Ο Βολταίρος και η Ισλαμοφοβία


Μία από τις φράσεις που άκουγες συχνά  στον απόηχο της επίθεσης στο Charlie Hebdo ήταν η περίφημη «Διαφωνώ μ' αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες», μια αρχή που μοιάζει σύμφωνη με το Διαφωτισμό, ακόμη κι αν τα λόγια αυτά γραφτήκαν από τη βιογράφο του Έβελιν Μπεατρίς Χολ στο βιβλίο της «Οι Φίλοι του Βολταίρου» (1906).

Δεν ήθελε πολύ για να αρχίσει σιγά σιγά η φήμη του Βολταίρου να λερώνεται από κάποιους που θέλησαν να επισημάνουν ότι αυτό το υπόδειγμα του Δυτικού Πολιτισμού μπορεί και να μην ήταν τόσο πεφωτισμένο όσο λιβανίζεται, ειδικά όταν η κουβέντα πήγαινε στους Εβραίους. Ο μπλόγκερ Σκοτ Λόνγκ ήταν ένας απ' αυτούς:
"Το Charlie Hebdo", λέει η New Yorker, "ακολουθούσε την παράδοση του Βολταίρου". Ο Βολταίρος είναι ένας γίγαντας της σάτιρας. Κάθε πνευματώδης Γάλλος πρέπει να μετρηθεί με τη μεζούρα του μεγαλείου του. Όλοι θυμούνται τη διατριβή του για την εξουσία της Καθολικής Εκκλησίας: Εξαλείψτε την αχρειότητα!  Εκείνο όμως που παραλείπεται τόσο βολικά μες στον υπέρμετρο θαυμασμό για το λαμπερό του πνεύμα είναι το πώς ο Βολταίρος διατυμπάνιζε το μίσος του για μια αδύναμη θρησκεία, για τους απόβλητους της εποχής του, τις «μεσαιωνικές», «βάρβαρες» μεταναστευτικές μειονότητες που ταλαιπωρούσαν την Ευρώπη: τους Εβραίους.
Ο αντισημιτισμός του Βολταίρου ήταν κατανοητός. Στην περιφρόνησή του για το φερόμενο ως «πρωτόγονο» πρόλαβε πολλά απ' αυτά που λέγονται σήμερα για τους Μουσουλμάνους στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. 
"Οι Εβραίοι ποτέ δεν ήταν εκ φύσεως φιλόσοφοι, ούτε γεωμέτρες, ούτε αστρονόμοι", δήλωνε ο Βολταίρος. Κι ακόμα κάτι που θα έκανε και τον εγκέφαλο της Ισλαμοφοβίας, Ρίτσαρντ Ντόκινς, υπερήφανο:
Οι Εβραίοι, έγραφε ο Βολταίρος, είναι "απλά ένας άξεστος και βάρβαρος λαός που καταφέρνει να συνδυάζει την πιο πρόστυχη απληστία με την πιο βδελυρή προκατάληψη και το πιο ακαταμάχητο μίσος για κάθε λαό από τον οποίο γίνονται ανεκτοί και πλουτίζουν». Όταν κάποιος αμερικανοδεξιός στο yahoo βρίζει τους Μουσουλμάνους «κατσικογάμηδες» μπορεί να νομίζει ότι ξεστομίζει παλιές προσβολές των Απαλαχίων. Στην πραγματικότητα αναμασά τα χωρατά του Βολταίρου για τους Εβραίους: «Μας βεβαιώνετε πως οι μανάδες σας δε συναλλαζόταν με τράγους και οι πατεράδες σας με κατσίκες», τους έκραζε ο Βολταίρος. «Μα στο θεό σας, κύριοι, πώς συμβαίνει να είστε ο μόνος λαός πάνω στη γη που οι νόμοι του απαγορεύουν τέτοιες συναλλαγές; Πώς του κατέβηκε του νομοθέτη ένας τόσο παράξενος νόμος αν το αδίκημα δεν ήτανε συνηθισμένο;»
 Το 1793 ο Βολταίρος έγραψε ένα έργο που ονομαζόταν "Μαχόμετ" και έσταζε από Ισλαμοφοβική γλίτσα.

Είναι ένα παράξενο έργο με Οιδιπόδειους υπαινιγμούς. Οι τέσσερις βασικοί χαρακτήρες είναι ο Μωάμεθ ("Μαχόμετ"), ο θανάσιμος εχθρός του Ζοπίρ, Σεΐχης της Μέκκας, και το δυο σκλαβάκια του Μωάμεθ, ο Σαΐντ και η Παλμίρα. Ο Σαΐντ και η Παλμίρα είναι αδέρφια χωρίς να το ξέρουν και, επιπλέον, παιδιά του Ζοπίρ, που νομίζει χαμένα από χρόνια. Κι αφού καυλώνουν ο ένας για τον άλλο, μάλλον το πάνε για αιμομιξία.

Ο Μωάμεθ εποφθαλμιά τη Μέκκα, την πόλη-κράτος που ποθεί να κατακτήσει. Το ίδιο εποφθαλμιά και την Παλμίρα, για να τη ρίξει στο κρεβάτι του. Και για να πιάσει δυο πουλιά με μια ριξιά, σου ξελογιάζει το Σαΐντ με ένα μάτσο γαλιφιές του ριζοσπαστικού Ισλάμ και σου τον στέλνει πακέτο στον πατέρα του σε μυστική αποστολή αυτοκτονίας. Με τους δυο αυτούς τέζα, τόσο η Μέκκα όσο και η Παλμίρα, θα πέφτανε στο στόμα του σαν ώριμα φρούτα. Φυσικά, τίποτα απ' όλα αυτά δε συνέβη στην ιστορία. Αλλά, γιατί κάτι τέτοιο να μας απασχολεί;

Σε μια επιστολή προς τον Πάπα Βενέδικτο, ο Βολταίρος μοιάζει να ξεχνάει τα λόγια που αποδίδονται στο συνοδοιπόρο του Διαφωτιστή Ντιντερό: «Ο κόσμος δεν θα είναι ποτέ πραγματικά ελεύθερος προτού ο τελευταίος βασιλιάς να κρεμαστεί απ' τ' άντερα του τελευταίου παπά». Στο γράμμα του του 1774 προς την Αυτού Αγιότητα, ο μεγάλος διανοητής μιλιά δε βγάζει για κείνα τα άντερα:
Υπερευλογημένε Πατέρα,

Η αγιότητά σας ας μου συγχωρέσει την ελευθεριότητα ενός εκ των ταπεινοτέρων των πιστών, ενθέρμου μολονότι θαυμαστή της αρετής, να υποβάλλω την κεφαλή της αληθινής θρησκείας σ' αυτή την ερμηνεία, σαν έκφραση της αντίθεσής μου στον ιδρυτή μιας ψευδούς και βάρβαρης αιρέσεως. Σε ποιον θα μπορούσα με μεγαλύτερη κοσμιότητα να αφιερώσω μια σάτιρα της βαναυσότητας και των σφαλμάτων ενός ψευδοπροφήτη, άλλον από τον εφημέριο και αντιπρόσωπο του Θεού της αληθείας και του ελέους; Η αγιότητά σας ας μου επιτρέψει ως εκ τούτου να εναποθέσω στα πόδια της το έργο και το συγγραφέα αυτού και ταπεινά να σας αιτηθώ την προστασία του ενός και την ευλογία του άλλου. Μ' αυτές τις προσδοκίες, και με την πιο βαθιά λατρεία, φιλώ τα ιερά σας πόδια.
Σε πείσμα όμως της σπουδής των ποδοφιλημάτων, κάποιοι μελετητές είναι της άποψης ότι ο "Μαχόμετ" καυτηριάζει στην πραγματικότητα την εκκλησία. Με άλλα λόγια, μπορεί κι αυτός όπως και το Charlie Hebdo, αλλού να στοχεύει κι αλλού να χτυπάει, αλλά μπορείς κι εσύ ν' αλληθωρίσεις  για να πιάσεις τη... βαθιά λατρεία του μηνύματος.
 
«Διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες»...

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/giati-o-volteros-den-ipe-pote-ti-frasi-diafono-me-afto-pou-les-alla-tha-iperaspisto-mechri-thanatou-to-dikeoma-sou-na-to-les-ta-isagogika-pou-lanthasmena-evale-i-viografos-tou-ke-i-signo/
«Διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες»....

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/giati-o-volteros-den-ipe-pote-ti-frasi-diafono-me-afto-pou-les-alla-tha-iperaspisto-mechri-thanatou-to-dikeoma-sou-na-to-les-ta-isagogika-pou-lanthasmena-evale-i-viografos-tou-ke-i-signo/
«Διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες»....

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/giati-o-volteros-den-ipe-pote-ti-frasi-diafono-me-afto-pou-les-alla-tha-iperaspisto-mechri-thanatou-to-dikeoma-sou-na-to-les-ta-isagogika-pou-lanthasmena-evale-i-viografos-tou-ke-i-signo/

Σχόλια