Στο δρόμο για την ελευθερία

Για να αντισταθούμε στην ομοφοβία και την τρανσφοβία, πρέπει λεσβίες, ομοφυλόφιλοι, μπάι, τρανς (ΛΟΑΤ) να ανακτήσουμε την ιστορία μας - την ιστορία της δικής μας αντίστασης.

Χρειάζεται όμως επίσης να εξοπλιστούμε με μια καθαρή θεωρητική κατανόηση γιατί υπάρχει η καταπίεση.

Αλλιώς οι πολιτικές μας προσπάθειες θα αποδειχθούν αναποτελεσματικές και θα οδηγήσουν τα κινήματα σε αδιέξοδα.

Οι ΛΟΑΤ σε πολλές χώρες έχουν κάνει μεγάλα βήματα για ίσα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα.

Χρειάστηκαν όμως δεκαετίες αγώνων για να κερδίσουν αυτά τα δικαιώματα - και η συνολική εικόνα παραμένει αντιφατική.

Η στάση των περισσότερων ανθρώπων, και ιδιαίτερα των νέων ανθρώπων, είναι πλέον λιγότερο ομοφοβική.

Αλλά το ομοφοβικό και τρανσφοβικό μπούλινγκ, η παρενόχληση και οι επιθέσεις δεν είναι σπάνια.

Οι αντιδραστικές ιδέες μπορεί να παίζουν σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της καταπίεσης - και είναι σημαντικό να τις κοντράρουμε όπου εμφανίζονται.

Αλλά η καταπίεση δεν έχει τις ρίζες της στις ιδέες που βρίσκονται στα κεφάλια των ανθρώπων.

Η καταπίεση των ΛΟΑΤ έχει τις ρίζες της στον καπιταλισμό. Είναι οι υλικές συνθήκες του καπιταλισμού που διαμορφώνουν τις ιδέες των ανθρώπων.

Η κοινωνία μας είναι διαιρεμένη ταξικά, με την καπιταλιστική τάξη να εκμεταλλεύεται τους εργαζόμενους για να αντλεί απ' αυτούς τα κέρδη της.

Εκατομμύρια εκατομμυρίων ανθρώπων εργάζονται για να παράγουν τον πλούτο στην κοινωνία, τη στιγμή που μια μικρή μειοψηφία είναι κάτοχη των επιχειρήσεων, των ΜΜΕ και κρατάει τον έλεγχο των πολιτικών θεσμών.

Παρόλ' αυτά, αυτοί που μας κυβερνούν αντιμετωπίζουν μονίμως το πρόβλημα ότι είμαστε πολύ περισσότεροι.

Καταστολή και διαίρεση της εργατικής τάξης

Η κυρίαρχη τάξη μερικές φορές χρησιμοποιεί τη βίαιη καταστολή -και συγκεκριμένα την αστυνομία- για να συγκρατήσει τις αντιστάσεις της πλειοψηφίας.

Υπάρχει μια μακρά ιστορία χρησιμοποίησης της αστυνομίας και της νομοθεσίας ενάντια στους ΛΟΑΤ ανθρώπους.

Ποντάρει όμως πολλά και στη διαίρεση της εργατικής τάξης παίζοντας το χαρτί του ρατσισμού, του σεξισμού και της ομοφοβίας.

Για παράδειγμα, όταν οι πολιτικοί παίζουν το χαρτί της Ισλαμοφοβίας προσπαθούν να κερδίσουν υποστήριξη αποκηρύσσοντας τάχα την ομοφοβία και το μισογυνισμό των Μουσουλμάνων.

Αυτοί που μας κυβερνούν προσπαθούν να στρέψουν τη μία καταπιεσμένη ομάδα ενάντια στην άλλη γιατί φοβούνται την ενωμένη εργατική τάξη που είναι απειλή για την ίδια την εξουσία τους.

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι είναι απλουστευτικό να ρίχνεις την ευθύνη της καταπίεσης στην τάξη των καπιταλιστών. Κάποιοι επίσης ισχυρίζονται ότι η καταπίεση είναι ένα -κατά κάποιο τρόπο- φυσιολογικό κομμάτι της ανθρώπινης κοινωνίας.

Είναι αλήθεια ότι η καταπίεση διαπερνά τις τάξεις και υπάρχει ένα κομμάτι ΛΟΑΤ ανθρώπων που ανήκουν στην κυρίαρχη τάξη.

Όμως ανθρωπολογικά και ιστορικά στοιχεία αποδεικνύουν πέρα από κάθε αμφισβήτηση ότι η ομοφοβία και η τρανσφοβία δεν υπήρχαν από πάντα.

Κι ότι, αντίθετα, οι διάφορες μορφές ταυτότητας φύλου δεν έλειψαν ποτέ.

Η Αμερικανίδα επαναστάτρια σοσιαλίστρια και τρανς ακτιβίστρια Λέσλι Φάινμπεργκ συγκέντρωσε ένα τεράστιο όγκο στοιχείων στο βιβλίο της Transgender Warriors (1996).

Η Φάινμπεργκ απέδειξε ότι οι κοινωνίες καθ' όλη την ιστορία συχνά όχι μόνο ανεχόταν αλλά και τιμούσαν τις διάφορες εκφράσεις του φύλου και τους διαφορετικούς σεξουαλικούς προσανατολισμούς.

Αλλά με την εξέλιξη της ανθρώπινης κοινωνίας, έχει αλλάξει και ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τη σεξουαλικότητά μας.

Ο καπιταλισμός εστιάζεται στην παραγωγή των εμπορευμάτων που πουλιούνται και αγοράζονται στην αγορά.

Η τάση του να μετατρέπει οτιδήποτε σε εμπόρευμα επηρεάζει ακόμα και τη σεξουαλικότητά μας και την ανάγκη μας για ευχαρίστηση και πλήρωση.

Αλλά ο κύριος θεσμός που διαμορφώνει -και ελέγχει- τη σεξουαλικότητά μας είναι η οικογένεια.

Καπιταλιστική οικογένεια

Η οικογένεια έχει πάρει πολλές μορφές στη διάρκεια της ιστορίας, αλλά κάτω από την καπιταλιστική ιδεολογία κυριάρχησε η πυρηνική οικογένεια.  

Ο ρόλος της πυρηνικής οικογένειας στον καπιταλισμό είναι η αναπαραγωγή και η κοινωνικοποίηση της επόμενης γενειάς των εργαζόμενων.

Αυτό είναι θεμελιώδες για την κατανόηση της καταπίεσης των ΛΟΑΤ. Ο πρώιμος καπιταλισμός έσπρωξε άνδρες, γυναίκες και παιδιά στη μαζική βιομηχανική παραγωγή.

Αλλά η άρχουσα τάξη ανησυχούσε ότι οι άθλιες συνθήκες που επικρατούσαν στο εργοστάσιο θα διέλυαν την εργατική οικογένεια.

Αν η οικογένεια διαλύονταν, τότε πώς θα αναπαράγονταν η νέα γενιά των εργατών;

Οι ίδιοι οι εργάτες συνθλίβονταν κάτω από το εξαντλητικό ωράριο. Της ώρες της ανάπαυλας αναζητούσαν καταφύγιο στην οικογένεια.

Το κίνητρο για την ιδεολογική κατασκευή της πυρηνικής οικογένειας βρίσκεται εκεί.

Σχεδιάστηκε πάνω στα πρότυπα της αστικής οικογένειας που χαρακτηρίζονταν από το διαχωρισμό μεταξύ δουλειάς και σπιτιού.

Αυτοί που σήμερα θεωρούμε "παραδοσιακούς" έμφυλους ρόλους του αρσενικού κουβαλητή και της θηλυκής νοικοκυράς ήταν κομμάτι της ιδεολογίας της πυρηνικής οικογένειας.

Αλλά δεν ήταν κάτι που όλοι αποδέχτηκαν σαν φυσιολογικό.

Ο όρος "ομοφυλοφιλία" επινοήθηκε περίπου τον ίδιο καιρό και μαζί θεσπίστηκε και η πρώτη ομοφοβική νομοθεσία.

Αντιλαμβανόμενοι ότι η καταπίεση των ΛΟΑΤ αναπτύχθηκε μέσα στον καπιταλισμό μπορούμε να παλέψουμε πιο υποψιασμένοι για τη ΛΟΑΤ απελευθέρωση.

Η κυρίαρχη τάξη επωφελείται από την καταπίεση των γυναικών και των ΛΟΑΤ κι από το ρατσισμό.

Χρειάζεται να παλέψουμε για την απελευθέρωση και όχι για την ανοχή ή την αφομοίωση μέσα στην καπιταλιστική κοινωνία. Αυτό σημαίνει ν' απαλλαχτούμε από τον καπιταλισμό.

Στις δεκαετίες που ακολούθησαν το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο καπιταλισμός μπόρεσε να χωρέσει μερικά από τα αιτήματα για μεγαλύτερη ισότητα.

Μαζικά κινήματα ανάγκασαν την κυρίαρχη τάξη σε παραχωρήσεις.

Αλλά οι κατακτήσεις μέσα στον καπιταλισμό εύκολα παίρνονται πίσω -ιδιαίτερα σε δύσκολους καιρούς.

Τα πισωγυρίσματα του καπιταλισμού

 

Η ιστορία είναι γεμάτη παραδείγματα κοινωνικών δικαιωμάτων που πάρθηκαν πίσω και πισωγυρισμάτων σε περιόδους κρίσεων για να κρατήσουν τη θέση τους οι καπιταλιστές.

Για παράδειγμα, η Δημοκρατιά της Βαϊμάρης στα 1920 είχε μια σχετικά προοδευτική στάση απέναντι στους ΛΟΑΤ ανθρώπους.

Αλλά όταν οι Ναζί συνέτριψαν τη γερμανική εργατική τάξη, δεκάδες χιλιάδες γκέι άνδρες δολοφονήθηκαν σε φυλακές και στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Η κυρίαρχη τάξη γυρεύει να βάλει σφήνες ανάμεσά μας γιατί αυτό τη βοηθάει να συνεχίζει την εκμετάλλευση των εργαζόμενων.

Το συμφέρον της εργατικής τάξης είναι να παλεύει ενωμένη ενάντια στα αφεντικά.

Η μοίρα των ΛΟΑΤ ανθρώπων και των άλλων καταπιεσμένων ομάδων είναι δεμένη με τα κύματα των εργατικών αγώνων.

Κι αυτό όχι γιατί οι περισσότεροι καταπιεσμένοι ανήκουν στην εργατική τάξη.

Η εργατική τάξη πρέπει να βρίσκεται στο κέντρο κάθε αγώνα ενάντια σε κάθε μορφή καταπίεσης. Κι ας μην έχουν όλοι οι εργαζόμενοι προοδευτικές ιδέες.

Όμως η αντικειμενική θέση τους στην κοινωνία σημαίνει ότι μπορούν να σταματήσουν τις μηχανές και ν' ανατρέψουνε τον καπιταλισμό.

Και οι ιδέες των εργαζόμενων αλλάζουν μέσα στους αγώνες.

Ο Ρώσος επαναστάτης Λένιν καταλάβαινε πόσο σημαντικό ήταν οι Μαρξιστές να αντιστέκονται σε κάθε μορφή καταπίεσης.

Στις συζητήσεις για το πώς χτίζεται ένα επαναστατικό κόμμα υποστήριζε ότι κάθε επαναστάτης πρέπει να είναι "η φωνή των καταπιεσμένων" και ότι κάθε επανάσταση είναι στην πραγματικότητα "πανηγύρι των καταπιεσμένων".

Τον Οκτώβρη του 1917 μια επανάσταση της οποίας ηγήθηκαν οι Μπολσεβίκοι του Λένιν ανέτρεψε τον Τσάρο στη Ρωσία.

Οι Μπολσεβίκοι πήραν αμέσως πρωτοφανή μέτρα -όπως η νομιμοποίηση της έκτρωσης, το διαζύγιο και η αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας.

Οι ΛΟΑΤ πέτυχαν τις μεγαλύτερες κατακτήσεις στις περιόδους ανόδου του εργατικού κινήματος. Κάτι που φάνηκε από το 19ο αιώνα κιόλας με τη δημιουργία των πρώτων σοσιαλιστικών οργανώσεων.

Το ίδιο συνέβη κατά και την επαναστατική περίοδο που ακολούθησε τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, και με την άνοδο των εργατικών αγώνων και των κοινωνικών κινημάτων των 1960 και '70.

Το 1969 η εξέγερση του Στόουνγουολ ενάντια στην αστυνομική καταστολή στη Νέα Υόρκη γέννησε το Μέτωπο Απελευθέρωσης των Ομοφυλόφιλων (GLF).

Πήρε το όνομά του από το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο του Βιετνάμ που πολεμούσε ενάντια στον Αμερικανικό ιμπεριαλισμό -και καλούσε σε επανάσταση. 

Οι δεσμοί των κινημάτων

Υπάρχει ένα πλούσιο παρελθόν στους δεσμούς μεταξύ σοσιαλιστικών οργανώσεων και των πρώτων προπαγανδιστών των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων. Ο Έντουαρντ Κάρπεντερ, ο Όσκαρ Ουάιλντ, ο Χάβελοκ Έλλις και ο Μάγκνους Χίρσφελντ είναι μερικά μόνο παραδείγματα.

Αλλά πολλοί ΛΟΑΤ ακτιβιστές σήμερα αγνοούν όλη αυτή την ιστορία.

Οι εργατικές ήττες και οι περίοδοι απότομης κάμψης των ταξικών αγώνων οδήγησαν στο Ναζισμό και το Σταλινισμό.

Η ύφεση των αγώνων μετά τη δεκαετία του 1970 οδήγησε σε μια απομάκρυνση από τη Μαρξιστική και την ταξική πολιτική.

Στις δεκαετίες του '70 και του '80 αυτό οδήγησε στην Queer θεωρία και στις πολιτικές ταυτότητας, που ατομικοποιούν την καταπίεση και δεν αναγνώριζουν τις υλικές ρίζες της.

Αποτέλεσαν το θεωρητικό πάτημα για να ξεφορτωθεί μια γενιά ΛΟΑΤ ακτιβιστών τις ιδέες της απελευθέρωσης και της επανάστασης.

Αντί αυτές τις ιδέες, αγκάλιασαν το ρεφορμισμό και τους συμβιβασμούς μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα.

Πολλοί ΛΟΑΤ ακτιβιστές σήμερα σωστά επικρίνουν όλες αυτές τις θεωρητικές προσεγγίσεις.

Ζητούν απαντήσεις και θέλουν να παλέψουν για την απελευθέρωση όπως το GLF το 1969.

Ως ΛΟΑΤ άνθρωποι μπορούμε να παλέψουμε για μεταρρυθμίσεις, αλλά δεν μπορούμε από μόνοι μας να ανατρέψουμε τον καπιταλισμό για να απελευθερώσουμε τους εαυτούς μας.

Γιατί οι ρίζες της ΛΟΑΤ καταπίεσης βρίσκονται στον καπιταλισμό.

Αλλά ΛΟΑΤ και στρέιτ μαζί οργανωμένοι στους χώρους δουλειάς μας, έχουμε τη δύναμη να ανατρέψουμε αυτό το σύστημα.

Χρειαζόμαστε μία επαναστατική οργάνωση που να παλεύει γι' αυτή την ανατροπή.


Socialist Worker

Σχόλια