Η Επαναστατική Πολιτική Ενάντια στον Πόλεμο

ΛΕΟΝ ΤΡΟΤΣΚΙ, Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΔΙΕΘΝΗΣ (1934)
Μετάφραση-Επιμέλεια Θ.ΘΩΜΑΔΑΚΗΣ, Μ.ΚΙΝΔΥΝΗΣ, Σ.ΚΟΜΝΗΝΟΣ εκδόσεις «ΑΛΛΑΓΗ», ΑΘΗΝΑ 1984
 
Εργάτριες της υφαντουργίας το Μάρτη του 1917 στην Πετρούπολη.


70. Η πρώτη προϋπόθεση για την επιτυχία είναι η εκπαίδευση των κομματικών στελεχών στην πλήρη κατανόηση όλων των όρων του ιμπεριαλιστικού πολέμου και όλων των πολιτικών διαδικασιών που τον συνοδεύουν. Αλίμονο στο κόμμα που περιορίζεται σ' αυτό το φλέγον ζήτημα σε γενικές φράσεις και αφηρημένα συνθήματα. Τα αιματηρά γεγονότα θα ξεσπάσουν πάνω στο κεφάλι του και θα το συντρίψουν.


Είναι ανάγκη να φτιαχτούν ειδικοί κύκλοι για τη μελέτη των πολιτικών εμπειριών του πολέμου 1914-1918 (των ιδεολογικών προετοιμασιών των ιμπεριαλιστών για τον πόλεμο, της παραπλάνησης της κοινής γνώμης από τα στρατιωτικά επιτελεία μέσω του πατριωτικού Τύπου, του ρόλου της αντίθεσης άμυνας-επίθεσης, των συσπειρώσεων μέσα στο προλεταριακό στρατόπεδο, της απομόνωσης των μαρξιστικών στοιχείων, κτλ., κτλ.).

71. Για ένα επαναστατικό κόμμα, η στιγμή της κήρυξης του πολέμου είναι ιδιαίτερα κρίσιμη. Ο αστικός και σοσιαλδημοκρατικός Τύπος σε συμμαχία με το ραδιόφωνο και τον κινηματογράφο θα χύσουν πάνω στις εργαζόμενες μάζες χείμαρρους σωβινιστικού δηλητηρίου. Ακόμα και το πιο επαναστατικό και ατσαλωμένο κόμμα δεν μπορεί σαν σύνολο να αντισταθεί σ' αυτό. Η σημερινή εντελώς διαστρεβλωμένη ιστορία του Μπολσεβίκικου Κόμματος όχι μόνο δεν χρησιμεύει στην πραγματική προετοιμασία των προχωρημένων εργατών για τη δοκιμασία, αλλά τους αποκοιμίζει σε μια παθητική αδυναμία με μια επινοημένη  ιδανική μορφή.

Παρά το γεγονός ότι η τσαρική Ρωσία δεν μπορούσε, με οποιαδήποτε δύναμη φαντασίας, να θεωρηθεί είτε σαν μια δημοκρατία είτε σαν φορέας μιας κουλτούρας ή, τέλος, σα να βρισκόταν με τη  μεριά των αμυνόμενων, η μπολσεβίκικη φράξια της Δούμας, μαζί με τη μενσεβίκικη φράξια, έβγαλαν στην αρχή μια σοσιαλπατριωτική δήλωση καρυκευμένη με ροζ πασιφιστικό διεθνισμό. Η μπολσεβίκικη φράξια σύντομα πήρε μια πιο επαναστατική θέση, μα στη δίκη της φράξιας όλοι οι κατηγορούμενοι βουλευτές, μαζί κι ο θεωρητικός τους καθοδηγητής Κάμενεφ, εκτός από το Μουράνοφ, διαφοροποιήθηκαν κατηγορηματικά από την ντεφεντιστική θεωρία του Λένιν. Η παράνομη δουλειά του κόμματος έσβησε σχεδόν στην αρχή. Μόνο σιγά-σιγά άρχισαν να εμφανίζονται τα επαναστατικά φυλλάδια που συσπείρωναν τους εργάτες στο λάβαρο του διεθνισμού, χωρίς, ωστόσο, να προβάλλουν ντεφετιστικά συνθήματα.

Τα δυο πρώτα χρόνια του πολέμου υπέσκαψαν σε μεγάλο βαθμό τον πατριωτισμό των μαζών και το κόμμα κινήθηκε προς τα αριστερά. Αλλά η επανάσταση του Φλεβάρη, που μεταμόρφωσε τη Ρωσία σε μια «δημοκρατία» γέννησε ένα άλλο ισχυρό κύμα «επαναστατικού» πατριωτισμού. Η συντριπτική πλειοψηφία των ηγετών του Μπολσεβίκικου Κόμματος δεν αντιστάθηκε ούτε και τότε. Το Μάρτη του 1917, ο Στάλιν και ο Κάμενεφ έδωσαν στο κεντρικό όργανο του Κόμματος μια σοσιαλπατριωτική κατεύθυνση. Πάνω σ' αυτή τη βάση έγινε ένα πλησίασμα και στην πλειοψηφία των πόλεων, και μια άμεση συγχώνευση των μπολσεβίκικων και των μενσεβίκικων οργανώσεων. Χρειάστηκε να διαμαρτυρηθούν πολλοί από τους σταθερούς επαναστάτες, κυρίως στις προχωρημένες συνοικίες της Πετρούπολης, χρειάστηκε η άφιξη του Λένιν στη Ρωσία και η ασυμβίβαστη πάλη του ενάντια στο σοσιαλπατριωτισμό για να αποκατασταθεί το διεθνιστικό μέτωπο του Κόμματος. Αυτή ήταν η κατάσταση με το καλύτερο, το πιο επαναστατικό και πιο ατσαλωμένο κόμμα.

72. Η μελέτη της ιστορικής εμπειρίας του Μπολσεβικισμού έχει μια ανεκτίμητη εκπαιδευτική σπουδαιότητα για τους προχωρημένους εργάτες: τους δείχνει τη φοβερή δύναμη της πίεσης της αστικής κοινής γνώμης, στην οποία πρέπει να αντισταθούν και, ταυτόχρονα, τους μαθαίνει να μην απελπίζονται, να μην αποθαρρύνονται παρά την ολοκληρωτική απομόνωση στην αρχή του πολέμου.

Είναι ανάγκη να μελετήσουμε εξίσου προσεκτικά την πολιτική διάταξη των δυνάμεων μέσα στο προλεταριάτο των άλλων χωρών, τόσο των χωρών που πήραν μέρος στον πόλεμο όσο και εκείνων που παρέμειναν ουδέτερες. Ιδιαίτερης σημασίας είναι η εμπειρία της Ρόζας Λούξεμπουργκ και του Καρλ Λίμπκνεχτ στη Γερμανία, όπου τα γεγονότα ακολούθησαν διαφορετικό δρόμο από τα γεγονότα στη Ρωσία αλλά σε τελευταία ανάλυση οδήγησαν στο ίδιο συμπέρασμα: ότι είναι αναγκαίο να μάθει κανείς να κολυμπάει ενάντια στο ρεύμα.

73. Είναι ανάγκη να παρακολουθήσουμε από κοντά την πατριωτική προετοιμασία των κρεάτων για τα κανόνια όπως εξελίσσεται τώρα:  τις διπλωματικές ξιφομαχίες που έχουν σα στόχο να ρίξουν τις ευθύνες στην άλλη πλευρά. Τις προδοτικές φόρμουλες των ανοιχτών και κρυφών σοσιαλπατριωτών που προετοιμάζουν για λογαριασμό τους μια γέφυρα για να περάσουν από τον πασιφισμό στο μιλιταρισμό. Τα κούφια συνθήματα των «κομμουνιστών» ηγετών που, την πρώτη μέρα του πολέμου θα είναι τόσο σαστισμένοι όσο ήταν οι Γερμανοί «ηγέτες» τη νύχτα της φωτιάς στο Ράιχσταγκ.


74. Είναι ανάγκη να μαζέψουμε προσεκτικά τα πιο χαρακτηριστικά αποκόμματα από τα επίσημα άρθρα και τις ομιλίες της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης, και να τα συγκρίνουμε με τις εμπειρίες του προηγούμενου πολέμου, να προβλέψουμε ποια κατεύθυνση θα πάρει η παραπέρα προσπάθεια εξαπάτησης του λαού, να ενισχύσουμε αυτές τις προβλέψεις αργότερα παραθέτοντας τα γεγονότα, να μάθουμε στην προλεταριακή πρωτοπορία να προσανατολίζεται ανεξάρτητα στα γεγονότα έτσι που να μην αιφνιδιάζουν.

75. Η ενισχυμένη αγκιτάτσια ενάντια στον ιμπεριαλισμό και το μιλιταρισμό πρέπει να ξεκινήσει όχι από αφηρημένες φόρμουλες αλλά από συγκεκριμένα γεγονότα που εντυπωσιάζουν τις μάζες. Είναι ανάγκη να αποκαλύψουμε με μεγάλη προσοχή όχι μόνο τον ανοιχτό στρατιωτικό προϋπολογισμό αλλά και όλες τις καλυμμένες μορφές μιλιταρισμού, και να μην αφήσουμε χωρίς διαμαρτυρία τις πολεμικές μανούβρες, τις στρατιωτικές προμήθειες, τις διαταγές, κλπ.

Με καλά εκπαιδευμένους εργάτες, είναι ανάγκη να βάλουμε το ζήτημα του πολεμικού κινδύνου και της πάλης ενάντιά του σε όλες τις οργανώσεις του προλεταριάτου, χωρίς εξαίρεση, και στον εργατικό Τύπο, απαιτώντας από τους ηγέτες καθαρές και συγκεκριμένες απαντήσεις στο ερώτημα: τι να κάνουμε;

76. Για να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη της νεολαίας, είναι ανάγκη όχι μόνο να κηρύξουμε μια μάχη μέχρι το τέλος ενάντια στη σοσιαλδημοκρατία, που διαφθείρει ηθικά, και το χοντροκέφαλο γραφειοκρατισμό της Τρίτης Διεθνούς, αλλά και να δημιουργήσουμε στην πράξη μια διεθνή οργάνωση που να βασίζεται στην κριτική σκέψη και στην επαναστατική πρωτοβουλία της νέας γενιάς.

Είναι ανάγκη να ξεσηκώσουμε την εργαζόμενη νεολαία ενάντια σε όλα τα είδη και σε όλες τις μορφές της στρατιωτικοποίησής της από το αστικό κράτος. Ταυτόχρονα πρέπει να την κινητοποιήσουμε και να τη στρατιωτικοποιήσουμε προς όφελος της επανάστασης (επιτροπές άμυνας ενάντια στο φασισμό, κόκκινα αποσπάσματα μάχης, εργατική πολιτοφυλακή, πάλη για τον εξοπλισμό του προλεταριάτου).

77. Για να κατακτήσουμε επαναστατικές θέσεις στα εργατικά συνδικάτα και τις άλλες μαζικές οργανώσεις της εργατικής τάξης, είναι ανάγκη να σπάσουμε ανελέητα με το γραφειοκρατικό τελεσιγραφισμό, να πάρουμε τους εργάτες από κει που είναι και όπως είναι, και να τους οδηγήσουμε μπροστά, από τα μερικά καθήκοντα στα γενικά, από την άμυνα στην επίθεση, από τις πατριωτικές προκαταλήψεις στην ανατροπή του αστικού κράτους.

Μια και οι ηγεσίες της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας, στην πλειοψηφία των χωρών, ουσιαστικά αποτελούν ένα ανεπίσημο τμήμα της συνδικαλιστικής αστυνομίας, ο επαναστάτης πρέπει να ξέρει πώς να αγωνίζεται ασυμβίβαστα ενάντιά τους, συνδυάζοντας τη νόμιμη δραστηριότητα με την παράνομη, το μαχητικό θάρρος με τη συνωμοτική σύνεση.

Μονάχα με τις συνδυασμένες αυτές μεθόδους μπορούμε να συσπειρώσουμε με επιτυχία την εργατική τάξη, και πρώτα απ' όλα τη νεολαία, κάτω από το επαναστατικό λάβαρο, να ανοίξουμε ένα δρόμο προς τους καπιταλιστικούς στρατώνες και να ξεσηκώσουμε όλους τους καταπιεσμένους.

78. Η πάλη ενάντια στον πόλεμο μπορεί να αποκτήσει έναν πραγματικά πλατύ, μαζικό χαρακτήρα, μονάχα αν οι εργάτριες και οι αγρότισσες πάρουν μέρος σ' αυτή την πάλη. Ο αστικός εκφυλισμός της σοσιαλδημοκρατίας όπως και ο γραφειοκρατικός εκφυλισμός της Τρίτης Διεθνούς έχουν καταφέρει τα πιο σκληρά χτυπήματα στα πιο καταπιεσμένα και χωρίς πολιτικά δικαιώματα στρώματα του προλεταριάτου, δηλαδή πρώτα απ' όλα στις εργαζόμενες γυναίκες. Το να τις αφυπνίσουμε, να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη τους, να τις δείξουμε τον αληθινό δρόμο, σημαίνει ότι κινητοποιούμε ενάντια στον ιμπεριαλισμό τα επαναστατικά πάθη του πιο καταπιεσμένου τμήματος της ανθρωπότητας.

Η αντιμιλιταριστική δουλειά μέσα στις γυναίκες πρέπει συγκεκριμένα να εξασφαλίζει την αντικατάσταση των στρατευμένων ανδρών με επαναστάτριες εργαζόμενες γυναίκες στις οποίες πρέπει αναπόφευκτα, σε περίπτωση πολέμου, να περάσει ένα μεγάλο μέρος της κομματικής και συνδικαλιστικής δουλειάς.

79. Αν το προλεταριάτο βρει πως είναι πέρα από τις δυνάμεις του να εμποδίσει τον πόλεμο διαμέσου επανάστασης -κι αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να εμποδιστεί ο πόλεμος- οι εργάτες, μαζί με όλο το λαό, θα αναγκαστούν να πάνε στο στρατό και στον πόλεμο. Τα ατομικιστικά και αναρχικά συνθήματα άρνησης της έκτισης της στρατιωτικής θητείας, της παθητικής αντίστασης, της λιποταξίας, του σαμποτάζ, κλπ., είναι σε βασική αντίφαση με τις μεθόδους της προλεταριακής επανάστασης. Αλλά όπως ακριβώς στο εργοστάσιο, ο πιο προχωρημένος εργάτης αισθάνεται να είναι σκλάβος του κεφαλαίου, που προετοιμάζεται για την απέλευθερωσή του, έτσι και στον καπιταλιστικό στρατό αισθάνεται σκλάβος του ιμπεριαλισμού. Αναγκασμένος σήμερα να δώσει τους μύωνές του, και ακόμα τη ζωή του, δεν παραδίδει την επαναστατική συνείδησή του. Παραμένει ένας αγωνιστής, μαθαίνει πώς να χρησιμοποιεί τα όπλα, εξηγεί ακόμα και στα χαρακώματα την ταξική σημασία του πολέμου, συσπειρώνει γύρω του τους δυσαρεστημένους, τους ενώνει σε πυρήνες, τους μεταφέρει τις ιδέες και τα συνθήματα του κόμματος, παρακολουθεί άγρυπνα τις αλλαγές στις διαθέσεις των μαζών, το κόπασμα του πατριωτικού κύματος, την ανάπτυξη της αγανάκτησης, και καλεί τους στρατιώτες να βοηθήσουν τους εργάτες στην κρίσιμη στιγμή.

Σχόλια