Κρις Χάρμαν, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο-Παγκόσμια Τράπεζα-ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ, Μετάφραση: Κώστας Πίττας, εκδόσεις ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ, Β΄ ΕΚΔΟΣΗ -ΦΛΕΒΑΡΗΣ 2002
Ένα αντικαπιταλιστικό κίνημα φουντώνει. Στόχο έχει να σταματήσει την καταστροφή και την εξαθλίωση της ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων σ' όλο τον πλανήτη. Μετά το εντυπωσιακό ξεκίνημα στο Σιάτλ, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν διαδηλώσει σε πολλά μέρη του κόσμου. Η Δράση τους έχει φέρει στο κέντρο της αμφισβήτησης την πολιτική του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ).
Αυτοί οι οργανισμοί έχουν μπει στο στόχαστρο του κινήματος επειδή επιβάλλουν σε πολλές χώρες οικονομικά και κοινωνικά μέτρα που έχουν σαν αποτέλεσμα την καταστροφή και την εξαθλίωση. Η βία που εξασκούν το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα στους απλούς ανθρώπους είναι τρομακτική. 19.000 παιδιά πεθαίνουν κάθε μέρα στις χώρες του Τρίτου Κόσμου, επειδή τα χρήματα που θα έπρεπε να πηγαίνουν σε δαπάνες για την υγεία, δίνονται για πληρωμές των χρεών.
Το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα επιτηρούν την εφαρμογή των "Προγραμμάτων Δομικής Προσαρμογής", τα οποία είναι υπεύθυνα γι' αυτούς τους θανάτους. Είναι το ίδιο σαν να έβαζαν ένα πιστόλι στο κεφάλι κάθε παιδιού και να πάταγαν τη σκανδάλη.
Το ίδιο είναι και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου. Επιβάλλει στις χώρες ορισμένους, υποτίθεται αθώους, κανονισμούς που ακούν στο όνομα "πνευματικά δικαιώματα". Αυτό σημαίνει ότι οι χώρες αυτές δεν μπορούν να παρασκευάσουν τα δικά τους φάρμακα και να τα πουλήσουν στον κόσμο όσο το δυνατό φθηνότερα. Αντίθετα, είναι υποχρεωμένες να παίρνουν "εγκρίσεις" από τις δυτικές πολυεθνικές εταιρείες και να πουλούν τα φάρμακα σε τιμές που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούν να τα αγοράσουν.
Το αποτέλεσμα είναι ότι σε όλη την Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν από θεραπεύσιμες αρρώστιες, όπως η φυματίωση, η ελονοσία και η χολέρα, ενώ όσοι έχουν προσβληθεί από AIDS δεν είναι σε θέση να πάρουν τα φάρμακα που θα μπορούσαν να τους κρατήσουν ζωντανούς.
Τι είναι το ΔΝΤ
Το ΔΝΤ μαζί με την Παγκόσμια Τράπεζα δημιουργήθηκαν το 1944 με στόχο να προωθήσουν την ελεύθερη αγορά και να επιτηρούν την παγκόσμια οικονομία για το συμφέρον των πλουσιότερων χωρών και ειδικότερα των ΗΠΑ. Οι χώρες ψηφίζουν στο ΔΝΤ ανάλογα με το μέγεθος των οικονομιών τους κι όχι ανάλογα με τις ανάγκες των λαών τους. Οι ΗΠΑ, που έχουν μόνο το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού, έχουν 17% των ψήφων στο ΔΝΤ. Οι εφτά μεγάλες βιομηχανικές χώρες της G7 μοιράζονται μεταξύ τους το 45% των ψήφων -μπορούν δηλαδή να επιβάλλουν τις πολιτικές που αυτές θέλουν.
Τι είναι η Παγκόσμια Τράπεζα;
Η Παγκόσμια Τράπεζα κάνει δάνεια για μεγάλα έργα υποδομής, όπως δρόμους, φράγματα, εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Από τις αρχές της δεκαετίας του '80, η τράπεζα δίνει επίσης δάνεια για "Δομική Προσαρμογή" σε συνεργασία με το ΔΝΤ.
Το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα παίρνουν πίσω σε τόκους πολύ περισσότερα από αυτά που δάνεισαν αρχικά. Όπως λέει ο Μπάρτον Μπριγκς, ένα διευθυντικό στέλεχος της εταιρείας Morgan Stanley: "200 εκατομμύρια σκυθρωποί Λατινοαμερικάνοι θα ιδρώνουν κάτω από τον καυτό ήλιο την επόμενη δεκαετία για να μπορεί η City Corp. να μεγαλώνει τα μερίσματά της τρεις φορές το χρόνο".
Τι είναι ο ΠΟΕ;
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου δημιουργήθηκε το 1995. Επιβάλλει αναγκαστικούς κανόνες εμπορίου σε συνθήκες ελεύθερης αγοράς σε όλη την υδρόγειο.
Τα "δικαστήρια" του ΠΟΕ, που γίνονται με άκρατη μυστικότητα, μπορούν να επιβάλλουν κυρώσεις ενάντια σε κάθε χώρα που αρνείται να συμμορφωθεί με τους κανόνες του οργανισμού.
Τι είναι τα Προγράμματα Δομικής Προσαρμογής;
Καμιά φτωχή χώρα δεν μπορεί να πάρει δάνειο από το ΔΝΤ ή την Παγκόσμια Τράπεζα χωρίς να συμφωνήσει σε ένα Πρόγραμμα Δομικής Προσαρμογής. Η αποτυχία στην εφαρμογή αυτής της πολιτικής συνεπάγεται ακύρωση του δανείου από το ΔΝΤ.
Αυτή η πολιτική έχει σημάνει την επιβολή μεγάλων διδάκτρων στην εκπαίδευση και νοσηλίων στην υγεία και στην αύξηση της παιδικής θνησιμότητας σε πελώριες περιοχές του πλανήτη.
Τα δημόσια νοσοκομεία και οι κλινικές στην υποσαχάρια Αφρική και μέρη της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας, έχουν μετατραπεί σε εστίες μολύνσεων και ασθενειών. Στη Ζιμπάμπουε, για παράδειγμα, οι κατά κεφαλή δαπάνες για την υγεία μειώθηκαν κατά ένα τρίτο από την εποχή που ξεκίνησε το Πρόγραμμα Δομικής Προσαρμογής το 1990. Οι περικοπές στην υγεία που επιβλήθηκαν από το ΔΝΤ σήμαναν ότι το AIDS εξαπλώθηκε και έχει καταστρέψει μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Αφρικής. Η εκπαίδευση σε πολλές χρεωμένες χώρες της Αφρικής έχει γίνει προσιτή μόνο σε λίγους, επειδή τα προγράμματα του ΔΝΤ συνεπάγονται δίδακτρα στα σχολεία. Με βάση τα ίδια προγράμματα, οι πραγματικοί μισθοί σε κάθε αφρικανική χώρα έχουν πέσει ανάμεσα σε 50 και 60%.
Συνεισφέρουν στην ανάπτυξη οι πολιτικές του ΔΝΤ;
Όχι. Μια έρευνα σε 76 χώρες που εφαρμόζουν Προγράμματα Δομικής Προσαρμογής αποκάλυψε ότι μόνο 4 απ' αυτές έχουν βελτιώσει τους δείκτες της οικονομίας τους.
Στη Λατινική Αμερική το κόστος της εξυπηρέτησης των δανείων τη δεκαετία του '80 απορρόφησε το ένα τρίτο των κερδών από εξαγωγές. Παρόλ' αυτά στο τέλος της δεκαετίας, πολλές χώρες ήταν πιο χρεωμένες απ' ότι στην αρχή. 40 εκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι, το 20% του πληθυσμού, βρίσκονται πια κάτω από το όριο της φτώχειας.
Αυτοί οι οργανισμοί έχουν μπει στο στόχαστρο του κινήματος επειδή επιβάλλουν σε πολλές χώρες οικονομικά και κοινωνικά μέτρα που έχουν σαν αποτέλεσμα την καταστροφή και την εξαθλίωση. Η βία που εξασκούν το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα στους απλούς ανθρώπους είναι τρομακτική. 19.000 παιδιά πεθαίνουν κάθε μέρα στις χώρες του Τρίτου Κόσμου, επειδή τα χρήματα που θα έπρεπε να πηγαίνουν σε δαπάνες για την υγεία, δίνονται για πληρωμές των χρεών.
Το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα επιτηρούν την εφαρμογή των "Προγραμμάτων Δομικής Προσαρμογής", τα οποία είναι υπεύθυνα γι' αυτούς τους θανάτους. Είναι το ίδιο σαν να έβαζαν ένα πιστόλι στο κεφάλι κάθε παιδιού και να πάταγαν τη σκανδάλη.
Το ίδιο είναι και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου. Επιβάλλει στις χώρες ορισμένους, υποτίθεται αθώους, κανονισμούς που ακούν στο όνομα "πνευματικά δικαιώματα". Αυτό σημαίνει ότι οι χώρες αυτές δεν μπορούν να παρασκευάσουν τα δικά τους φάρμακα και να τα πουλήσουν στον κόσμο όσο το δυνατό φθηνότερα. Αντίθετα, είναι υποχρεωμένες να παίρνουν "εγκρίσεις" από τις δυτικές πολυεθνικές εταιρείες και να πουλούν τα φάρμακα σε τιμές που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούν να τα αγοράσουν.
Το αποτέλεσμα είναι ότι σε όλη την Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν από θεραπεύσιμες αρρώστιες, όπως η φυματίωση, η ελονοσία και η χολέρα, ενώ όσοι έχουν προσβληθεί από AIDS δεν είναι σε θέση να πάρουν τα φάρμακα που θα μπορούσαν να τους κρατήσουν ζωντανούς.
Τι είναι το ΔΝΤ
Το ΔΝΤ μαζί με την Παγκόσμια Τράπεζα δημιουργήθηκαν το 1944 με στόχο να προωθήσουν την ελεύθερη αγορά και να επιτηρούν την παγκόσμια οικονομία για το συμφέρον των πλουσιότερων χωρών και ειδικότερα των ΗΠΑ. Οι χώρες ψηφίζουν στο ΔΝΤ ανάλογα με το μέγεθος των οικονομιών τους κι όχι ανάλογα με τις ανάγκες των λαών τους. Οι ΗΠΑ, που έχουν μόνο το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού, έχουν 17% των ψήφων στο ΔΝΤ. Οι εφτά μεγάλες βιομηχανικές χώρες της G7 μοιράζονται μεταξύ τους το 45% των ψήφων -μπορούν δηλαδή να επιβάλλουν τις πολιτικές που αυτές θέλουν.
Τι είναι η Παγκόσμια Τράπεζα;
Η Παγκόσμια Τράπεζα κάνει δάνεια για μεγάλα έργα υποδομής, όπως δρόμους, φράγματα, εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Από τις αρχές της δεκαετίας του '80, η τράπεζα δίνει επίσης δάνεια για "Δομική Προσαρμογή" σε συνεργασία με το ΔΝΤ.
Το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα παίρνουν πίσω σε τόκους πολύ περισσότερα από αυτά που δάνεισαν αρχικά. Όπως λέει ο Μπάρτον Μπριγκς, ένα διευθυντικό στέλεχος της εταιρείας Morgan Stanley: "200 εκατομμύρια σκυθρωποί Λατινοαμερικάνοι θα ιδρώνουν κάτω από τον καυτό ήλιο την επόμενη δεκαετία για να μπορεί η City Corp. να μεγαλώνει τα μερίσματά της τρεις φορές το χρόνο".
Τι είναι ο ΠΟΕ;
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου δημιουργήθηκε το 1995. Επιβάλλει αναγκαστικούς κανόνες εμπορίου σε συνθήκες ελεύθερης αγοράς σε όλη την υδρόγειο.
Τα "δικαστήρια" του ΠΟΕ, που γίνονται με άκρατη μυστικότητα, μπορούν να επιβάλλουν κυρώσεις ενάντια σε κάθε χώρα που αρνείται να συμμορφωθεί με τους κανόνες του οργανισμού.
Τι είναι τα Προγράμματα Δομικής Προσαρμογής;
Καμιά φτωχή χώρα δεν μπορεί να πάρει δάνειο από το ΔΝΤ ή την Παγκόσμια Τράπεζα χωρίς να συμφωνήσει σε ένα Πρόγραμμα Δομικής Προσαρμογής. Η αποτυχία στην εφαρμογή αυτής της πολιτικής συνεπάγεται ακύρωση του δανείου από το ΔΝΤ.
Αυτή η πολιτική έχει σημάνει την επιβολή μεγάλων διδάκτρων στην εκπαίδευση και νοσηλίων στην υγεία και στην αύξηση της παιδικής θνησιμότητας σε πελώριες περιοχές του πλανήτη.
Τα δημόσια νοσοκομεία και οι κλινικές στην υποσαχάρια Αφρική και μέρη της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας, έχουν μετατραπεί σε εστίες μολύνσεων και ασθενειών. Στη Ζιμπάμπουε, για παράδειγμα, οι κατά κεφαλή δαπάνες για την υγεία μειώθηκαν κατά ένα τρίτο από την εποχή που ξεκίνησε το Πρόγραμμα Δομικής Προσαρμογής το 1990. Οι περικοπές στην υγεία που επιβλήθηκαν από το ΔΝΤ σήμαναν ότι το AIDS εξαπλώθηκε και έχει καταστρέψει μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Αφρικής. Η εκπαίδευση σε πολλές χρεωμένες χώρες της Αφρικής έχει γίνει προσιτή μόνο σε λίγους, επειδή τα προγράμματα του ΔΝΤ συνεπάγονται δίδακτρα στα σχολεία. Με βάση τα ίδια προγράμματα, οι πραγματικοί μισθοί σε κάθε αφρικανική χώρα έχουν πέσει ανάμεσα σε 50 και 60%.
Συνεισφέρουν στην ανάπτυξη οι πολιτικές του ΔΝΤ;
Όχι. Μια έρευνα σε 76 χώρες που εφαρμόζουν Προγράμματα Δομικής Προσαρμογής αποκάλυψε ότι μόνο 4 απ' αυτές έχουν βελτιώσει τους δείκτες της οικονομίας τους.
Στη Λατινική Αμερική το κόστος της εξυπηρέτησης των δανείων τη δεκαετία του '80 απορρόφησε το ένα τρίτο των κερδών από εξαγωγές. Παρόλ' αυτά στο τέλος της δεκαετίας, πολλές χώρες ήταν πιο χρεωμένες απ' ότι στην αρχή. 40 εκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι, το 20% του πληθυσμού, βρίσκονται πια κάτω από το όριο της φτώχειας.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου