Qatar crisis exposes dangerous tensions, Nick Clark, Socialist Worker, Tue 13 Jun 2017, Issue No. 2558
Μια τεράστια κρίση στη Μέση Ανατολή ξέσπασε την περασμένη βδομάδα. Μια εκστρατεία κυρώσεων και απειλών ενάντια στο Κατάρ φανέρωσε τις εντάσεις μεταξύ των ανταγωνιστικών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή -και τη σύγχυση στο εσωτερικό της άρχουσας τάξης των ΗΠΑ.
Μια ομάδα κρατών του Κόλπου υπό την ηγεσία της πανίσχυρης Σαουδικής Αραβίας και με την υποστήριξη μιας μεγάλης περιφερειακής δύναμης, της Αιγύπτου, επέβαλαν τον οικονομικό αποκλεισμό του Κατάρ.
Ο αποκλεισμός ήρθε σαν συνέπεια ενός δημοσιεύματος μιας ειδησεογραφικής σελίδας του κράτους του Κατάρ δηλώσεων που αποδίδονται στον εμίρη του Κατάρ Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θανί.
Περιέγραφαν την αντίπαλο της Σαουδικής Αραβίας, το Ιράν, ως "μια περιφερειακή και Ισλαμική δύναμη που δεν μπορεί να αγνοηθεί" και που "είναι ασύνετο να στραφεί κανείς εναντίον της". "Είναι μία μεγάλη δύναμη που παίζει σταθεροποιητικό ρόλο στην περιοχή", έλεγαν οι δηλώσεις.
Το Κατάρ, υποστηριζόμενο από την Αμερικάνικη Υπηρεσία Πληφοριών FBI, ισχυρίζεται ότι οι δηλώσεις ήταν ψεύτικες και αποτέλεσμα χακαρίσματος.
Παρ' όλα αυτά έφεραν στο προσκήνιο τις εντάσεις των μακροχρόνιων ανταγωνισμών ανάμεσα στις δυο μεγαλύτερες δυνάμεις του Κόλπου -τη Σαουδική Αραβία και το Ιράν.
Η Σαουδική Αραβία χρησιμοποιεί τη δύναμή της και τα τεράστια αποθέματα πετρελαίου που διαθέτει για να κερδίσει την πολιτική κυριαρχία του Κόλπου, ενός σημαντικού κέντρου του παγκόσμιου καπιταλισμού.
Υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ και μαζί με άλλα κράτη του Κόλπου ηγείται μιας συμμαχίας ενάντια στο Ιράν.
Το Κατάρ είναι μερικές φορές κομμάτι αυτής της συμμαχίας. Για παράδειγμα συμμετείχε στο πλευρό της Σαουδικής Αραβίας στο συνεχιζόμενο πόλεμο δι' αντιπροσώπων εναντίον του Ιράν στην Υεμένη.
Αλλά προσπαθεί να κρατήσει την ανεξαρτησία της στηρίζοντας ομάδες που η Σαουδική Αραβία αντιμάχεται, όπως η Χαμάς, που υποστηρίζεται και από το Ιράν και η Μουσουλμανική Αδελφότητα.
Διατηρεί επίσης ένα ειδησεογραφικό κανάλι, το Al Jazeera που έχτισε τη φήμη του μέσα από την προβολή των κινημάτων κατά τη διάρκεια των Αραβικών Επαναστάσεων που αμφισβήτησαν το status quo των Αραβικών χωρών εκτός Κόλπου.
Τώρα η Σαουδική Αραβία απαιτεί από το Κατάρ να κόψει κάθε δεσμό με τη Χαμάς, τη Μουσουλμανική Αδελφότητα και το Ιράν σε μια προσπάθεια να την ευθυγραμμίσει με τα συμφέροντά της.
Πόλεμος
Η κίνηση αυτή έρχεται σαν επιστέγασμα της αποτυχίας των προσπαθειών της Σαουδικής Αραβίας να εμποδίσουν την επιρροή του Ιράν, κυρίως μέσω του πολέμου δι' αντιπροσώπων στην Υεμένη.
Την ίδια στιγμή η κρίση ανέδειξε και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ. Η κίνηση της Σαουδικής Αραβίας ενάντια στο Κατάρ φαίνεται να συμβαδίζει με τα σχέδια του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να είναι πιο επιθετικός απέναντι στο Ιράν και να ανανεώσει τις προσπάθειες απομόνωσης της Χαμάς.
Σε μια ομιλία του στην πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας Ριάντ τον περασμένο μήνα ο Τραμπ είπε ότι οι Αραβικές χώρες πρέπει να "απωθήσουν τους εξτρεμιστές".
Τουιτάροντας την περασμένη Τρίτη, καθώς η κρίση στο Κατάρ βρισκόταν σε εξέλιξη, ενθάρρυνε τη Σαουδική Αραβία, "Κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψής μου στη Μέση Ανατολή είχε πει ότι η χρηματοδότηση της Ριζοσπαστικής Ιδεολογίας δεν μπορεί πλέον να συνεχιστεί".
Αργότερα πρόσθεσε, "Ίσως αυτή να είναι η αρχή του τέλους της φρίκης της τρομοκρατίας!".
Όμως, ανώτατοι αξιωματούχοι του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ έσπευσαν να αναγκάσουν τον Τραμπ σε οπισθοχώρηση.
Μέσα σε λίγες ώρες φέρονταν να δηλώνει ότι προσπαθεί "να βοηθήσει και τις δύο πλευρές να ξεπεράσουν τις διαφορές τους".
Το Κατάρ "φιλοξενεί" τη μεγαλύτερη στρατιωτική βάση των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, απ' όπου εκτοξεύει τους πυραύλους που βομβαρδίζουν τη Συρία και το Ιράκ.
Πιο γενικά όμως, οι στρατηγοί και οι υπεύθυνοι ασφάλειας των ΗΠΑ ανησυχούν για την ικανότητά τους να κρατήσουν τον ελέγχο στη Μέση Ανατολή.
Το να αφήσουν συμμάχους όπως η Σαουδική Αραβία να αντιμετωπίσουν το Ιράν θα σημάνει ότι υπάρχει λιγότερη ανάγκη απευθείας επέμβασης των ΗΠΑ -που έχουν ήδη ζημιωθεί από τους καταστροφικούς πολέμους στο Ιράκ και το Αφγανιστάν.
Αλλά ταυτόχρονα θα αφήσει ακόμα πιο ελεύθερο το πεδίο για τα σπρωξίματα και τις μανούβρες των περιφερειακών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή που μπορεί να έχουν κακό τέλος για τις ΗΠΑ.
Μπορεί να οδηγήσουν σε ατέλειωτους πολέμους όπως ο εμφύλιος πόλεμος στην Υεμένη ή σε κρίσεις όπως η πρόσφατη του Κατάρ.
Η άρχουσα τάξη των ΗΠΑ εν τέλει παρ' όλα αυτά να αφήσει χώρο στη Σαουδική Αραβία να πάρει μέτρα εναντίον του Ιράν. Αλλά με τον Τραμπ στην κορυφή η κατάσταση είναι εκρηκτική.
Μια ομάδα κρατών του Κόλπου υπό την ηγεσία της πανίσχυρης Σαουδικής Αραβίας και με την υποστήριξη μιας μεγάλης περιφερειακής δύναμης, της Αιγύπτου, επέβαλαν τον οικονομικό αποκλεισμό του Κατάρ.
Ο αποκλεισμός ήρθε σαν συνέπεια ενός δημοσιεύματος μιας ειδησεογραφικής σελίδας του κράτους του Κατάρ δηλώσεων που αποδίδονται στον εμίρη του Κατάρ Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θανί.
Περιέγραφαν την αντίπαλο της Σαουδικής Αραβίας, το Ιράν, ως "μια περιφερειακή και Ισλαμική δύναμη που δεν μπορεί να αγνοηθεί" και που "είναι ασύνετο να στραφεί κανείς εναντίον της". "Είναι μία μεγάλη δύναμη που παίζει σταθεροποιητικό ρόλο στην περιοχή", έλεγαν οι δηλώσεις.
Το Κατάρ, υποστηριζόμενο από την Αμερικάνικη Υπηρεσία Πληφοριών FBI, ισχυρίζεται ότι οι δηλώσεις ήταν ψεύτικες και αποτέλεσμα χακαρίσματος.
Παρ' όλα αυτά έφεραν στο προσκήνιο τις εντάσεις των μακροχρόνιων ανταγωνισμών ανάμεσα στις δυο μεγαλύτερες δυνάμεις του Κόλπου -τη Σαουδική Αραβία και το Ιράν.
Η Σαουδική Αραβία χρησιμοποιεί τη δύναμή της και τα τεράστια αποθέματα πετρελαίου που διαθέτει για να κερδίσει την πολιτική κυριαρχία του Κόλπου, ενός σημαντικού κέντρου του παγκόσμιου καπιταλισμού.
Υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ και μαζί με άλλα κράτη του Κόλπου ηγείται μιας συμμαχίας ενάντια στο Ιράν.
Το Κατάρ είναι μερικές φορές κομμάτι αυτής της συμμαχίας. Για παράδειγμα συμμετείχε στο πλευρό της Σαουδικής Αραβίας στο συνεχιζόμενο πόλεμο δι' αντιπροσώπων εναντίον του Ιράν στην Υεμένη.
Αλλά προσπαθεί να κρατήσει την ανεξαρτησία της στηρίζοντας ομάδες που η Σαουδική Αραβία αντιμάχεται, όπως η Χαμάς, που υποστηρίζεται και από το Ιράν και η Μουσουλμανική Αδελφότητα.
Διατηρεί επίσης ένα ειδησεογραφικό κανάλι, το Al Jazeera που έχτισε τη φήμη του μέσα από την προβολή των κινημάτων κατά τη διάρκεια των Αραβικών Επαναστάσεων που αμφισβήτησαν το status quo των Αραβικών χωρών εκτός Κόλπου.
Τώρα η Σαουδική Αραβία απαιτεί από το Κατάρ να κόψει κάθε δεσμό με τη Χαμάς, τη Μουσουλμανική Αδελφότητα και το Ιράν σε μια προσπάθεια να την ευθυγραμμίσει με τα συμφέροντά της.
Πόλεμος
Η κίνηση αυτή έρχεται σαν επιστέγασμα της αποτυχίας των προσπαθειών της Σαουδικής Αραβίας να εμποδίσουν την επιρροή του Ιράν, κυρίως μέσω του πολέμου δι' αντιπροσώπων στην Υεμένη.
Την ίδια στιγμή η κρίση ανέδειξε και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ. Η κίνηση της Σαουδικής Αραβίας ενάντια στο Κατάρ φαίνεται να συμβαδίζει με τα σχέδια του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να είναι πιο επιθετικός απέναντι στο Ιράν και να ανανεώσει τις προσπάθειες απομόνωσης της Χαμάς.
Σε μια ομιλία του στην πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας Ριάντ τον περασμένο μήνα ο Τραμπ είπε ότι οι Αραβικές χώρες πρέπει να "απωθήσουν τους εξτρεμιστές".
Τουιτάροντας την περασμένη Τρίτη, καθώς η κρίση στο Κατάρ βρισκόταν σε εξέλιξη, ενθάρρυνε τη Σαουδική Αραβία, "Κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψής μου στη Μέση Ανατολή είχε πει ότι η χρηματοδότηση της Ριζοσπαστικής Ιδεολογίας δεν μπορεί πλέον να συνεχιστεί".
Αργότερα πρόσθεσε, "Ίσως αυτή να είναι η αρχή του τέλους της φρίκης της τρομοκρατίας!".
Όμως, ανώτατοι αξιωματούχοι του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ έσπευσαν να αναγκάσουν τον Τραμπ σε οπισθοχώρηση.
Μέσα σε λίγες ώρες φέρονταν να δηλώνει ότι προσπαθεί "να βοηθήσει και τις δύο πλευρές να ξεπεράσουν τις διαφορές τους".
Το Κατάρ "φιλοξενεί" τη μεγαλύτερη στρατιωτική βάση των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, απ' όπου εκτοξεύει τους πυραύλους που βομβαρδίζουν τη Συρία και το Ιράκ.
Πιο γενικά όμως, οι στρατηγοί και οι υπεύθυνοι ασφάλειας των ΗΠΑ ανησυχούν για την ικανότητά τους να κρατήσουν τον ελέγχο στη Μέση Ανατολή.
Το να αφήσουν συμμάχους όπως η Σαουδική Αραβία να αντιμετωπίσουν το Ιράν θα σημάνει ότι υπάρχει λιγότερη ανάγκη απευθείας επέμβασης των ΗΠΑ -που έχουν ήδη ζημιωθεί από τους καταστροφικούς πολέμους στο Ιράκ και το Αφγανιστάν.
Αλλά ταυτόχρονα θα αφήσει ακόμα πιο ελεύθερο το πεδίο για τα σπρωξίματα και τις μανούβρες των περιφερειακών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή που μπορεί να έχουν κακό τέλος για τις ΗΠΑ.
Μπορεί να οδηγήσουν σε ατέλειωτους πολέμους όπως ο εμφύλιος πόλεμος στην Υεμένη ή σε κρίσεις όπως η πρόσφατη του Κατάρ.
Η άρχουσα τάξη των ΗΠΑ εν τέλει παρ' όλα αυτά να αφήσει χώρο στη Σαουδική Αραβία να πάρει μέτρα εναντίον του Ιράν. Αλλά με τον Τραμπ στην κορυφή η κατάσταση είναι εκρηκτική.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου