Ο Αμπού Νουβάς αλ-Χασάν μπεν Χανί αλ-Χακαμί (756-814) γνωστός και ως Αμπού Νουβάς (αραβ. أبو نواس), υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους Άραβες κλασικούς ποιητές.
Συνέθεσε όμως και κάποια από τα ποιήματά του στα Πέρσικα. Γεννήθηκε στην πόλη Αχβάζ της Περσίας, από Άραβα πατέρα και Περσίδα μητέρα και μελέτησε όλα τα είδη της Αραβικής ποίησης. Το πρόσωπο του μυθοποιήθηκε από τον λαό, και το όνομα του αναφέρεται πολλές φορές σε μύθους και θρύλους, όπως στις ιστορίες της συλλογής Χίλιες και Μια Νύχτες.
Ο
πατέρας του, που δεν πρόλαβε να τον γνωρίσει, κατάγονταν απ’ την αραβική φυλή
Μπανού Χακάμ του Τζιζάνι. Ονομαζόταν Χανί κι ανήκε στα στρατεύματα του Μαρουάν
Β΄. Μητέρα του ήταν μια περσίδα υφάντρα που τη λέγαν Γκομπλάν. Οι βιογράφοι του
διαφωνούν σχετικά με την ακριβή χρόνο και τόπο γέννησής του. Η γέννησή του
χρονολογείται μεταξύ 747 και 762 και τοποθετείται κάπου μεταξύ Μπασρά,
Δαμασκού, Μπουσρά και Αχβάζ. Το πλήρες όνομά του είναι αλ-Χασάν ιμπν Χανί
αλ-Χακαμί. Αμπού Ναβάς ήταν το παρατσούκλι του, που σημαίνει ο «μπαμπάς με τις κοτσίδες».
Όταν ο
Αμπού Νουβάς ήταν ακόμα μικρός η μάνα του τον πούλησε σ’ έναν μπακάλη απ’ την
Μπασρά, το Σα’άντ αλ-Γιασίρα. Αργότερα μετανάστευσε στη Βαγδάτη όπου έγινε
γνωστός για τα εύστροφα και πνευματώδη ποιήματά του, που δεν είχαν να κάνουν
την παραδοσιακή θεματολογία της ερήμου, αλλά με τη ζωή στην πόλη, τις χαρές του
κρασιού και του πιοτού (khamriyyat) και το πρόστυχο χιούμορ (mujuniyyat). Τα αναγνωρισμένα ποιήματά του περιλαμβάνουν
ποιήματα του κυνηγιού, σεξουαλικής αντικειμενοποίησης γυναικών κι αγοριών και
πανηγυρικούς στους πάτρωνές του. Φημίζεται για την παρωδία και τη σάτιρα και
για τα πιο αγαπημένα του θέματα, που ήταν η σεξουαλική παθητικότητα των ανδρών
και η σεξουαλική ακολασία των γυναικών. Παρά την ευχαρίστηση που αντλούσε απ’
την αγάπη των αγοριών, δεν έδειχνε ιδιαίτερη συμπάθεια προς το λεσβιασμό, αφού
συχνά κορόιδευε σ’ αυτόν ό,τι αντιλαμβάνονταν ως παραλογισμό. Του άρεσε να
σοκάρει την κοινωνία, γράφοντας για πράματα που το Ισλάμ απαγόρευε.
Πιθανολογείται ότι ήταν ο πρώτος Άραβας ποιητής που έγραψε για τον αυνανισμό.Εξορίστηκε στην Αίγυπτο επί βασιλείας Χαρούν αλ-Ρασίντ κι επέστρεψε στην Αίγυπτο μετά το θάνατο του, περνώντας στην προστασία του νέου χαλίφη αλ-Αμίν. Ο πουριτανός αδερφός του, αλ-Μα’μούν, λέγεται ότι έβαλε το γραμματέα του, Ζονμπόρ, να πείσει τον Αμπού Νουβάς επάνω στο μεθύσι του να γράψει μία σάτιρα για τον Αλί (ξάδερφο και γαμπρό του Μωάμεθ και ιέρο πρόσωπο των Σουνιτών). Γι’ αυτό το λόγο φυλακίστηκε και πέθανε στη φυλακή, είτε από φυσικό θάνατο είτε, όπως αναφέρουν άλλες πηγές από το δηλητήριο του Ισμαήλ μπιν Αμού Σεχλ.
Απ’ τον Αμπού Νουβάς επηρεάστηκαν πολλοί μεταγενέστεροι συγγραφείς, για ν’ αναφέρουμε μόνο, τον Ομάρ Καγιάμ και το Χαφίζ. Μια ηδονιστική καρικατούρα του εμφανίζεται σε πολλά σημεία στις Χίλιες και Μια Νύχτες.
Η ελευθερία έκφρασης που κυριαρχεί στα ποίηματά του, και ιδιαίτερα σε θέματα απαγορευμένα από το ισλαμικό εθιμικό, συνεχίζει να εγείρει την εχθρότητα των λογοκριτών. Έτσι, ενώ τα έργα του κυκλοφορούσαν ελεύθερα ως τις αρχές του 20ου αιώνα, η πρώτη λογοκριμένη έκδοση κυκλοφόρησε στο Κάιρο το 1932.
Στην παράδοση των Σουαχίλι της Ανατολικής Αφρικής είναι γνωστός ως Αμπουνουβάσι. Στις ιστορίες του Αμπουναβάσι ο ήρωας ξεγελάει τους πλούσιους και τους πλεονέκτες και εκδικείται τους φτωχούς. Τα ποίηματά του μετέφρασε στα αγγλικά ο Αμερικανός οντολογικός αναρχικός Χάκιμ Μπέι.
Για το καλό κρασί, παράτησα το καθαρό νερό.
Μακριά απ’ τον ίσιο δρόμο, πήρα αυθόρμητα
αυτόν της αμαρτίας, που τον προτιμώ.
Έκοψα τα ηνία και χωρίς πολλά-πολλά
Έβγαλα τις στομίδες και τα χαλινά.
..............................................................
Αυτό που κρύβανε τα παντελόνια αποκαλύπτεται.
Όλα στη φόρα.
Ματάκι μου δροσίσου διασκεδαστικά.
Βλέπεις έναν πισινό, μια πλάτη στενή κι εύκαμπτη.
Και τίποτα δε θα μπορούσε να σου χαλάσει τη χαρά.
Ψελλίζουμε κάτι θεοσεβούμενα τροπάρια...
Θέ’ μου τι θαυμαστό πράμα τα μπάνια!
Όμως, σαν μπήκαν στο λουτρό τ’ αγόρια,
με τις πετσέτες τους, μας τα χαλάσαν όλα.
Αμπού Νουβάς
(Αποσπάσματα από τη συλλογή «Το κρασί, ο άνεμος, η ζωή»).
Μετάφραση από τα γαλλικά, Vincent Mansour-Monteil, Εκδόσεις Sindbad Acte Sud.
Queer Story
Jardin de Mariposa
Wikipedia
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου