Πώς απαντάει η Αριστερά στην Ευρώπη της κρίσης;




Η κυρίαρχη τάξη σε όλη την Ευρώπη, αλλά ιδιαίτερα στην Ελλάδα, και τα κόμματα της είναι σε πανικό. Ο πρώτος λόγος είναι γιατί το εργατικό κίνημα συνεχίζει να αντιστέκεται. Και το δεύτερο, που είναι βασικό, είναι η άνοδος της αριστεράς.

Αυτό είναι τέλεια αναστροφή σε σχέση με τότε που αποφασίζανε και δημιουργούσανε την Ευρωπαϊκή Ένωση πριν από 55-60 χρόνια.

Ποιοι αποφάσισαν την λειτουργία της ΕΟΚ αρχικά και μετά της ΕΕ; Υπάρχουν δύο μύθοι που θέλουν απάντηση. Ο πρώτος είναι ότι αυτοί που αποφάσισαν για την ΕΕ είναι οι Αμερικάνοι. Άρα, τι είναι η ΕΕ; Ένα μακρύ χέρι των Αμερικάνων που εκείνη την περίοδο έβγαιναν νικητές από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο δεύτερος μύθος ήταν από την μεριά των φιλοευρωπαίων: Ότι η ενωμένη Ευρώπη θα είναι φιλειρηνική, ότι είναι οι χώρες του διαφωτισμού και των «ευρωπαϊκών αξιών».

Απέναντι σε αυτά τα ψέματα, υπάρχει μια αλήθεια. Ότι ακόμα και μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την ανάγκη να χτίσουν ξανά την κατεστραμμένη Ευρώπη, ο ευρωπαϊκός καπιταλισμός ήταν πολύ δυνατός και αποφάσισε τρία πράγματα. Το πρώτο είναι ότι ήθελαν μια ενιαία αγορά. Το δεύτερο που ήθελαν ήταν επενδύσεις χωρίς περιορισμούς και το τρίτο είναι η απελευθέρωση των τραπεζών. Αυτά τα τρία πράγματα ήταν που ένωσαν μια από τις χειρότερες λυκοφιλίες.

Ήταν λοιπόν μια απόφαση του κεφαλαίου της Ευρώπης να προχωρήσει ένα άνοιγμα αρχικά στις χώρες της Ευρώπης και στη συνέχεια παντού. Ήταν μια συνένωση ιμπεριαλιστική.

Εδώ, έρχεται ο ρόλος της Ελλάδας. Ήταν απαραίτητη η συμμετοχή του ελληνικού καπιταλισμού μέσα σε αυτή την εξόρμηση. Για αυτό η Ελλάδα μπήκε από πολύ νωρίς. Οι πρώτες χώρες ήταν έξι και η Ελλάδα ήταν η δέκατη. Αυτό γιατί; Τους έδινε τη δυνατότητα να μπορέσουν να κάνουν τα ανοίγματα στη Μέση Ανατολή, τα Βαλκάνια. Να μπορούν να έχουν έλεγχο και στην Ελλάδα και στην Κύπρο και στην Τουρκία.

Ο ελληνικός καπιταλισμός δεν έγινε «αποικία» μέσα από αυτή τη σχέση. Ο ελληνικός καπιταλισμός έβγαλε πάρα πολλά από αυτή την ιστορία. Έδωσε, αλλά και κέρδισε. Τι κέρδισε; Κατ’ αρχάς, στο επίπεδο των εξοπλισμών. Βλέπουμε αυτή τη στιγμή τα σκάνδαλα των εξοπλισμών. Αυτή η ιστορία αρχίζει από εκείνη την περίοδο. Η Ελλάδα έπρεπε να ακολουθήσει ένα εξοπλιστικό πρόγραμμα που να παίζει αυτό το ρόλο στην περιοχή. Στα Βαλκάνια που τότε ακόμα ήταν κομμάτι του Ανατολικού Μπλοκ και στη Μέση Ανατολή που είχε απελευθερωτικά κινήματα που χρειάζονταν έλεγχο.

Σταυροδρόμι

Από αυτή την άποψη η συμμετοχή της Ελλάδας σε αυτή την ιμπεριαλιστική επέκταση όχι απλώς βοήθησε γενικά την ΕΟΚ παλιά και την ΕΕ στη συνέχεια, αλλά βοήθησε την άρχουσα τάξη στην Ελλάδα. Ήταν από τότε που μπορούσαν να μιλήσουν για ευρωδολάρια, για το παίξιμο των ελληνικών τραπεζών, επιχειρήσεων και κατασκευαστικών εταιριών που πηγαίνανε στη Μέση Ανατολή. Αυτά μπόρεσαν να τα κάνουν επειδή ήταν το σταυροδρόμι της ΕΕ.

Ποιος ήταν ο ρόλος της αριστεράς μέσα σε αυτή την περίοδο των 55 ετών; Για να κάνω μια παρένθεση, δεν εννοώ τη σοσιαλδημοκρατία. Η σοσιαλδημοκρατία σε όλη την Ευρώπη και στην Ελλάδα πολύ γρήγορα μπήκε σε αυτό το παιχνίδι. Ο Αντρέας Παπανδρέου άφησε το «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ, το ίδιο συνδικάτο» μετά που κέρδισε τις εκλογές, κάλεσε τη Θάτσερ και διάφορους άλλους, πήρε την πρώτη ελληνική προεδρία της ΕΟΚ το 1983.

Τι έκανε όμως η αριστερά; Τα περισσότερα Κομμουνιστικά Κόμματα των χωρών που ήταν μέλη της ΕΟΚ και μετά της ΕΕ, όπως στη Γαλλία και την Ιταλία, ήταν υπέρ της ΕΟΚ. Στην Ελλάδα η ΕΔΑ το 1962 έπαιξε ένα ρόλο ενάντια στην ΕΟΚ. Όποιος διαβάσει τις εισηγήσεις του Ηλία Ηλιού στο συνέδριο που έκανε τότε, αλλά και στο Κοινοβούλιο, ήταν καθαρά «όχι».

Το 1979 όμως που έγινε η πλήρης συμφωνία ένταξης στην ΕΟΚ, ο Ηλιού ψήφισε μαζί με τον Καραμανλή και πήγε και μαζί του στο Ζάππειο. Υπήρχε μια βασική αλλαγή. Η ΕΔΑ και η αριστερά ήταν ενάντια στην Ευρώπη από εθνική βάση και όχι από ταξική. Όταν ο Ηλιού έβγαινε και έλεγε ότι είναι ενάντια στην ΕΟΚ, έλεγε ότι δεν πρόκειται να κερδίσει ο ελληνικός καπιταλισμός, αλλά θα κερδίσει με καλύτερες σχέσεις με την Ανατολική Ευρώπη και με τη Ρωσία. Το κριτήριο της ΕΔΑ δεν ήταν τι συμφέρει την εργατική τάξη, αλλά τι συμφέρει την «εθνική οικονομία».

Όταν όμως οι Έλληνες καπιταλιστές ανακαλύψανε ότι εδώ υπάρχει το μέλι για να γλείψουνε, η ρεφορμιστική αριστερά, η ΕΔΑ και αργότερα το ΚΚΕ εσωτερικού, αλλάξανε θέση αμέσως. Κάνανε 180 μοιρών στροφή ακριβώς πάνω σε αυτό. Ό,τι συμφέρει την πατρίδα, συμφέρει και εμάς. Ποιος κανονίζει όμως τι συμφέρει την πατρίδα: οι καπιταλιστές και οι τραπεζίτες. Τι σήμαινε αυτό πρακτικά;

Η Ελλάδα μπήκε σε δύο μεγάλους πολέμους, πέρα από όλα τα άλλα. Τον πόλεμο του 1991 στον Κόλπο και τον πόλεμο με την επέμβαση στην Σερβία το 1999. Όταν συμβαίνουν τέτοια δραματικά γεγονότα πρέπει να έχεις διαλέξει. Ή θα πεις ότι η ΕΕ είναι του ιμπεριαλισμού, του πολέμου, της καταστροφής, της καταπίεσης ή θα πεις «μπορεί να είναι και κάπως αλλιώς».

Στροφή

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κληρονομήσει τη στροφή της ΕΔΑ και λέει ότι «εμείς είμαστε με την ΕΕ». Και πότε γίνεται αυτό; Αυτό γίνεται τη στιγμή που υπάρχει τέτοια οργή σε κάθε χώρα και τέτοια κόντρα με την ΕΕ που αν η αριστερά κρατήσει τέτοια θέση κινδυνεύει να χαρίσει τα εκατομμύρια του κόσμου στους ευρωσκεπτικιστές.

Εμείς λέμε ότι η αριστερά πρέπει να δώσει τη μάχη να κερδίσει όλο αυτόν τον κόσμο που είναι ενάντια στην ΕΕ σε μια αντικαπιταλιστική βάση. Πιο συγκεκριμένα αυτό σημαίνει ότι η αριστερά έχει πρόταση πολιτικής και οικονομικής διεξόδου από την κρίση. Διότι εκεί θα παιχτούν τα πράγματα.

Αυτή η πρόταση δεν μπορεί να αποδέχεται τους περιορισμούς που βάζει η ΕΕ. Δεν αρκεί μια ρήξη με το Ευρώ. Χρειάζεται αντικαπιταλιστική αποδέσμευση από την ΕΕ συνολικά. Για αυτό μιλάμε για την διαγραφή του χρέους και την κρατικοποίηση των τραπεζών. Ποιος είναι αυτός που μπορεί να χειριστεί αυτή τη διέξοδο: η εργατική τάξη με τον εργατικό έλεγχο. Αυτά είναι πολύ βασικά για μια αριστερά που θέλει να δώσει αυτή τη μάχη, να δώσει λύση στον κόσμο που παλεύει ενάντια στα Μνημόνια, για να πάρει πίσω τις δουλειές του, για αυξήσεις και όχι απολύσεις. Είναι κομμάτι του καθημερινού προγράμματος του κάθε σωματείου, του κάθε εργατικού χώρου για το τι πράγμα παλεύει. Έτσι η αριστερά μπορεί να πάρει και τον ιδεολογικό έλεγχο, δηλαδή ποιος καθορίζει την πολιτική ατζέντα. Η αντικαπιταλιστική αριστερά είναι η δύναμη που μπορεί να δώσει και την διέξοδο από την κρίση και την σύγκρουση με τον ευρωσκεπτικισμό. Και να οδηγήσει την εργατική αντίσταση στη νίκη.

Σχόλια