιχείρημα ότι η Ισλαμοφοβία δεν είναι ρατσιστική επειδή το Ισλάμ είναι θρησκεία και όχι φυλή είναι εντελώς λάθος. Πρώτα απ' όλα, ο ορισμός του ρατσισμού δεν μπορεί να δοθεί ανάλογα με το αν ο στόχος του και τα θύματά του συγκροτούν μια διακριτή φυλή για τον απλό λόγο ότι διακριτές βιολογικά φυλές δεν υπάρχουν. Η "λευκή" φυλή δεν υπάρχει. Η "μαύρη" φυλή δεν υπάρχει. Ούτε η "Εβραϊκή" φυλή ούτε η Ασιατική, ούτε η Ινδική και ούτω καθεξής. Οι άνθρωποι είναι μέλη ενός και μόνο είδους. Οι Ιρλανδοί υπέστησαν για καιρό ρατσιστικά στερεότυπα και διακρίσεις στη Βρετανία αλλά το "Ιρλανδός" είναι εθνική ταυτότητα και όχι φυλή.
Είναι γεγονός ότι ο όρος "ρατσισμός" καθιερώθηκε για τα καλά στη γλώσσα μας και στην κοινωνική πρακτική διεθνώς -είναι καθιερωμένος στον πολιτικό λόγο και διάλογο όλων των χωρών- άρα δεν μπορούμε και δεν χρειάζεται να τον εγκαταλείψουμε. Αλλά αυτό που έχει σημασία δεν είναι κάποιος αυθαίρετος ή αυστηρά καθορισμένος "ορισμός" της λέξης αλλά η κατανόηση του πώς η ρατσιστική ιδεολογία αναπτύσσεται ιστορικά και των κοινωνικών και πολιτικών ρόλων που έχει διαδραματίσει. Οι Σοσιαλιστές δεν πρέπει να ξεκινάνε από τις λέξεις αλλά από τις κοινωνικές πραγματικότητες και διεργασίες και από τη στιγμή που το κάνουν αυτό γίνεται απολύτως ξεκάθαρο ότι η Ισλαμοφοβία είναι μία μορφή, η "τελευταία" μορφή, ρατσισμού. Η ρατσιστική ιδεολογία, υπό τη μορφή της προκατάληψης εναντίον των έγχρωμων εμφανίστηκε και πήρε συγκεκριμένη μορφή ταυτόχρονα με την ανάπτυξη του καπιταλισμού κατά το 16ο, 17ο και 18ο αιώνα για να δικαιολογήσει το υπερβολικά επικερδές δουλεμπόριο. Αναπτύχθηκε και καθιερώθηκε από τις Ευρωπαϊκές κυρίαρχες τάξεις, και ιδιαίτερα από τη Βρετανική κυρίαρχη τάξη. Εκείνη την εποχή η ανερχόμενη αστική τάξη, που είχε ανάγκη τη λαϊκή υποστήριξη, έδινε τη μάχη ενάντια στη φεουδαρχική αριστοκρατία κάτω από το έμβλημα των "δικαιωμάτων του ανθρώπου" και της "ελευθερίας, της ισότητας και της αδελφότητας". Αυτό, ο μόνος τρόπος να συμβιβαστεί με τη μαζική υποδούλωση και αναγκαστική μετακίνηση εκατομμυρίων Αφρικανών στο Νέο Κόσμο -μία διαδικασία κρίσιμη για την ανάπτυξη του καπιταλισμού- ήταν η απανθρωποποίηση των μαύρων και η επιμονή στην υποτιθέμενη εγγενή αδυναμία, κατωτερότητα και ανεπάρκειά τους.
Ο ρατσισμός εξελίχθηκε περαιτέρω σαν ιδεολογία της αυτοκρατορίας, νομιμοποιώντας και εκλογικεύοντας τη συστηματική κατάκτηση και καθυπόταξη του υπόλοιπου κόσμου (Αφρική, Ασία, Λατινική Αμερική, Μέση Ανατολή, Πολυνησία, κλπ), από τους ηγεμόνες της Δυτικής Ευρώπης και τις παραφυάδες τους (σε ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία, Νότια Αφρική, κλπ) -μια διαδικασία που κράτησε αιώνες για να φτάσει στο απόγειό της προς τα τέλη του 19ου με αρχές του 20ου αιώνα. Η αυτοκρατορία δικαιολογούνταν γιατί οι μη Ευρωπαϊκοί λαοί ήταν "παιδαριώδεις" και ανίκανοι να αυτοκυβερνηθούν, τουλάχιστον μέχρις ότου περάσουν από ένα στάδιο "εκπαίδευσης" από τους ιμπεριαλιστές αφέντες. Ο ρατσισμός της αυτοκρατορίας διακηρύχθηκε από την ιμπεριαλιστική αστική τάξη, αλλά ήταν σημαντικό γι' αυτούς το ότι έγινε "δημοφιλής", δηλαδή το ότι διαχύθηκε μέχρι τα κατώτερα στρώματα των εργατικών τάξεων γιατί ήταν οι εργατικές τάξεις που έπρεπε να παρέχουν τις στρατιές των ιμπεριαλιστικών πολέμων και γενικότερα επειδή ο ρατσισμός χρησίμευε στο προσδένει τους εργάτες στην υποστήριξη των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών στο σύνολό τους.
Με την παρακμή της αυτοκρατορίας και την αποσύνθεση της απροκάλυπτης αποικιοκρατίας, που άρχισε μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και εντάθηκε μετά το Β΄, ο ρατσισμός μεταλλάχθηκε πάλι. Τώρα ο κύριος στόχος του ήταν οι μετανάστες που ερχότανε στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες από τις πρώην αποικίες. Ενώ ο ρατσισμός της δουλείας και της αυτοκρατορίας έδινε έμφαση στη βιολογική κατωτερότητα, ο αντιμεταναστευτικός ρατσισμός τόνιζε την πολιτισμική διαφορά και τον οικονομικό ανταγωνισμό. "Είμαστε" πάντα έτοιμοι να "πλημμυρίσουμε" με ξένους που έχουν μια "άλλη κουλτούρα" και δεν μοιράζονται τις "αξίες μας". "Αυτοί" πάντα "μάς έπαιρναν τις δουλειές" και τους έδιναν "τα καλύτερα σπίτια". Αυτή η μορφή ρατσισμού καθορίστηκε με βάση τη χρησιμότητά της για την άρχουσα τάξη, όχι για να δικαιολογήσει τη Βρετανική διοίκηση της Ινδίας, που τώρα πια ήταν αδύνατη, αλλά για να διαιρεί την εργατική τάξη και να προσφέρει αποδιοπομπαίους τράγους για τα προβλήματα του συστήματος. Αυτός ο ρατσισμός μπορούσε πλέον να αρνείται ότι είναι ρατσιστικός και να επικαλείται παντού και πάντα τους "αριθμούς" και τους "πόρους". Εξ ου και η επωδός: "Δεν είμαι ρατσιστής, αλλά...".
Αναλύοντας την ιστορική εξέλιξη του ρατσισμού είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι υπήρχε παράλληλα αλλαγή και συνέχεια. Κάθε μεταστροφή στον κυρίαρχο ρατσιστικό λόγο χτίζονταν πάνω από τα θεμέλια της προηγούμενης μορφής. Έτσι ο αντιμεταναστευτικός ρατσισμός που διαδόθηκε από τους Ενώχ Πάουελ, τις Μάργκαρετ Θάτσερ, τα UKIP, τις Μαρίν Λε Πεν και τους ομοίους τους, δε βάζει στο προσκήνιο την ιδέα ότι οι μαύροι και οι Ασιάτες είναι κατώτεροι από γεννησιμιού τους, αλλά παρ' όλα αυτά το εμπορεύεται. Δε λέγεται ανοιχτά ότι οι Αφρικανοί ή οι Ρουμάνοι είναι γεννημένοι εγκληματίες, αλλά ταυτόχρονα βγαίνει αβίαστα το συμπέρασμα ότι το να τους έχεις να ζούνε στη διπλανή σου πόρτα "είναι πρόβλημα". Κανείς δεν θα τολμήσει να πει τη λέξη "αράπης" μπροστά στις κάμερες, αλλά όταν νομίζουν ότι οι κάμερες είναι κλειστές, τότε είναι μια άλλη ιστορία. Η βασική λειτουργία του αντιμεταναστευτικού ρατσισμού κατά τη μεταπολεμική περίοδο ήταν εσωτερική, είχε να συμβάλλει στη διατήρηση της κοινωνικής τάξης στον πυρήνα των δυτικών χωρών. Το ρόλο της δικαιολόγησης των ιμπεριαλιστικών πολέμων και επεμβάσεων, που τέτοιες υπήρξαν πολλές (κυρίως από τις ΗΠΑ) τον έπαιζε κυρίως ο αντικομμουνισμός. Ο ρατσισμός υπήρχε συχνά και εκεί σαν υπονοούμενο (οι "κιτρινιάρηδες" στο Βιετνάμ, κλπ), όμως η "απειλή του κομμουνισμού" ήταν πάντα η είδηση της ημέρας. Μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου υπήρχε ένα ιδεολογικό κενό -αυτό το κενό ήρθε να καλύψει η Ισλαμοφοβία.
Γιατί ειδικά η Ισλαμοφοβία; Πρώτα και κύρια λόγω της κεντρικής σημασίας του πετρελαίου, και ως εκ τούτου, της Μέσης Ανατολής, για το δυτικό καπιταλισμό. Αν τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο βρισκόταν στο Θιβέτ ή οι λαοί της Μέσης Ανατολής ήταν κατά κύριο λόγο Βουδιστές, πολύ πιθανό να είχαμε στη θέση της τη Βουδιστοφοβία. Δεύτερο, λόγω της αντιλαμβανόμενης ως απειλής για τον έλεγχο της περιοχής από τις ΗΠΑ παρουσίας του λεγόμενου "Ισλαμικού φονταμενταλισμού" ή με πιο σωστούς όρους "Ισλαμισμού" ή "πολιτικού Ισλάμ". Η Ισλαμοφοβία άρχισε να εμφανίζεται σαν κυρίαρχη μιντιακή θεματολογία μετά την Ιρανική Επανάσταση το 1979 που στέρησε αυτή την πολύ σημαντική χώρα από το στρατόπεδο των ΗΠΑ.
Έπειτα ανέβηκε πολλά σκαλοπάτια από την 11η Σεπτεμβρίου σαν το βασικό ιδεολογικό στήριγμα του "Πολέμου κατά της Τρομοκρατίας" και των επεμβάσεων στο Αφγανιστάν και το Ιράκ.
Η Ισλαμοφοβία έτσι ανέλαβε τον κλασικό ρόλο του ρατσισμού σαν ιδεολογική κατασκευή για τη νομιμοποίηση των ιμπεριαλιστικών πολέμων και κατακτήσεων -τέτοια που να χρησιμεύει σαν κίνητρο για τους πιλότους που πρέπει να ρίχνουν τις βόμβες, για τους στρατιώτες που πρέπει να πυροβολούν και να κάνουν βασανιστήρια και τουλάχιστο να μπερδεύει (αν δεν ενθουσιάζει κιόλας) τους πολίτες των ιμπεριαλιστικών χωρών που πρέπει να πληρώνουν για όλα αυτά. Συν τοις άλλοις, για να παίξει αυτό τον κλασικό ρόλο αξιοποίησε τα δοκιμασμένα και τσεκαρισμένα σχήματα λόγου και μοτίβα του ρατσισμού -την κατασκευή των γενικευμένων "άλλων", "αυτών", "των Μουσουλμάνων" που όλοι μοιράζονται ή είναι πιθανό να μοιράζονται τα ίδια χαρακτηριστικά: την καθυστέρηση, το φανατισμό, τη ροπή προς τη βία ("τρομοκρατία") και γι' αυτό το λόγο αποτελούν απειλή για "τον πολιτισμό μας", "για τον τρόπο ζωής μας".
Υπάρχει καμιά δικαιολογία για την Ισλαμοφοβία;
Σε ένα πρώτο επίπεδο η απάντηση στην Ισλαμοφοβία είναι η ίδια με την απάντηση σε κάθε μορφή ρατσισμού, δηλαδή ότι είμαστε όλοι άνθρωποι με διαφορετικά χαρακτηριστικά και δεν είναι καθόλου πιο λογικό το να βλέπουμε τους Μουσουλμάνους σαν να είναι "όλοι το ίδιο" απ' ότι να βλέπουμε τους μαύρους, τους Γάλλους ή τους Γερμανούς ή τους Ιρλανδούς όλους ίδιους. Και οι περισσότεροι φιλελεύθεροι, καλοπροαίρετοι άνθρωποι που θεωρούν τους εαυτούς τους ότι δεν είναι ρατσιστές θα το δεχόταν αυτό πολύ άνετα. Παρ' όλα αυτά είναι ξεκάθαρο ότι για πολλούς απ' αυτούς τους ανθρώπους συμπεριλαμβανομένων και μερικών που τοποθετούν τους εαυτούς τους στην αριστερά υπάρχει σίγουρα ένας δισταγμός, ένα μούδιασμα που τους αποτρέπει από το να κινητοποιηθούν και να καταδικάσουν την Ισλαμοφοβία με τον ίδιο τρόπο που θα καταδίκαζαν τον αντισημιτισμό ή το ρατσισμό απέναντι στους μαύρους.
Αυτό συνήθως έρχεται να δέσει με το ότι το Ισλάμ είναι ιδιαίτερα οπισθοδρομική και αντιδραστική θρησκεία, ειδικά στη στάση της απέναντι στις γυναίκες και τους ομοφυλόφιλους. Η άμεση απάντηση σ' αυτούς που αντιπαραθέτουν τη "διαφωτισμένη" Δύση ή τη "φιλελεύθερη" Ευρώπη ή τον "ανοιχτόμυαλο" Χριστιανισμό με το "στενόμυαλο" Ισλάμ είναι ότι έχουν πολύ κοντή μνήμη και πολύ επιλεκτική όραση.
Στο ζήτημα των δικαιωμάτων των γυναικών ακόμα και αυτή η καθαρά λεκτική δέσμευση για τη γυναικεία ισότητα είναι ένα πρόσφατο φαινόμενο στην ιστορία μας, που έγινε ευρέως αποδεκτό τα τελευταία μόλις σαράντα χρόνια. Δε στέκει ούτε καν σαν ευφημισμός ότι αποτελεί "δυτική" παράδοση ή αξία και απέχει πολύ ακόμη από το να έχει επιτευχθεί στην πράξη. Και αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο σε σχέση με τα LGBT δικαιώματα όπου η όποια ευρεία αναγνώριση της ισότητας είναι προϊόν των τελευταίων δύο δεκαετιών. Στον 20ο αιώνα η "διαφωτισμένη" Δύση μάς έδωσε δύο Παγκοσμίους Πολέμους (με 65 εκατομμύρια νεκρούς), το Φασισμό και το Ολοκαύτωμα, το Σταλινισμό και τα Γκουλάγκ, τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, την Ισπανία του Φράνκο, την Κου Κλουξ Κλαν, το Λυντσάρισμα και το Τζιμ Κρόου, τον Πόλεμο του Βιετνάμ κι ένα σωρό άλλες θηριωδίες. Και είναι μόλις τώρα που στην Ευρώπη έχουμε το Εθνικό Μέτωπο στην κορυφή των δημοσκοπήσεων για τις Ευρωεκλογές στη Γαλλία, το Γιόμπικ στο 16% στην Ουγγαρία και τη Χρυσή Αυγή στο 9% στην Ελλάδα, για να μην αναφέρουμε το UKIP, κλπ. Στην Ιρλανδία των Πλυντηρίων της Μαγδαληνής, των Χριστιανών Αδελφών, της Σαβίτα, της Υπεράσπισης Νεογνών και της υπόθεσης Μπον Σέκουρς της Τουάμ, θα έπρεπε να είμαστε όλοι μας πολύ ψυλλιασμένοι σε σχέση με το πόσο αμφισβητήσιμοι και ανυπόστατοι είναι όλοι αυτοί οι ισχυρισμοί περί ανεκτικότητας της κοινωνίας "μας".
Αλλά υπάρχει ένα βαθύτερο σημείο σε σχέση μ' αυτό. Είναι το λάθος του να βλέπουμε τις κοινωνικές και πολιτικές πρακτικές και τις κοινωνικές συμπεριφορές σαν να βασίζονται ή να προσδιορίζονται από τα θρησκευτικά δόγματα ή τους θρησκευτικούς δεσμούς. Σίγουρα αυτά τα στοιχεία έχουν μια επίδραση αλλά κατά βάση ισχύει μάλλον το ανάποδο -είναι οι υλικές κοινωνικές σχέσεις και συνθήκες που διαμορφώνουν τα θρησκευτικά δόγματα. Όπως πολύ καλά το είπε ο Καρλ Μαρξ, "Ο τρόπος παραγωγής της υλικής ζωής προσδιορίζει τη γενική εξέλιξη της πολιτικής, κοινωνικής και πνευματικής ζωής. Δεν είναι η συνείδηση των ανθρώπων που καθορίζει την ύπαρξή τους, αλλά η κοινωνική τους ύπαρξη που καθορίζει τη συνείδησή τους".
Η ιστορία της θρησκείας, και ειδικά η ιστορία του Χριστιανισμού, αποδεικνύει δραματικά την αλήθεια αυτής της πρότασης. Είδαμε τον πρώιμο Χριστιανισμό των δούλων και των καταπιεσμένων της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας που πίστευαν ότι "Μακάριοι οι πτωχοί" και το Χριστιανισμό των Αυτοκρατόρων που δίδασκαν "Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι". Το Χριστιανισμό του Μεσαίωνα που υποστήριζε ότι η τοκογλυφία (το να δανείζεις/-εσαι χρήματα) είναι βαρύ αμάρτημα και το Χριστιανισμό του Ιωάννη Καλβίνου με την Προτεσταντική ηθική του που προσαρμόστηκε στην άνοδο του καπιταλισμού. Το Χριστιανισμό του Τόμας Μίνστερ που οδήγησε στην Εξέγερση των Χωρικών στη Γερμανία και το Μαρτίνο Λούθηρο που τους κατέσφαξε. Ο Χριστιανισμός της Αντιμεταρρύθμισης που μας έδωσε την Ιερά Εξέταση και τον Όλιβερ Κρόμγουελ που ανέτρεψε τον Κάρολο Α΄ και συνέτριψε τους Ιρλανδούς. Πιο πρόσφατα είδαμε το Χριστιανισμό της ρατσιστικής δεξιάς και της Κλαν και το Χριστιανισμό του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ, της Ολλανδικής Μεταρρυθμιστικής Εκκλησίας που υποστήριζε το Απαρτχάιντ και της Αρχιεπισκοπής του Ντέσμοντ Τούτου, του Ίαν Πέισλι και του Μάρτιν ΜακΓκίνες, της Καθολικής Ιεραρχίας στη Ρώμη και της Θεολογίας της Απελευθέρωσης στη Λατινική Αμερική.
Με άλλα λόγια οι αλλαγές στις πραγματικές συνθήκες ζωής των ανθρώπων άλλαξαν και διαμόρφωσαν το περιεχόμενο των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων και η διαίρεση της κοινωνίας σε εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους, σε καταπιεστές και καταπιεσμένους, παρήγε μέσα από την ίδια κατ' όνομα θρησκεία εκ διαμέτρου αντίθετες στάσεις και συμπεριφορές στην πολιτική και στους κοινωνικούς αγώνες. Ακριβώς το ίδιο ισχύει και για το Ισλάμ και τους Μουσουλμάνους.
Δεν υπάρχει εδώ χώρος για μια ιστορία του Ισλάμ αλλά είναι γεγονός ότι πέρασε από πολλούς αιώνες αλλαγών και μετασχηματισμών όπως ακριβώς και ο Χριστιανισμός. Υπάρχουν τώρα πολλά διαφορετικά Ισλάμ στον κόσμο σήμερα -όχι μόνο διαφορετικών επίσημων προσχωρήσεων (Σουνίτες, Σιίτες, Ισμαηλίτες, Ουαχαμπίτες, Σουφιστές, κλπ) αλλά και διαφορετικών εμφάσεων και ερμηνειών μετάξυ διαφορετικών τάσεων εντός των ίδιων αιρέσεων ή προσχωρήσεων. Υπάρχουν πάντα σημαντικές διαφορές ανάμεσα στο Ισλάμ των ηγεμόνων, το Ισλάμ των παζαριών και των Ισλάμ των εργατών των πόλεων, κλπ.
Η φριχτή βιαιότητα του Σαουδαραβικού καθεστώτος, συμπεριλαμβανομένης και της ελεεινής καταπίεσης των γυναικών, δεν προσδιορίζεται κατά πρώτο λόγο από το ότι είναι Μουσουλμανική χώρα αλλά από το ότι είναι μια πλουτοκρατική δικτατορία που ελέγχεται από τη ζάπλουτη βασιλική οικογένεια. Η ακραία συντηρητική ερμηνεία τους για το Ισλάμ χρησιμοποιείται για να ενισχύσει την εξουσία τους πάνω στο λαό τους και δεν εμποδίζει σε τίποτα τη στρατηγική συμμαχία τους με τις ΗΠΑ στην περιοχή ούτε στο να χαίρονται τα κάλλη της Ευρώπης από καιρό σε καιρό.
Η Αίγυπτος είναι μια Μουσουλμανική στη συντριπτική πλειοψηφία της χώρα αλλά αυτό δεν εμποδίζει τον Αιγυπτιακό στρατό να εξαπολύει ανελέητες διώξεις εναντίον της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και να επιτίθεται στους Χριστιανούς Κόπτες όταν βολεύει. Όταν οι Αιγυπτιακές μάζες εξεγέρθηκαν κατά εκατομμύρια για να ρίξουν το Μουμπάρακ πολύς κόσμος γονάτιζε στη μέση του δρόμου για να προσευχηθεί (την ώρα που τους σημαδεύανε οι αύρες από τα τανκς).
Συνεπώς δεν υπάρχει καμία βάση στο να βλέπουμε το Ισλάμ σαν πιο εγγενώς αντιδραστικό από οποιαδήποτε άλλη θρησκεία και ακόμα λιγότερη βάση για τη δημιουργία στερεοτύπων που να περιλαμβάνουν όλους τους Μουσουλμάνους και μ' ένα τρόπο να τους καθιστούν συλλογικά υπεύθυνους για τις πράξεις του Οσάμα Μπιν Λάντεν ή των Ιρανών Αγιατολάχ.
Γιατί η Ισλαμοφοβία μετράει
Όπως έχουμε δείξει η Ισλαμοφοβία είναι μια μορφή ρατσισμού και ο ρατσισμός είναι πάντα άδικος και καταπιεστικός και παντού ένα όπλο της αντίδρασης. Αλλά υπάρχουν μια σειρά λόγοι που η ξεκάθαρη θέση απέναντι στην Ισλαμοφοβία είναι εξαιρετικά σημαντική στη σημερινή συγκυρία. Πρώτον, η Ισλαμοφοβία προωθήθηκε και κανονικοποιήθηκε από τα ΜΜΕ της Αμερικής και της Ευρώπης μ' ένα τρόπο που δεν είναι ακριβώς με ο ίδιος με το ρατσισμό απέναντι στους μαύρους, κι αυτό προφανώς έχει να κάνει με τη χρησιμότητα του σαν προκάλυμμα για τους πολέμους, τις επεμβάσεις και την καταπίεση στο εσωτερικό (την "Ασφάλεια της Πατρίδας", την αντιτρομοκρατική νομοθεσία, τις απελάσεις, κλπ).
Δεύτερον, από τη στιγμή που καλλιεργείται το στερεότυπο του Μουσουλμάνου και υφίσταται διακρίσεις για λόγους θρησκείας, αυτό ολισθαίνει αναπόφευκτα σε διακρίσεις με βάση το χρώμα του δέρματος, την εμφάνιση, το όνομα, κλπ. Όπως ακριβώς ο αντιμεταναστευτικός ρατσισμός υποστήριζε ότι εστιάζει στην πολιτισμική διαφορά, αλλά στο βάθος ακόμα στηρίζονταν στις παλιές ιδέες της φυσικής ανωτερότητας, έτσι και κάτω από τη "φιλελεύθερη" Ισλαμοφοβία ο πιο ωμός ρατσισμός ελλοχεύει για να βγει στην επιφάνεια.
Οι ρατσιστές και οι Ισλαμόφοβοι που παραμόρφωσαν (κολλήσαν επάνω κομμάτια μπέικον) και κατέστρεψαν τις αφίσες του Μεμέτ Ουλουντάγκ δεν ενδιαφερόταν να μάθουν αν ήταν όντως Μουσουλμάνος ή όχι -το όνομα και η εμφάνισή του ήταν αρκετά. Το ίδιο κάνει για το UKIP, το EDL, τον Γκέρντ Βίλντερς και για όλα τα ακροδεξιά κόμματα.
Τρίτον, η Ισλαμοφοβία γίνεται όπλο στα χέρια των ίδιων των φασιστών. Η τελική ατζέντα του φασισμού δεν είναι μόνον ο ρατσισμός και οι εθνοκαθάρσεις, αλλά και η κατάκτηση της πολιτικής εξουσίας, η καταστροφή της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και η συντριβή των ανεξάρτητων οργανώσεων της εργατικής τάξης (της αριστεράς και των συνδικάτων). Για τους φασίστες ο ρατσισμός είναι ένα μέσο γι' αυτό το σκοπό, ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται για το χτίσιμο της υποστήριξης και την κινητοποίηση των μαζών κάτω από τα αντεργατικά του λάβαρα. Κατά την άποψή τους το ζήτημα του ποιος είναι ο στόχος του ρατσισμού τους είναι δευτερεύον. Η στρατηγική τους είναι να πιάνονται από οποιονδήποτε επιλέγει η ευρύτερη κοινωνία (δηλαδή η άρχουσα τάξη) να κάνει αποδιοπομπαίο τράγο και να αυτοπροταθούν σαν αυτοί που θα προωθήσουν τον αγώνα ενάντια στον "εχθρό" στο έσχατο όριο. Στη Βρετανία της δεκαετίας του 1930 στο στόχαστρο του Όσβαλντ Μόσλι ήταν οι Εβραίοι. Τη δεκαετία του 1970 το Εθνικό Μέτωπο (της Μεγάλης Βρετανίας) στράφηκε ενάντια στους Αφρο-Καραϊβανούς. Τη δεκαετία του 1990 ήταν οι Ασιάτες. Τώρα είναι οι "Μουσουλμάνοι". Σε μεγάλο μέρος της Ανατολικής Ευρώπης είναι οι Ρομά. Αν η κυβέρνηση μιλήσει για περιορισμό της μετανάστευσης, οι φασίστες θα πουν "στείλτε τους πίσω". Αν η κυβέρνηση πει "δουλειά για το Βρετανό εργάτη", αυτοί θα πουν πετάξτε τους μετανάστες έξω απ' τις δουλειές. Αν ο Τόνι Μπλερ πει ότι το μαχητικό Ισλάμ είναι ο μεγαλύτερος εχθρός του κόσμου αυτοί θα πουν κάψτε τα τζαμιά.
Ακριβώς γι' αυτό το λόγο η κατανόηση της Ισλαμοφοβίας και του ρατσιστικού της χαρακτήρα και η αποφασιστικότητα στην πάλη εναντίον της είναι ζήτημα ζωτικής σημασίας για όλη την αριστερά.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου