O ΦΥΣΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ.
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ.
Ο
Θεός έδωσε στους ανθρώπους τις ιδέες
της δικαιοσύνης και της
συνείδησης
για να τους νουθετούν, όπως τους έδωσε
και όλα όσα τούς
είναι
αναγκαία. Εκεί έγκειται αυτός ο φυσικός
νόμος στον οποίο οι θρησκείες βασίζονται*
αυτή
είναι η μόνη αρχή που εδώ αναπτύσσουμε.
Δεν
ομιλούμε παρά περί φυσικού νόμου κι όχι
περί θρησκείας και των σεβαστών μυστηρίων
της.
Είτ' ένα άγνωστο ον, ον αυθύπαρκτο,
Ανέσυρε προ ολίγου τον κόσμο από το τίποτα*
Είτ' έβαλε σε τάξη την αιώνια ύλη*
Πλέει στους κόλπους του, ή άρχει μακριά από κείνη*
Και η ψυχή, δαυλός συχνά τόσο ερεβώδης,
Ή κάποια των αισθήσεων, ή υφίσταται αφ' εαυτό της:
Είστε στο χέρι ενός μαέστρου ανυπέρβλητου.
Μ' απ' το ύψος του θρόνου του, σκοτεινού, απροσπέλαστου,
Ποια υποτέλεια, ποια λατρεία ζητά από σας;
Στο ύψιστο μεγαλείο του ανάξια φθονερός,
Εγκώμια, προσευχές εξαίρουν την ισχύ του;
Είν' ο αγέρωχος λαός κατακτητής του Βυζαντίου,
Ο γαλήνιος Κινέζος, ο ατίθασος Ταρτάρος,
Που ξέρει την ουσία του, τον υπακούει με θάρρος;
Διαφέροντας στη μοίρα τους και ως προς τη λατρεία,
Του δίνουν όλοι διαφορετική ομιλία.
Όλοι γελιούνται το λοιπόν. Αλλ' ας αποστραφόμεν
Τέτοιον ακάθαρτο σωρό αισχρών απατεώνων*
Και να βυθομετρήσουμε oυδεμή αποτολμώντας
Το άρρητο μυστήριο του χριστιανικού κανώνος,
Μην εξηγόντας μάταια το αποκαλυφθέν
Ας ψάξουμε στη λογική τι του θεού ρηθέν.
Της φύσεως παρείχε το σωτήριο χέρι,
Ό,τι στο βίο για τον άνθρωπο συμφέρει,
Τα ελατήρια της ψυχής κι ένστικτο των αισθήσεών του,
Και τα σημεία τ' ουρανού ταγούς των αναγκών του.
Στις περιελίξεις του μυαλού που η μνήμη κατοικεί
Ιχνογραφεί της φύσεως μια εικόνα ζωηρή,
Κάθ' αισθητό αντικείμενο τη βούληση προφταίνει*
Τον ήχο μέσα στο αυτί ο αέρας τον πηγαίνει*
Δίχως κόπους και μέριμνα το μάτι βλέπει φως.
Πέραν απ' το Θεό, το τέλος του, τον αρχικό σκοπό,
Είν' ο άνθρωπος αβοήθητος στην πλάνη καρφωμένος;
Τι! ο κόσμος είναι ορατός και ο θεός κρυμμένος;
Τι! η πιο μεγάλη ανάγκη μου μέσα στη δυστυχία
Η μόν' είναι που σίγουρα δεν έχει θεραπεία!
Όχι: ο Θεός που μ' έκανε δε μ' έκανε εις μάτην:
Στο μέτωπο έχει των θνητών το θεϊκό σημάδι.
Δε δύναμαι να αγνοώ τις βουλές του κυρίου:
Μου έδωσε το νόμο του καθώς την ύπαρξή μου.
Αναμφιβόλως μίλησε αλλά μέσα στο σύμπαν:
Δεν έμεινε στην έρημο της Αίγυπτου όπως είπαν*
Δελφοί, Δήλος, Άμμων, δεν είναι των ασύλων:
Δεν κρύφτηκε επουδενί στα άντρα των Σιβύλλων.
Η ηθική καθεαυτή κάθε εποχής, κάθε τόπου,
Αιώνες ατέλειωτους μιλά στ' όνομα το δικό του.
Είναι ο νόμος του Τραϊανού, του Σωκράτη, ο δικός σας.
Της αιώνιας λατρείας του η φύση είν' απόστολος.
Η φρόνηση τη δέχεται, και οι μετάνοιες τιμωρές,
Τα τέκνα της συνείδησης, ως υπερασπιστές*
Η επίφοβη φωνή τους ακούγεται δια πέρατος.
Σκεφτήκατε ότι όντως ο νεαρός Αλέξανδρος,
Ίδια γενναίος με σας, αλλά πολύ λιγότερο εγκρατής,
Βαμμένος μ' αίμα φιλικό ο αμετροεπής,
Είχε για να μεταμελεί συμβούλους οιωνοσκόπους;
Θα 'χαν τ' ακάθαρτό του χέρι πλύνει στο νερό τους*
Θα 'χαν με τίμημα χρυσό δώσει άφεση στο βασιλιά.
Δίχως αυτούς της φύσεως το νόμο θ' άκουγε σωστά:
Ντροπιασμένος, ανέλπιδος απ' την οργή μιας στιγμής,
Τον εαυτό του θα έκρινε ανάξιο ζωής.
Αυτός ο κυρίαρχος νόμος, στην Κίνα, την Ιαπωνία,
Ενέπνευσε το Ζωροάστρη, στο Σόλωνα έδωσ' οδηγία.
Απ' τη μι' άκρη του κόσμου στην άλλη μιλά, φωνάζει:
<<Λάτρευ' ένα Θεό, έσο δίκαιος, τον τόπο σου δοξάσεις.>>
Έτσι ο κρύος Λάπονας έπλασ' αιώνιο Ον*
Ήταν της δικαιοσύνης ένστικτο φυσικόν*
Κι ο Νέγρος που πουλήθηκε σε μακρινή ακτή,
Στους Νέγρους αγαπούσε ακόμα τη μαύρη του μορφή.
Ποτέ ένας πατροκτόνος, ένας συκοφάντης,
Δεν είπε νηφάλια απ' της καρδιάς τα βάθη:
<<Τι ωραίο, τι γλυκό τ' αγνό να εκμαυλίζεις,
>>Το στήθος που σε έχει γεννημένο να το σχίζεις!
>>Θεέ δίκαιε, τέλειε, το έγκλημα πώς με θέλγει!>>
Ιδού τι θα 'λεγε κανείς, θνητοί, ποιος αντιλέγει,
Αν δεν υπήρχε ο τρομερός, παγκόσμιος νόμος,
Που σέβεται το έγκλημα που του εξανίσταται όμως.
Εμείς δημιουργούμε τέτοια βαθιά αισθήματα;
Φτιάξαμε την ψυχή μας; φτιάξαμε τις αισθήσεις μας;
Ο χρυσός του Περού κι ο χρυσός της Χιλής,
Είναι της ίδιας φύσεως κ' ίδιας καταγωγής:
Ο τεχνίτης το πλάθει, δε μπορεί να το δώσει.
Έτσι και το αιώνιο Ον που μας έχει εμψυχώσει,
Έριξε σ' όλες τις καρδιές τον ίδιο σπόρο.
Ο ουρανός την αρετή* ο άνθρωπος τον όρο.
Μπορεί να την ενδύσει με σφάλμα και απάτη *
Να την αλλάξει δε μπορεί* ας το κρίνει η καρδιά του.
ΠΡΟΣΕΥΧΗ.
Ω που παραγνωρίζουμε Θεέ, ω Θεέ που όλα κηρύσσουν,
Άκου τα λόγια τα στερνά που από το στόμα μου αναβλύζουν.
Αν έσφαλα το νόμο σου αναζητώντας είναι.
Η καρδιά μου μπορεί να πλανήθη, μ' από σένα πληρείται.
Βλέπω χωρίς ν' ανησυχώ το αιώνιο ν' αποβαίνει*
Και δε μπορώ να λογιστώ μα που Θεός μ' εγέννη,
Μα ένας Θεός που επί των ημερών μου ενέχυσε τόσα καλά,
Όταν οι μέρες μου σβυστούν τυράννησέ με παντοτινά.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου