Και να στο βήμα ανεβαίνει ο Λένιν. Στάθηκε ακουμπώντας στην άκρη του βήματος και κοιτάζοντας με μισόκλειστα μάτια τη μάζα των αντιπροσώπων περίμενε χωρίς ν' ακούει, όπως φαίνεται, τις αυξανόμενες επευφημίες που κράτησαν κάμποσα λεπτά. Όταν σταμάτησαν είπε σύντομα κι απλά:
"Τώρα είναι πια καιρός να προχωρήσουμε στην ανοικοδόμηση της σοσιαλιστικής τάξης πραγμάτων!"
Νέο συγκλονιστικό πανδαιμόνιο ανθρώπινης θύελλας.
" Η πρώτη μας δουλειά πρέπει να είναι τα πρακτικά μέτρα για την πραγματοποίηση της ειρήνης... Πρέπει να προτείνουμε σ' όλους τους λαούς των εμπόλεμων χωρών ειρήνη με βάση τους σοβιετικούς όρους, χωρίς προσαρτήσεις, χωρίς αποζημιώσεις, με βάση την ελεύθερη αυτοδιάθεση των εθνοτήτων. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με την υπόσχεσή μας, είμαστε υποχρεωμένοι να δημοσιεύσουμε τις μυστικές συμφωνίες και να παραιτηθούμε από την τήρησή τους... Το ζήτημα του πολέμου και της ειρήνης είναι τόσο καθαρό, που νομίζω ότι μπορώ, χωρίς καμιά εισαγωγή, να διαβάσω το σχέδιο της έκκλησης προς τους λαούς όλων των εμπόλεμων χωρών..."
Ο Λένιν μιλούσε ανοίγοντας φαρδιά το στόμα σα να χαμογελούσε, η φωνή του ήταν βραχνή, όχι δυσάρεστη, μα σα ν' αντηχούσε με τόση ακρίβεια, που φαινόταν πως θα μπορούσε να μιλάει ατέλειωτα... Θέλοντας να υπογραμμίσει τη γνώμη του, ο Λένιν έσκυβε ελαφρά προς τα μπρος. Δεν έκανε καμιά χειρονομία. Χιλιάδες απλοί άνθρωποι τον κοιτούσαν εντατικά, γεμάτοι ενθουσιασμό.
"Έκκληση προς τους λαούς και τις κυβερνήσεις όλων των εμπόλεμων χωρών.
Η εργατοαγροτική κυβέρνηση, βγαλμένη από την επανάσταση της 24ης προς 25η Οκτώβρη και στηριγμένη στα σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών και αγροτών βουλευτών προτείνει προς όλους τους εμπόλεμους λαούς και τις κυβερνήσεις τους ν' αρχίσουν αμέσως διαπραγματεύσεις για μια δίκαιη δημοκρατική ειρήνη.
Δίκαιη ή δημοκρατική ειρήνη, που την ποθεί ολόψυχα η συντριπτική πλειοψηφία των εξαντλημένων, βασανισμένων και τυραννισμένων από τον πόλεμο εργατών και εργαζόμενων τάξεων όλων των εμπόλεμων χωρών, ειρήνη που οι ρώσοι εργάτες και αγρότες την απαιτούσαν με τον πιο κατηγορηματικό και επίμονο τρόπο ύστερα από την ανατροπή της τσαρικής μοναρχίας, - τέτοια ειρήνη η κυβέρνηση θεωρεί την άμεση ειρήνη χωρίς προσαρτήσεις (δηλαδή χωρίς αρπαγή ξένων εδαφών, χωρίς βίαιη ενσωμάτωση ξένων εθνοτήτων) και χωρίς επανορθώσεις.
Η κυβέρνηση της Ρωσίας προτείνει σ' όλους τους εμπόλεμους λαούς να κλείσουν αμέσως τέτοια ειρήνη και δηλώνει πως είναι έτοιμη να προβεί αμέσως, χωρίς την παραμικρή αναβολή, σε κάθε αποφασιστική ενέργεια για την τελική επικύρωση όλων των όρων αυτής της ειρήνης από τις πληρεξούσιες συνελεύσεις των λαϊκών αντιπροσώπων όλων των χωρών και όλων των εθνών.
Λέγοντας προσάρτηση ή αρπαγή ξένων εδαφών η κυβέρνηση εννοεί, σύμφωνα με την περί δικαίου αντίληψη της δημοκρατίας γενικά και των εργαζόμενων τάξεων ειδικά, κάθε ενσωμάτωση σ' ένα μεγάλο και ισχυρό κράτος μιας μικρής ή αδύνατης εθνότητας, χωρίς τη συγκατάθεση και την επιθυμία αυτής της εθνότητας, εκφρασμένη ρητά, καθαρά και ελεύθερα, άσχετα από το πότε έγινε αυτή η βίαιη ενσωμάτωση, άσχετα επίσης από το βαθμό ανάπτυξης ή καθυστέρησης αυτού του έθνους, που το προσαρτούν με τη βία ή το κατακρατούν με τη βία μέσα στα σύνορα ορισμένου κράτους. Άσχετα, τέλος, από το αν το έθνος αυτό ζει στην Ευρώπη ή σε μακρινές υπερπόντιες χώρες.
Αν οποιοδήποτε έθνος κατακρατείται με τη βία μέσα στα σύνορα ορισμένου κράτους, αν παρά την εκπεφρασμένη επιθυμία του έθνους αυτού - αδιάφορο αν η επιθυμία αυτή έχει εκφραστεί στον τύπο, σε λαϊκές συνελεύσεις, σε αποφάσεις των κομμάτων ή με ξεσηκώματα και εξεγέρσεις ενάντια σ' αυτή την εθνική καταπίεση - δεν του παραχωρείται το δικαίωμα να λύσει με ελεύθερες εκλογές, αφού αποχωρήσουν όλα τα στρατεύματα του προσαρτόντος ή γενικά του ισχυρότερου έθνους και χωρίς τον παραμικρότερο καταναγκασμό, το ζήτημα των μορφών της κρατικής του υπόστασης, σε τέτοια περίπτωση η ενσωμάτωσή του είναι προσάρτηση, δηλαδή κατάκτηση και καταναγκασμός.
Η κυβέρνηση θεωρεί σαν το μεγάλυτερο έγκλημα ενάντια στην ανθρωπότητα τη συνέχιση αυτού του πολέμου για το μοίρασμα ανάμεσα στα ισχυρά και πλούσια έθνη των αδύνατων εθνών, τα οποία έχουν κατακτήσει, και δηλώνει επίσημα ότι είναι αποφασισμένη να υπογράψει αμέσως τους όρους μιας ειρήνης που θα βάλει τέρμα σ' αυτό τον πόλεμο, με βάση τις αρχές που αναφέραμε και που είναι εξίσου δίκαιες για όλους χωρίς εξαίρεση τους λαούς.
Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση δηλώνει ότι τους πιο πάνω όρους ειρήνης δεν τους θεωρεί καθόλου τελεσιγραφικούς, δηλαδή δέχεται να συζητήσει και οποιουσδήποτε άλλους όρους ειρήνης, επιμένοντας μόνο στο να προταθούν όσο το δυνατό γρηγορότερα από οποιαδήποτε εμπόλεμη χώρα και να διατυπωθούν με τη μεγαλύτερη σαφήνεια, έτσι που ν' αποκλείεται εντελώς κάθε διφορούμενο σημείο και κάθε μυστικότητα κατά την πρόταση των όρων της ειρήνης.
Η κυβέρνηση καταργεί τη μυστική διπλωματία εκφράζοντας από την πλευρά της τη σταθερή απόφασή της να διεξάγει όλες τις διαπραγματεύσεις εντελώς ανοιχτά, μπροστά σ' όλο το λαό, αρχίζοντας αμέσως τη δημοσίευση όλων των μυστικών συμφώνων που έχει επικύρωσει ή συνάψει η κυβέρνηση των τσιφλικάδων και των κεφαλαιοκρατών από το Φλεβάρη ως τις 25 Οκτώβρη 1917. Η κυβέρνηση δηλώνει δηλώνει ότι ακυρώνει απόλυτα και αμέσως όλες τις διατάξεις που περιέχουν τα μυστικά αυτά σύμφωνα, στο μέτρο που οι διατάξεις αυτές αποβλέπουν, όπως συνέβαινε στις περισσότερες περιπτώσεις, στο να εξασφαλίσουν ωφελήματα και προνόμια στους ρώσους τσιφλικάδες και κεφαλαιοκράτες, στο να διατηρήσουν ή να αυξήσουν τις προσαρτήσεις που έκαναν οι μεγαλορώσοι.
Απευθυνόμενη στις κυβερνήσεις και τους λαούς όλων των χωρών με την πρόταση ν' αρχίσουν αμέσως ανοιχτές διαπραγματεύσεις για τη σύναψη ειρήνης, η κυβέρνηση δηλώνει από την πλευρά της πως είναι έτοιμη να διεξάγει αυτές τις διαπραγματεύσεις τόσο με αλληλογραφία και με τον τηλέγραφο, όσο και με διαπραγματεύσεις ανάμεσα στους αντιπροσώπους των διαφόρων χώρων ή σε διάσκεψη αυτών των αντιπροσώπων. Για να διευκολύνει τις διαπραγματεύσεις αυτές η κυβέρνηση διορίζει έναν πληρεξούσιο αντιπρόσωπό της στις ουδέτερες χώρες.
Η κυβέρνηση προτείνει σ' όλες τις κυβερνήσεις και τους λαούς όλων των εμπόλεμων χωρών να συνάψουν αμέσως ανακωχή και δηλώνει πως θεωρεί από την πλευρά της επιθυμητό να συναφθεί η ανακωχή αυτή τουλάχιστο για τρεις μήνες, δηλαδή για χρονικό διάστημα εντελώς αρκετό τόσο για να διεξαχθούν οι διαπραγματεύσεις ειρήνης με τη συμμετοχή των αντιπροσώπων όλων χωρίς εξαίρεση των λαών ή των εθνών, που πήραν μέρος στον πόλεμο ή που αναγκάστηκαν να πάρουν μέρος σ' αυτόν, όσο και για να συγκληθούν πληρεξούσιες συνελεύσεις των αντιπροσώπων των λαών σε όλες τις χώρες για την οριστική επικύρωση των όρων της ειρήνης.
Κάνοντας αυτή την πρόταση ειρήνης στις κυβερνήσεις και στους λαούς όλων των εμπόλεμων χωρών η προσωρινή εργατοαγροτική κυβέρνηση της Ρωσίας απευθύνεται επίσης ιδιαίτερα στους συνειδητούς εργάτες των τριών πιο προηγμένων εθνών της ανθρωπότητας, των πιο μεγάλων κρατών που παίρνουν μέρος στο σημερινό πόλεμο: της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας. Οι εργάτες αυτών των χωρών έχουν προσφέρει τις μεγαλύτερες υπηρεσίες στην υπόθεση της προόδου και του σοσιαλισμού: τα μεγάλα παραδείγματα του κινήματος των χαρτιστών στην Αγγλία, μια σειρά επαναστάσεις κοσμοϊστορικής σημασίας που έκανε το γαλλικό προλεταριάτο, τέλος, ο ηρωικός αγώνας ενάντια στον έκτακτο νόμο κατά των σοσιαλιστών και η δημιουργία μαζικών προλεταριακών οργανώσεων στη Γερμανία, ύστερα από μακρόχρονη, επίμονη, πειθαρχική δουλειά, που αποτελεί υπόδειγμα για τους εργάτες όλου του κόσμου. Όλα τα πρότυπα προλεταριακού ηρωισμού και ιστορικής δημιουργίας, αποτελούν για μας εγγύηση ότι οι εργάτες των χωρών αυτών θα καταλάβουν ότι τα καθήκοντα που επωμίζονται τώρα είναι η λύτρωση της ανθρωπότητας από τις φρίκες του πολέμου και από τις συνέπειές του, ότι οι εργάτες αυτοί με την ολόπλευρη, αποφασιστική και ανεπιφύλακτη ενεργητική δράση τους, θα μας βοηθήσουν να φέρουμε σε αίσιο πέρας το έργο της ειρήνης και μαζί το έργο των εργαζόμενων και εκμεταλλευόμενων μαζών του πληθυσμού από κάθε σκλαβιά κι από κάθε εκμετάλλευση."
Όταν σταμάτησε η θύελλα των χειροκροτημάτων, ο Λένιν συνέχισε:
"Προτείνουμε στο συνέδριο να δεχθεί και να επικυρώσει αυτή την έκκληση. Δεν απευθυνόμαστε μόνο προς τους λαούς, αλλά και προς τις κυβερνήσεις, γιατί η έκκληση μόνο προς τους λαούς των εμπόλεμων χωρών θα μπορούσε να καθυστερήσει τη σύναψη ειρήνης. Οι όροι της ειρήνης θα προετοιμαστούν κατά τη διάρκεια της ανακωχής και θα επικυρωθούν από τη συντακτική συνέλευση. Καθορίζοντας την προθεσμία της ανακωχής για τρεις μήνες, θέλουμε να δώσουμε στους λαούς όσο το δυνατόν πιο μακρόχρονη ανάπαυλα από τον αιματηρό πόλεμο και αρκετό χρόνο για την εκλογή των αντιπροσώπων. Ορισμένες ιμπεριαλιστικές κυβερνήσεις θα αντιταχθούν στις ειρηνικές μας προτάσεις. Δεν έχουμε καθόλου αυταπάτες γι' αυτό. Ελπίζουμε όμως ότι γρήγορα θα ξεσπάσει σε όλες τις εμπόλεμες χώρες η επανάσταση και ακριβώς γι' αυτό απευθυνόμαστε με ιδιαίτερη επιμονή προς τους γάλλους, τους άγγλους και τους γερμανούς εργάτες..."
"Η επανάσταση της 24ης προς 25η Οκτώβρη, κατέληξε ο Λένιν, ανοίγει την εποχή της σοσιαλιστικής επανάστασης... Το εργατικό κίνημα θα επικρατήσει και θ' ανοίξει το δρόμο για την ειρήνη και το σοσιαλισμό..."
Τα λόγια του απέπνεαν ηρεμία και δύναμη και μπαίναν βαθιά στις ανθρώπινες ψυχές. Ήταν φανερό γιατί ο λαός πίστευε πάντοτε αυτό που έλεγε ο Λένιν.
Έγινε πρόταση και με ανοιχτή ψηφοφορία εγκρίθηκε αμέσως να δοθεί ο λόγος μόνο στους αντιπροσώπους των παρατάξεων και να περιοριστεί ο χρόνος ομιλίας σε 15΄.
Πρώτος μίλησε ο Καρέλιν για λογαριασμό των αριστερών εσέρων:
"Η παράταξή μας δεν είχε τη δυνατότητα να κάνει τροπολογίες στο κείμενο της έκκλησης, επειδή η έκκληση συντάχθηκε μόνο από τους μπολσεβίκους. Ωστόσο θα ψηφίσουμε υπέρ της έκκλησης, γιατί συμφωνούμε απόλυτα με τη γενική κατεύθυνση."
Από τους σοσιαλδημοκράτες διεθνιστές μίλησε ο Κράμαροφ, ένας μακρύς, στενοθώρακος και μυωπικός, που είχε αποκτήσει τον όχι κολακευτικό τίτλο του γελωτοποιού της αντιπολίτευσης.
"Μόνο μια κυβέρνηση που θα αποτελείται από εκπροσώπους όλων των σοσιαλιστικών κομμάτων, δήλωσε, μπορεί να έχει αρκετό κύρος ν' αποφασίσει για μια τόσο σοβαρή ενέργεια. Αν σχηματιστεί ένας τέτοιος σοσιαλιστικός συνασπισμός, τότε η παράταξή μας θα υποστηρίξει όλο το πρόγραμμα, αν όμως όχι, τότε θα το υποστηρίξει μόνο μερικά. Σχετικά με την έκκληση. Οι διεθνιστές αποδέχονται ολοκληρωτικά τα βασικά της σημεία..."
Ύστερα απ' αυτό, μέσα σε ατμόσφαιρα αυξανόμενου ενθουσιασμού, μίλησαν ο ένας μετά τον άλλον οι αντιπρόσωποι. Υπέρ της έκκλησης τάχθηκαν οι αντιπρόσωποι των σοσιαλδημοκρατών της Ουκρανίας, των σοσιαλδημοκρατών της Λιθουανίας, των λαϊκών σοσιαλιστών και των σοσιαλδημοκρατών της Πολωνίας και της Λετονίας. Το σοσιαλιστικό κόμμα της Πολωνίας τάχθηκε επίσης υπέρ της έκκλησης, με την επιφύλαξη όμως ότι θα προτιμούσε το σοσιαλιστικό συνασπισμό. Κάτι είχε ξυπνίσει μέσα σε όλους τους ανθρώπους. Ο ένας μιλούσε για την επερχόμενη παγκόσμια επανάσταση της οποίας εμείς είμαστε η πρωτοπορία, ο άλλος για τον καινούριο αιώνα της αδελφότητας που θα ενώσει όλους τους λαούς σε μια μεγάλη ενιαία οικογένεια... Κάποιος αντιπρόσωπος δήλωσε: "Εδώ υπάρχει κάποια αντίφαση. Στην αρχή προτείνατε ειρήνη χωρίς προσαρτήσεις και αποζημιώσεις και μετά λέτε πως θα εξετάσετε όλες τις ειρηνικές προτάσεις. Να τις εξετάσω σημαίνει ότι θα τις δεχτώ."
Ο Λένιν πετάχτηκε αμέσως από τη θέση του: "Εμείς θέλουμε δίκαιη ειρήνη, μα δε φοβόμαστε και τον επαναστατικό πόλεμο... Κατά πάσα πιθανότητα, οι ιμπεριαλιστικές κυβερνήσεις δε θα απαντήσουνε στην έκκλησή μας, εμείς όμως δεν πρέπει να τους στείλουμε τελεσίγραφο, στο οποίο είναι πολύ εύκολο ν' απαντήσουν αρνητικά... Αν το γερμανικό προλεταριάτο δει ότι είμαστε έτοιμοι να εξετάσουμε οποιαδήποτε πρόταση ειρήνης, τότε αυτό το γεγονός μπορεί να γίνει η τελευταία σταγόνα που θα κάνει να ξεχειλίσει το ποτήρι και να ξεσπάσει στη Γερμανία επανάσταση...
Είμαστε σύμφωνοι να εξετάσουμε οποιουσδήποτε όρους ειρήνης, αυτό όμως δε σημαίνει κιόλας πως συμφωνούμε να δεχτούμε κιόλας αυτούς τους όρους. Για μερικούς από τους όρους μας θα παλέψουμε ως το τέλος, είναι όμως πολύ πιθανό να υπάρχουν και όροι για τους οποίους δεν είναι απαραίτητο να συνεχίσουμε τον πόλεμο... Το βασικό είναι ότι θέλουμε να ξεμπερδέψουμε με τον πόλεμο..."
Η ώρα ήταν 10 και 35΄ ακριβώς όταν ο Κάμενεφ πρότεινε όσοι ψηφίζουν υπέρ της έκκλησης να σηκώσουν τα πληρεξούσιά τους. Ένας απ' τους αντιπροσώπους δοκίμασε να ψηφίσει κατά, μα ξέσπασε ενάντιά του μια τέτοια αγανάκτηση, που γρήγορα κατέβασε το χέρι... Η έκκληση έγινε ομόφωνα δεκτή.
ΔΕΚΑ ΜΕΡΕΣ ΠΟΥ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
ΤΖΩΝ ΡΙΝΤ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ"
ΑΘΗΝΑ, 1985
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου