Οι Φασίστες και το Κίνημα Forconi

ΙΤΑΛΙΑ

Η κινητοποίηση συγκεκριμένων τμημάτων της Ιταλικής κοινωνίας (των λεγόμενων forconi – πιρουνιών) που έλαβε χώρα στις αρχές Δεκέμβρη, δείχνει ότιη χώρα έχει μπει σ’ ένα νέο στάδιο κοινωνικής και οικονομικής κρίσης. Στο παρελθόν, οι κοινωνικές ομάδες που αυτό το κίνημα αντιπροσωπεύει απέφευγαν αυτέςτις μορφές δράσης: οδοφράγματα, αυθόρμητα συλλαλητήρια, μαζικές διαδηλώσειςστις πλατείες της Ιταλίας.

 

Σ’ αυτό το κίνημα συμμετείχαν τμήματα της μικρο-αστικής τάξης, που τα συμφέροντα και τα εισοδήματά τους πλήττονται από την κρίση: μικρο-μαγαζάτορες, μικροπωλητές, τεχνίτες, φορτηγατζήδες και μικροί αγροτοεπιχειρηματίες. Αλλά και άλλες, λίγο-πολύ περιθωριακές κοινωνικές ομάδες ακολούθησαν: ομάδες νεαρών ατόμων απ’ τα περίχωρα των πόλεων, άνεργοι, κι επίσης, ένας μικρός αριθμός φοιτητών.

Μια τελευταία προσπάθεια που έγινε για να πραγματοποιηθεί μια μεγάλη διαδήλωση στη Ρώμη δεν απέδωσε, λόγω των εσωτερικών διαφορών (κάποια από τα πιο ευκατάστατα κομμάτια όπως οι αγροτοεπιχειρηματίες και οι φορτηγατζήδες πιστέψαν ότι τα προνόμια θα κερδηθούν με διαπραγματεύσεις με την κεντρική κυβέρνηση – κι έτσι ξέκοψαν απ’ αυτή την προσπάθεια), όμως αυτό σε καμιά περίπτωση δε σημαίνει ότι τέτοιες διαμαρτυρίες δεν είναι αποτέλεσμα σοβαρών και βαθύτερων αιτίων, που πολύ πιθανό να προκαλέσουν πολύ σύντομα κι άλλες.

Οικονομική κρίση και μικροαστική τάξη

Σημαντικά τμήματα της Ιταλικής μικρής και μεσαίας αστικής τάξης έχουν για πολλά χρόνια ωφεληθεί από τη σχετική κι ατάραχη ευημερία, όμως σήμερα, μετά από έξι χρόνια οικονομικής κρίσης, τα κοινωνικά και οικονομικά τους στηρίγματα άρχισαν να βουλιάζουν και για πολλούς απ’ αυτούς μια ραγδαία υποτίμηση της ζωής τους ακόμα η φτώχεια έχει αρχίσει ήδη να γίνεται ένα ορατό ενδεχόμενο. Αυτά τα στρώματα επηρεάζονται όχι μόνο απ’ τη δυναμική της οικονομικής κρίσης, αλλά επίσης – όπως και η συντριπτική πλειοψηφία του Ευρωπαϊκού πληθυσμού – απ’ τις πολιτικές λιτότητας της Ευρωπαϊκής δημοσιονομικής προσαρμογής που εφαρμόζουν οι διάφορες αστικές κυβερνήσεις.

Για αρκετά χρόνια αυτές οι πολιτικές έσφαξαν τις ζωές των εργαζόμενων ανδρών και γυναικών, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα, πετσοκόβοντας μισθούς, θέσεις εργασίας, κοινωνικό κράτος – όλα στο όνομα των ‘’θυσιών’’ που απαιτούνται από το νεοφιλελευθερισμό και που μόνο σκοπό έχουν να εγγυηθούν τα κέρδη των βιομηχάνων και της μεγαλοαστικής τάξης, σαν τάξεις και σαν άτομα. Πιο πρόσφατα, για τον ίδιο σκοπό, η άρχουσα τάξη καλεί για θυσίες μεγάλων τμημάτων των μεσαίων τάξεων, φτωχοποιώντας αυτά τα μεσαία στρώματα αν και παραμένουν θεμελιώδη για τη διατήρηση του πολιτικού και κοινωνικού status quo.

Η κατάσταση αυτή έχει όλα τα διακριτικά χαρακτηριστικά των σοβαρών οικονομικών κρίσεων, που μετατρέπονται σε πολιτικές και κοινωνικές κρίσεις, επιφέροντας ρήγματα σ’ όλο το μήκος της κοινωνικής δομής και στην κοινωνία σαν σύνολο. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που τώρα μιλάμε για αλλαγή εποχής στην Ευρώπη.

Ο ρόλος των ακροδεξιών δυνάμεων

Όλα αυτά τα κοινωνικά και πολιτικά φαινόμενα που μόλις περιγράψαμε κατευθύνοται τότε με δεξιοτεχνία προς τα πολιτικά υποκείμενα των τομεακών οργανώσεων, κι έχουν αποδειχτεί πολύ αποτελεσματικά στη διαμόρφωση μιας ιδεολογίας και μιας ταυτότητας σύμφωνα με την οποία μόνο η φιγούρα του ανεξάρτητου εργαζόμενου και επιχειρηματία είναι ικανή να εγγυηθεί την ευημερία της Ιταλίας, όταν όλοι οι άλλοι είναι κλέφτες, είτε πρόκειται για πολιτικούς, είτε για εργαζόμενους στο δημόσιο τομέα (που συχνά αποκαλούνται ‘’παράσιτα’’), ή ακόμα και για εργάτες που έχουν ένα μικρό δίχτυ ασφαλείας απέναντι στις απολύσεις. Είναι αρκετά εύκολο να διαιρέσεις τις λαϊκές κοινωνικές τάξεις όταν όλοι βιώνουν μεγάλες δυσκολίες και υπάρχει ελάχιστη αλληλεγγύη μεταξύ των ομάδων εργαζομένων.

Πράγματι, ο πολύ σημαντικός ρόλος που έπαιξαν οι δεξιές και ακροδεξιές δυνάμεις στη διοργάνωση των συλλαλητηρίων ήταν αδιαμφισβήτητη και λόγος μεγάλης ανησυχίας. Αυτές οι δυνάμεις είχαν ορατή παρουσία, καθοδηγούσαν ομάδες νεαρών και καθόριζαν τη δυναμική των διαδηλώσεων, που ήταν συχνά θολή και μπερδεμένη. Στους δρόμους των πόλεων ομάδες δεξιών οπαδών προχωρούσαν μαζί με νεο-φασιστικά στοιχεία, όπως η Φόρτσα Νόβα και η Κάζα Πάουντ. Αντιδραστικά και φασιστικά συνθήματα ακούγονταν από παντού. Υπήρξε επίσης μια επικίνδυνη σύγκρουση μεταξύ μερικών τμημάτων των αντιδραστικών δυνάμεων και συνδικαλιστών εργατών που ανήκαν στη FIOM, το μεγαλύτερο συνδικάτο μεταλλουργών.

Παρά τη φανερή αποδιοργάνωση, υπήρχε εντούτοις καθαρή κατεύθυνση και έξυπνο σχέδιο πίσω απ’ τα γεγονότα που εκτυλίχθηκαν, ένα είδος επίδειξη δύναμης των δεξιών δυνάμεων, που κατόπι χρησιμοποιείται σαν εργαλείο προσλήψεων. Τέλος, ο ρόλος που έπαιξαν οι αστυνομικές δυνάμεις θα πρέπει να συζητηθεί: δείξαν ξεκάθαρη ανοχή, μια εντελώς διαφορετική συμπεριφορά σε σχέση με τις διαδηλώσεις της αριστεράς. Αρκετά σημάδια δείχουν διασύνδεση, βασισμένη όχι μόνο σε συμπάθειες, αλλά που μαρτυρού μια οργανική ταύτιση ανάμεσα στην ιεραρχία της αστυνομίας και στα δεξιά στοιχεία. Πιο προβληματική εκδήλωση αυτής της διασύνδεσης ήτανε το μπλοκάρισμα των δρόμων προς την κωμόπολη Πινερόλο, στα προάστια του Τορίνο, ένα μπλοκάρισμα σχεδιασμένο και εκτελεσμένο απ’ τις φασιστικές δυνάμεις μαζί με το οργανωμένο έγκλημα και με την απόλυτη συνεργία της αστυνομίας.

Ήταν σ’ αυτό το πλαίσιο που η δικαιοσύνη του Τορίνο κινήθηκε για τον εντελώς λάθος λόγο, γιατί το πρωί της ίδιας ημέρας διέταξε αστυνομικές έρευνες εναντίον των ακτιβιστών του κινήματος NO TAV που διαδήλωναν ενάντια στην κατασκευή σιδηροδρόμου υψηλής ταχύτητας στην Κοιλάδα της Σούζα. Έρευνες που κατέληξαν σε συλλήψεις τεσσάρων ακτιβιστών που κατηγορούνται για ‘’τρομοκρατία’’.