Socialist Worker, 19/8/2014
-Τι οδήγησε στην ανάδυση του ISIS στη Μέση Ανατολή;
Οι άνθρωποι στη Μέση Ανατολή έχουν υποφέρει τρομακτικά από την πείνα, την καταπίεση και το Δυτικό ιμπεριαλισμό. Με την υποχώρηση της αριστεράς τις τελευταίες δεκαετίες πολλοί άρχισαν να προσβλέπουν στο πολιτικό Ισλάμ σαν εναλλακτική.
Αλλά αυτή η κατηγορία έχει ένα εύρος και μια ποικιλομορφία -και τόσο ο πόλεμος των ΗΠΑ στο Ιράκ όσο και οι επαναστάσεις στον Αραβικό κόσμο έχουν αλλάξει την πολιτική ατζέντα.
Αφενός υπάρχουν μαζικές οργανώσεις όπως η Μουσουλμανική Αδελφότητα, η Χεζμπολάχ και η Χαμάς. Αυτές στρατολόγουν και οργανώνουν κανονικούς ανθρώπους πάνω σε μια πολιτική ατζέντα, ακόμα και αν οργανώνονται παράλληλα και στρατιωτικά.
Αντίθετα, μια ομάδα σαν την Αλ Κάιντα χτίζει πάνω σε πολιτικές ιδέες χωρίς όμως να βασίζεται σε ένα λαϊκό κίνημα που να αποτελείται από απλούς ανθρώπους.
Όπως οι Ναρόντνικοι το 19ο αιώνα στη Ρωσία, είναι μια τρομοκρατική οργάνωση με την παραδοσιακή έννοια με σκοπό την αποσταθεροποίηση του εχθρού.
Ιδιαίτερα μετά την κατοχή του Ιράκ αναπτύσσονται ομάδες που παντρεύουν αυτές τις δύο παραδόσεις. Υιοθετούν τρομοκρατικές τακτικές και την ίδια στιγμή στρατολογούν ανθρώπους σε πολιτική βάση.
Το ISIS, η ομάδα που μετεξελίχθηκε στο Ισλαμικό Κράτος- και άλλες όπως η Τζαμπάτ αλ Νούσρα- είναι τέτοια παραδείγματα.
-Πώς οι ομάδες σαν το ISIS κατάφεραν να υπερκεράσουν άλλες μορφές του πολιτικού Ισλάμ;
Οι επαναστάσεις ήταν γεμάτες αντιφάσεις.
Στην Αίγυπτο, η Μουσουλμανική Αδελφότητα δοκίμασε μια οδυνηρή ήττα αφού πήρε την κυβέρνηση και συνεργάστηκε με το καθεστώς. Στην Τυνησία, η Αν-Νάχντα χρειάστηκε να αρκεστεί στην αντιπολίτευση. Πολλοί απ' αυτούς που προσβλέπαν στο Σουνίτικο πολιτικό Ισλάμ, άρχισαν να αποστοιχίζονται από τις καθιερωμένες ομάδες αφού αυτές δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν.
Αυτό επέτρεψε την ανάδυση φραξιονιστικών οργανώσεων σαν μια πιο σκληροπυρηνική εναλλακτική.
Πολύ οργανωμένες, με χρηματοδότηση και ξεκάθαρο πρόγραμμα, ήταν πιο ελκυστικές ειδικά για τους πιο ριζοσπαστικοποιημένους αγωνιστές.
Στο μεταξύ το Σιίτικο πολιτικό Ισλάμ είχε περάσει στην επίθεση με την υποστήριξη του Ιράν. Η Χεζμπολάχ στο Λίβανο είχε επέμβει από πολύ σεχταριστική σκοπιά για να υπερασπίσει τη δικτατορία στη Συρία ενάντια στην επανάσταση. Στο Ιράκ, η κυβέρνηση του Νουρί αλ Μαλίκι είχε εκδηλώσει μεγάλη επιθετικότητα στις περιοχές των Σουνιτών.
Τέτοιοι παράγοντες συντελέσαν σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη καταστροφή του κοινωνικού ιστού στο Ιράκ και τη Συρία, που οφείλονταν στις βαθιά καταπιεστικές και σεχταριστικές πολιτικές και των δυο καθεστώτων, καθώς και στην αιματηρή ιστορία του ιμπεριαλισμού και των περιφερειακών επεμβάσεων.
Αυτό το σκηνικό παρείχε στις ομάδες σαν το ISIS και πολιτική δυναμική και σεχταριστική στόχευση. Αυτές τράφηκαν επίσης από την αποσταθεροποίηση της γραφειοκρατικής δομής της Αλ Κάιντα.
-Από πού βρήκαν όλα αυτά τα χρήματα;
Πολλές δυνάμεις εμπλέκονται, από τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ μέχρι τους ντόπιους και περιφερειακούς επιχειρηματίες και πιθανόν οι ίδιες οι ΗΠΑ.
Η χρηματοδότηση Ισλαμιστικών ομάδων είναι πάντα μια πολύ διεστραμμένη υπόθεση. Μια ομάδα μπορεί να στηρίζεται οικονομικά από κάπου, μόνο για να συγχωνευτεί ή να αναληφθεί από μιαν άλλη -μαζί με τα λεφτά και τα όπλα της. Οι δομές χρηματοδότησης αλλάζουν και μετασχηματίζονται σε σχέση με τις πολιτικές και στρατηγικές στροφές.
Η CIA έχει εμπλοκή σε κάθε χώρα της περιοχής. Και η ιστορία της υποστήριξης του Οσάμα μπιν Λάντεν από τη Δύση για να εξελιχθεί τελικά στο χειρότερο εχθρό της έχει επαναληφθεί πολλές φορές.
Δεν είναι σπάνιο για τους ανθρώπους που έχουν στο παρελθόν συνεργαστεί με τη CIA αργότερα να αναδεικνύονται σε Ισλαμιστές ηγέτες. Το Ισλαμικό Κράτος κερδίζει επίσης όπλα και χρήματα από την κατάληψη εδαφών. Και τώρα φυσικά έχει έσοδα από την πώληση του πετρελαίου που ελέγχει.
Ιδιαίτερα στη Συρία, το ISIS ήταν προϊόν συγχώνευσης τοπικών πολιτοφυλακών και ομάδων σε μια πανίσχυρη οργάνωση. Είναι πολύ ελκυστικό για τους μαχητές πρώτης γραμμής και για ένα μεγάλο κομμάτι της μικροαστικής τάξης που ξεράστηκε από τον πόλεμο και που θέλουν να ελέγχουν τους δρόμους όπου διεξάγουν τις πολεμικές τους επιχειρήσεις.
-Πώς κατέληξε έτσι η Συριακή επανάσταση;
Η επιρροή του ISIS αντανακλά τη στρατιωτικοποίηση της εξέγερσης από πολύ νωρίς. Το καθεστώς Μπασάρ αλ Άσαντ εξαπέλυσε τρομερή καταστολή και δημιούργησε τις συνθήκες για τον εμφύλιο πόλεμο.
Αυτό το καθεστώς έχει τώρα αδειάσει από κάθε πολιτική ουσία. Έχει χάσει εντελώς την αξιοπιστία του, τη γείωσή του με τον κόσμο, και κυβερνά καθαρά μέσα από την τρομοκρατία για να καθυποτάξει τους ανθρώπους και να τους κάνει να νιώσουν αδύναμοι.
Πολλοί ακτιβιστές και πολίτες που ήταν κομμάτι των πρώιμων πολιτικών διαμαρτυριών βρίσκονται είτε στις φυλακές του καθεστώτος είτε εκτός Συρίας ως πρόσφυγες.
Άλλοι βρίσκονται σε απελευθερωμένες περιοχές αποστραγγισμένοι από πόρους στην προσπάθειά τους να αναχαιτίσουν τις καθεστωτικές δυνάμεις και τις δυνάμεις του ISIS.
Η Συρία έχει αδειάσει από την πόλωση του αγώνα μεταξύ της μιας και της άλλης απειλής, που απώθησε και κατακερμάτισε μεγάλο μέρος του μαζικού κινήματος - και αυτό βοήθησε το ISIS.
-Υπάρχει εναλλακτική απέναντι σ' αυτό τον εκφυλισμό;
Όταν ξεκίνησε η επανάσταση στην Αίγυπτο, υπήρξαν διαδηλώσεις συμπαράστασης σε όλο τον Αραβικό κόσμο. Αλλά οι μικρές κινητοποιήσεις που συμβάλαμε στην οργάνωσή τους στη Βηρυτό ήταν οι μόνες που υποστήριζαν τη Συριακή επανάσταση.
Παράλληλα υπάρχει μια ιστορία βαθιού διαχωρισμού μεταξύ της Συριακής και της Λιβανέζικης εργατικής τάξης και δεν υπήρχε κανένα πολιτικό κόμμα στη Συρία τα τελευταία 40 χρόνια.
Μεγάλο κομμάτι της ευρύτερης αριστεράς αντιτέθηκε στη Συριακή επανάσταση.
Η Χεζμπολάχ και άλλοι επιχειρηματολογούσαν ότι οι επαναστάσεις συμβαίνουν μόνο ενάντια στα καθεστώτα που συνεργάζονται με τον ιμπεριαλισμό -και η Συριακή επανάσταση δεν ήταν έτσι. Λες και οι επαναστάσεις δεν συνδέονται με την οικονομική κρίση, την καταστολή και ούτω καθεξής.
Δεν άφησαν χώρο να αναπνεύσουν οι Σύριοι επαναστάτες για να προπαγανδίσουν την πολιτική τους και να χτίσουν την αλληλεγγύη. Έτσι η Συριακή επανάσταση πολιορκήθηκε και απομονώθηκε. Χωρίς αυτή την απομόνωση, ο εκφυλισμός της σε ένοπλη σύρραξη δεν θα ήταν ποτέ δεδομένος.
Ο Λίβανος και η Συρία συνδέονται άρρηκτα. Δεν γίνεται να υπάρξει βιώσιμο κίνημα στη μια πλευρά χωρίς την υποστήριξη της άλλης.
Χρειάζεται επίσης ενότητα και αλληλεγγύη μεταξύ των κινημάτων στις χώρες της περιοχής. Δεν μπορούν να περιορίζονται μόνο στα όρια των εθνικών συνόρων.
-Τι μπορεί να σταματήσει το Ισλαμικό Κράτος;
Ο μόνος τρόπος αυτοάμυνας απέναντι σε τέτοιες δυνάμεις είναι η οργάνωση των ανθρώπων μ' έναν τρόπο που να αποκρούει το σεχταρισμό.
Ο σεχταρισμός είναι μια τακτική που χρησιμοποιείται από την άρχουσα τάξη για να επιτεθεί στην επανάσταση. Έχει την προοπτική να γίνει μια οργανική κουλτούρα που απλά να αναζωπυρώνεται σε όλο και περισσότερους θανάτους.
Το 1990 η Βηρυτός ήταν εντελώς χωρισμένη ανάμεσα σε Χριστιανούς και Μουσουλμάνους. Αλλά τα επόμενα δέκα χρόνια άρχισε να υπάρχει ένα σμίξιμο.
Μετά το 2000 η δυνατότητα να δημιουργηθεί μια γενικευμένη βίαιη κουλτούρα σεχταρισμού ήταν πιο περιορισμένη εξαιτίας της κοινής διαβίωσης και των κοινών εμπειριών.
Κοινωνικά κινήματα αναπτύχθηκαν και δημιούργησαν δεσμούς και ένα χώρο οργάνωσης ενάντια στο σεχταρισμό.
Το 2011 βαδίσαμε σε εργατικές γειτονιές όπου οι δρόμοι είχαν καταληφθεί από σεχταριστικές πολιτοφυλακές. Ολόκληρες οικογένειες βγαίναν απ' τα σπίτια τους για να πάρουν μέρος στις διαδηλώσεις γιατί φωνάζαμε συνθήματα που εκφράζαν πραγματικές ανησυχίες και αιτήματα.
Καταφέρνουμε να αποκρούουμε τις σεχταριστικές πολιτοφυλακές από τον έλεγχο της περιοχής όπου έχουν πατήσει πόδι γεωγραφικά ή ψυχολογικά.
Στο Ιράκ είναι πιο δύσκολο επειδή η κοινωνική και πολιτική αποσάθρωση που έχει αφήσει πίσω της η κατοχή οδήγησε σε πιο άγριο διαχωρισμό στις μικτές περιοχές.
Αλλά η αριστερά χρειάζεται να παρεμβαίνει για να δημιουργήσει μια πραγματική εναλλακτική και να αποτρέψει τις νέες γενιές από το να στρατολογούνται σε σεχταριστικά κόμματα.
-Τι αποτέλεσμα έχει η Αμερικάνικη επέμβαση;
Οι ΗΠΑ βρίσκονται σε άμυνα προσπαθώντας να προστατέψουν τα συμφέροντά τους στο Ιράκ. Μια πιθανή επέμβαση θα ρίξει λάδι στη φωτιά και θα παρατείνει τη σύρραξη. Το Ισλαμικό Κράτος υπάρχει χάρη στην έλλειψη επαναστατικής πολιτικής. Ένα κίνημα από τα κάτω, κίνημα αντικαθεστωτικό να γεμίσει το κενό που καταλαμβάνει τώρα το ISIS θα μπορούσε να του αποσπάσει επιρροή.
Μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει το ISIS σαν κομμάτι των αντεπαναστατικών δυνάμεων που ποινικοποιούν την επανάσταση. Τότε ο αγώνας ενάντια στο καθεστώς και ενάντια σ' αυτούς τους αντιδραστικούς αποκτά πιο σαφή χαρακτηριστικά.
Αλλά οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις δημιουργούν πιο ευνοϊκές συνθήκες για δομές σαν το ISIS.
Υποκινούν τοπικούς ανταγωνισμούς που επιτρέπουν την περαιτέρω εξάπλωση των φραξιονιστικών συγκρούσεων. Κατακερματίζουν τις μάζες και πολιορκούν την εργατική τάξη σε συνθήκες πολεμικής οικονομίας.
Και περιορίζουν τη δυνατότητα οικοδόμησης πολιτικών κινημάτων και μαζικών κινητοποιήσεων που μπορούν να προσφέρουν τη μόνη πραγματική εναλλακτική απέναντι σ' αυτές τις σεχταριστικές δυνάμεις.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου